Lajme nga vendi
Shfrytëzimi i energjisë diellore në Maqedoninë e Veriut
Përdorimi i teknologjisë diellore për nxehtësi duhet të ishte krejt i thjeshtë në Maqedoninë e Veriut. Por subvencionet e pakta dhe rregulloret e pamjaftueshme pengojnë projektet megjithë përfitimet ekonomike.
Menaxheri i hotelit, Krste Blazheski, i tha DW se rritja me 10% e energjisë elektrike këtë vit, u kushtoi atyre një investim prej 170.000 eurosh, që u deshën për të instaluar sistemin e ri të paneleve diellore dhe fotovoltaike. “Fitimet nga ky investim mund të merren pas 3 ose 4 vitesh” – thotë Blazheski. “Atëherë do të kemi energji falas”.
Megjithatë, investimi i “Drim” në teknologjinë diellore termike e kalon atë automatikisht tek pakica. Sipas hulumtimit të Deutsche Welle, sponsorizuar nga “European Journalism Fund”, shumë kompani dhe qytetarë janë të etur për tranzicion, nga energjia tradicionale, tek ajo e rinovueshme. Por subvencionet e pakta të qeverisë për investime të këtij lloji, përfshirë këtu edhe kontraktorët e palicencuar që bllokojnë tregun me mallra dhe shërbim nën kosto, e zbehin optimizmin.
“Diell maqedonas për energjinë maqedonase”: kështu njoftoi në vitin 2018 ish-kryeministri Zoran Zaev, duke theksuar se vendi duhet të përdorë diellin bujar, me qëllim që të përfitojë ekonomikisht. Katër vite më vonë, shteti ballkanik, flamuri i të cilit ka në përbërje një diell vezullues – po ecën me vështirësi drejt synimeve ambicioze për prodhimin e energjisë elektrike nga panelet diellore dhe fotovoltaike.
Një ndër vendet me më shumë diell në botë
Sipas Zyrës Shtetërore të Statistikave familjet maqedonase instaluan gjatë vitit 2019 rreth 80 mijë panele diellore. Një zgjerim më masiv është i mundshëm, sepse me 280 ditë me diell në vit, Maqedonia e Veriut ka të drejtë të krenohet më shumë se vendet e tjera. Megjithatë raporti më i fundit i Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë së Rinovueshme bëri të ditur se më pak se 2% e energjisë vendase prodhohet aktualisht nga energjia diellore, një nga nivelet më të ulëta në Europë.
“Eko-svest”, organizata jo-fitmprurëse për informacion dhe kërkim mjedisor, e cila kohët e fundit nisi fushatën për planifikimin e energjisë inteligjente, pretendon se instalimi i paneleve diellore në vetëm 1% të territorit të vendit, mund ta bëjë të pavarur energjinë e vendit. Me sa duket, interesi i qytetarëve nuk mungon.
“90% e qytetarëve besojnë se energjia diellore mund të përdoret shumë më tepër për të përmbushur nevojat që kemi” – thotë Ana Colovikj Leshoska, drejtuese e “Eko-Svest”. Dhe afërsisht e njëjta përqindje beson se duhet të ketë më shumë investime në pavarësinë e energjisë, shton ajo.
Shumë pak subvencione
Mbështetja e pamjaftueshme për investitorët është një pengesë e madhe, thonë njëzëri ekspertët dhe sipërmarrësit. Deri tani, subvencionet kanë qenë të vogla. Rreth 80 mijë euro në vit u janë shpërndarë familjeve që kanë instaluar panele diellore, që do të thotë se një familje merr nga 150-300 euro për të mbuluar kostot e instalimit.
Sistemet shtëpiake, që zakonisht përbëhen nga një ose dy module, kushtojnë rreth 500 euro për panel. Një kolektor i vetëm mundëson afërsisht 150 litra ujë të nxehtë në ditë. “Kjo nuk është asgjë, duke marrë parasysh nevojat e vendit” – thotë Ilija Nasov, drejtor i grupit lobues industrial “Solar Maqedonia”. Për më tepër, si rezultat i kufizimeve të vendosura në fondet e shtetit nga pandemia COVID-19,
Ministria e Ekonomisë në Maqedoninë e Veriut ka konfirmuar se nuk do të ketë ndihmë shtetërore për sistemet termike diellore gjatë gjithë këtij viti.
Kostoja e teknologjisë së paneleve diellore ka çuar në krijimin e të ashtuquajturave “kompani fantazmë”, të cilat ofrojnë një punë të dobët, me materiale me cilësi të ulët, kryesisht të prodhuar në Kinë. “Njerëzit duan që t’i blejnë këto pajisje sa më lirë që të jetë e mundur. Shpeshherë ata bëjnë gabimin e investimit në cilësi shumë të ulët” – thotë Sanja Popovska Vasilevska, nga Agjencia maqedonase e Mbrojtjes së Konsumatorit. Kompanitë “mbijnë” nga hiçi, përfundojnë punën dhe ditën tjetër zhduken nga qarkullimi, thotë ajo. Shumë shpejt, sistemi i tubacioneve digjet ose del jashtë funksionit. Kur konsumatorët shkojnë të zhgënjyer tek agjencia, është thuajse e pamundur për t’i gjurmuar këto kompani, ndërkohë që klientët humbin paratë e tyre, thotë Popovska Vasilevska.
Ligje të reja për furnizuesit e pandershëm
Ilija Nasov nga “Solar Macedonia” ka bindjen se legjislacioni aktual ka nevojë për ndryshime urgjente. Sipërmarrësit e palicensuar nga shteti nuk duhet të përfitojnë asnjë subvencion. Ai gjithashtu thekson se tregtarët e pandershëm, të cilët importojnë materiale me cilësi të ulët për panelet të mos pranohen në dogana, ndërkohë që prodhuesit vendas si “Camel Solar” dhe “Plasma” paguajnë taksë prej 18% për importin e lëndëve të para që nevojiten për panelet diellore.
“Nuk ka mekanizma kontrollues” – evidenton Nasov. Grupi lobues i industrisë organizon kurse dhe lëshon certifikata për instaluesit e licensuar. 80 vetë janë trajnuar gjatë 3 viteve të fundit. Megjithatë, 200 instalues të licensuar në shkallë vendi janë shumë pak, thotë shoqata.
“Kur instalohen sisteme fotovoltaike, situata ndryshon krejtësisht” – shpjegon Marko Bislimoski, kreu i Komisionit Rregullator të Energjisë në Maqedoninë e Veriut. Para se t’i drejtohen Komisionit për aplikimin e licensave të prodhimit të energjisë, kompanive u nevojiten një sërë dokumentesh dhe lejesh ndërtimi. Ndërtuesit ankohen për shiritin e kuq, por ai i siguron investitorët që të mos përballen me të njëjtat rreziqe si konsumatorët që blejnë sisteme termike jocilësore.
Pavarësisht problemeve, ka një nxitje të madhe për energjinë e rinovueshme në Maqedoninë e Veriut, mbështetur nga Bashkimi Evropian. Synimi për prodhimin e energjisë së rinovueshme në konsumin total të energjisë bruto parashikohet të jetë 40% deri në vitin 2030 dhe 45% deri në 2040-ën. Që nga viti 2018, Banka Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim (BERZH) ka financuar rreth 27 milionë euro për prodhimin e energjisë diellore dhe hidroelektrike. “BERZH ka mbështetur investime të konsiderueshme në rrjetin e transmetimit dhe shpërndarjes, sigurinë e furnizimit dhe përdorimin e burimeve të energjisë së rinovueshme” – thotë Andi Aranitasi, kreu i BERZH në Maqedoninë e Veriut. Megjithatë, ekspertët pajtohen se pavarësisht synimit të mirë, nuk ka gjasa që fondet ndërkombëtare të ndihmojnë Maqedoninë e Veriut të arrijë objektivat e saj ambicioze në kohë.
Lajme nga vendi
Hasën në derra të egër në Shkup, autoritetet arrijnë t’i shpëtojnë tri vajza
![](https://tetovaexpres.com/wp-content/uploads/2024/07/Screenshot-28.png)
Tri vajza mbrëmë kanë shpëtuar në mënyrë të sigurt pasi kanë hasur në derra të egër në majën e Vodnos. Qendra për Menaxhim me Kriza (QMK) kumtoi sot se raporti ka arrit në numrin 112.
“Mbrëmë tre vajza të cilat po zbrisnin nga maja e Vodnos, pas orës 23 në drejtim të Vodnos së mesme hasën në derra të egër. Në numrin 112 në QMK kanë denoncuar se një tufë me derra të egër kanë qenë vazhdimisht pas tyre dhe rreth tyre edhe pse ata kanë zbritur përmes rrugës së asfaltuar dhe se kanë qenë shumë të frikësuara. Më pas ata kanë kërkuar që të lirohet trau në Vodno të mesme që të afërmit e tyre të mund t’i marrin me automjete. Në orën 23:42, personi që ka lajmëruar urgjencën ka njoftuar në numrin 112 në QMK se në vendngjarje ka arritur një furgon policor dhe se të gjithë janë të sigurt”, thuhet në informacionin e QMK-së.
Lajme nga vendi
Nikoloski: Do të bëjmë gjithçka për të ndërprerë tenderët e dyshimtë për mirëmbajtjen e rrugëve
![](https://tetovaexpres.com/wp-content/uploads/2024/07/nikoloski.webp)
Do të bëjmë gjithçka me Ndërmarrjen Publike për Rrugë Shtetërore për të ndërprerë tenderët e dyshimtë për mirëmbajtjen e rrugëve dhe mirëmbajtjen e Ndërmarrjes Publike në bashkëpunim me rrugën e Maqedonisë, theksoi zëvendëskryeministri dhe ministri i Transportit Aleksandar Nikoloski në daljen e tij të mëngjesit në TV Sitel.
Ai shprehu dyshime në funksionimin e Komisionit të shkallës së dytë për ankesa për prokurim publik, duke theksuar se tenderin për mirëmbajtjen e rrugëve disa vite me radhë e fiton e njëjta kompani – Mirsad Komerc.
Para dy vitesh dola në një konferencë për shtyp dhe thashë se në vend që t’i jepte mjete Rrugës së Maqedonisë për pastrimin e autostradave dhe kositjen e barit në autostrada, që është vepër e Rrugës së Maqedonisë, JPDP i dha tender një kompanie private. Mirsad Komerc, që rastësisht është nga Kërçova, është edhe lider i BDI-së dhe atë për 2 milionë euro fantastike. Në këto vite nuk kemi parë asnjë degë të prerë dhe as bar të pastruar nga kjo kompani. Rrugës, drejtori i vjetër i JPDP-së përsëri thirri tenderin për të njëjtën kompani, Mirsad Commerce, e cila e fitoi me magji. Kompanitë e tjera ankohen dhe komisioni i shkallës së dytë për ankesat e prokurimit publik, me sa jam i informuar, i hedh poshtë të gjitha ankesat. Dua të pyes kryetarin e komisionit të nivelit të dytë, i cili në thelb duhet të jetë një organ i pavarur, si është e mundur që ata të refuzojnë ankesat e të gjitha kompanive të tjera dhe Mirsad Commerce, që dega nuk e ka prerë, të vazhdojë të punojë. ? Si ka mundësi që ai komision dytësor të marrë një vendim të tillë duke pasur parasysh se ka pasur dyshime të tilla për funksionimin e tij, të marrim REK Manastir ku e njëjta kompani “Markovski Kompani” fitoi tenderët në 4-5 vitet e fundit, dhe situata në REC. Manastiri është katastrofik, theksoi Nikoloski.
Ministri Nikoloski i bëri thirrje Prokurorisë Publike që të shqyrtojë punën e Komisionit të nivelit të dytë për ankesa për prokurim publik, sepse, siç tha ai, kanë marrë vendime të dyshimta.
Lajme nga vendi
Deri në dhjetor sallat kirurgjike në Qendrën Klinike do të punojnë me kapacitet të reduktuar! Taravari: Sërish do të bëjmë harmonizim me spitalin “8 Shtatori” dhe Spitalin e Qytetit
![](https://tetovaexpres.com/wp-content/uploads/2024/07/4-3.jpg)
Tenderi i ri për furnizim me kompresorë të ri për sallat kirurgjike në Qendrën Klinike në Shkup do të bëhet përmes Ministrisë së Shëndetësisë. Ministri Arben Taravari tha se informacioni ka kaluar në seancën e fundit të qeverisë, dhe shpreson se deri në dhjetor të përfundojë vendosja e kompresorëve, deri atëherë, rastet e rënda do të dërgohen në spitalin “8 Shtatori” dhe në Spitalin e Qytetit “Shën Naumi i Ohrit”.
“Do të shkojmë përmes furnizimit publik, që të jetë sa më transparente, do të kërkojmë që afatet sa më shpejt të përfundojnë, normalisht. Ndoshta do të vendosim kusht që të përfundojë për 3-4 muaj. Deri atëherë do të vazhdohet me kompresorë të jashtëm? Duhet ashtu, kështu do të funksionojmë deri në, shpresoj deri në nëntor apo dhjetor, kur do të përfundojë komplet operacioni i vendosjes së stacionit të ri për kompresorë dhe instalimi i ri, deri atëherë, sërish do të bëjmë harmonizim me spitalin “8 Shtatori” dhe Spitalin e Qytetit”, deklaroi Taravari./tv21.tv
-
Lajme nga vendi2 years ago
Zyra e Avokatit të Popullit në Tetovë sot do të jetë e hapur
-
Lajme nga vendi2 years ago
Nesër në Maqedoni do të shpallet gjendje krize në energjetikë, nga 1 shtatori hyjnë në fuqi masat për kursim
-
Lajme nga vendi2 years ago
Kovaçevski paralajmëroi drejtor të ri të Drejtorisë për Zbatimin e Sanksioneve
You must be logged in to post a comment Login