Connect with us

Lajme nga vendi

Liria e mediave, RMV lider në Ballkaninë Perëndimor

Published

on

Maqedonia e Veriut është në vendin e 38-të nga gjithsej 180 shtete në botë sipas Indeksit Global të Lirisë së mediave të “Reporterëve pa kufij”. Vendi shënon një kërcim prej 19 vendesh në krahasim me vitin 2022 dhe është pozicionuar më së miri në rajonin e Ballkanit Perëndimor, përpara Malit të Zi (39), Kroacisë (42), Kosovës (56), Bosnjë e Hercegovinës (64) dhe Serbisë (91) dhe Shqipërisë (96).

“Reporterët pa kufij” në raportin për Maqedoninë e Veriut, theksojnë se edhe pse gazetarët nuk punojnë në një mjedis armiqësor, keqinformimi i përhapur dhe mungesa e profesionalizmit kontribuojnë në rënien e besimit të shoqërisë në media, e cila i ekspozon mediat e pavarura ndaj kërcënimeve dhe sulmeve. Vazhdon edhe tendenca që zyrtarët e qeverisë të kenë qëndrime të këqija dhe poshtëruese ndaj gazetarëve.

Megjithëse televizioni është burim dominues i informacioneve, mediat onlajn luajnë një rol të rëndësishëm. Megjithatë, duhet bërë një dallim midis redaksive onlajn profesionale të cilat punësojnë gazetarë profesionistë dhe publikojnë përmbajtje origjinale dhe portaleve individuale të cilët kryejnë plagjiaturë dhe kopjojnë përmbajtjen e njerëzve të tjerë. Ekziston gjithashtu një hendek i madh midis shikueshmërisë dhe besimit: TV stacionet më të ndjekura kanë një indeks të ulët besueshmërie.

Konteksti politik

Mjedisi i përgjithshëm mbetet i favorshëm për lirinë e mediave dhe lejon raportim kritik, megjithëse transparenca e institucioneve është mjaft e dobët. Për shkak të polarizimit të fortë politik, media mund t’i nënshtrohet presionit nga pushteti, politikanët dhe biznesmenët. Dy partitë më të mëdha (në pushtet dhe në opozitë) kanë krijuar sisteme mediatike paralele mbi të cilat ushtrojnë ndikimin e tyre politik dhe ekonomik. Shërbimi i transmetimit publik nuk ka pavarësi editoriale dhe financiare.

Advertisement

Korniza ligjore

Përderisa Kushtetuta garanton lirinë e fjalës dhe ndalon censurën, vendi mbetet prapa në harmonizimin e legjislacionit të medias me standardet e Bashkimit Evropian, të cilit synon t’i bashkohet. Abuzimi gjyqësor i Ligjit për përgjegjësi civile për shpifje inkurajon autocensurën në media. Paditë përdoren si një mjet për të frikësuar dhe presion mbi mediat e pavarura. Një projekt-ligj për të riautorizuar qeverinë për të reklamuar në media private ka ngritur shqetësime për ndikimin e mundshëm politik.

Konteksti ekonomike

Edhe pse disa lloje të përqendrimit mediatik janë të ndaluara me ligj, redaksia e disa prej kanaleve kryesore televizive janë të ekspozuara ndaj presioneve ekonomike nga pronarët e tyre. Financimi shtetëror është i kufizuar dhe jo transparent dhe media e pavarur mbështetet shumë te donatorët. Grantet e huaja të bazuara në projekte kontribuojnë vetëm për mbijetesën, por jo për zhvillimin e mëtejshëm. Ekziston një tregti e ndikimit midis agjencive të marketingut dhe shtëpive të caktuara mediatike.

Konteksti sociokulturor

Advertisement

Megjithëse nuk ka kufizime të qarta në mjedisin social dhe kulturor që ndikojnë në gazetarinë e lirë, rrjetet sociale dhe sfera digjitale në përgjithësi favorizojnë përhapjen e dezinformatave dhe kërcënimeve kibernetike. Të kombinuara me standarde të ulëta profesionale, ato kontribuojnë në rënien e besimit të publikut në media dhe hapin rrugën për sulme ndaj gazetarëve bazuar në kritere gjinore, etnike ose fetare.

Siguria

Gazetarët janë rregullisht objektiv i sulmeve verbale. Me pretekstin e mbrojtjes së sekreteve shtetërore dhe të të dhënave personale, ata mund të ekspozohen ndaj presionit ligjor dhe ndjekjes penale abuzive (procedurat e zvarritjes ose SLAPP). Megjithatë, gjykatat priren të mbështesin lirinë e shtypit dhe të mbrojnë gazetarët. Është caktuar një prokuror special për të trajtuar rastet e sulmeve ndaj gazetarëve, ndërsa po shqyrtohet hapja e zyrave të ngjashme në të gjithë vendin.

Mediat më të lira në vendet nordike

Në përgjithësi, vendet nordike renditen më së miri – Norvegjia, Danimarka, Suedia, Irlanda, Finlanda, ndërsa vendet aziatike renditen më keq – Turkmenistani, Irani, Vietnami, Kina dhe Koreja e Veriut. Sipas raportit mbi Indeksin Global të Lirisë së Medias, i cili vlerëson mjedisin në të cilin punojnë gazetarët në 180 vende dhe territore, ndërsa i cili u publikua në Ditën Botërore të Lirisë së mediave, situata është “shumë e keqe” në 31 vende, “e keqe” në 42, “problematike” në 55, “mirë” ose “mjaftueshëm mirë” në 52 vende. Me fjalë të tjera, mjedisi në të cilin punojnë gazetarët është i keq për shtatë nga 10 vende, ndërsa i kënaqshëm për një në tre vende, theksohet në raportin e “Reporterëve pa kufij”.

Advertisement

Në raportin vjetor theksohet se gazetaria në vitin 2023 kërcënohet nga industria e përmbajtjes së rreme dhe se përmbajtja e rreme ka një ndikim të fortë në media. Në rreth 118 vende, të anketuarit deklaruan se aktorët politikë janë të përfshirë sistematikisht në dezinformim masiv ose në fushata propagandistike. Zhvillimi i madh i inteligjencës artificiale po shkakton probleme edhe në botën mediatike.

Advertisement

Lajme nga vendi

VLEN: Vetingu në BDI fillon nga kryetari i partisë Ali Ahmeti

Published

on

Procesi i reformimit dhe pastrimit të BDI-së nuk mund të udhëhiqet nga Ali Ahmeti. Ky proces duhet të fillojë nga kryetari i partisë Ali Ahmeti, të vazhdojë me familjen e tij, e pastaj të përhapet në strukturat më të ulëta partiake. Ky proces nuk mund të bëhet nga lideri i partisë për funksionarët e partisë sepse në këtë mënyrë është kompromentues. Vetingu ka kuptim vetëm kur atë e realizon një trup profesional me kredibilitet dhe integritet të lartë dhe që është imun ndaj ndikimeve politiko – partiake. Vetëm atëherë mund të flitet për vendosje të një standardi të ri për partitë politike në rajon.

Lajmi që ‘Deputetët e BDI-së i janë nënshtruar një vlerësimi të rrezikut të korrupsionit dhe kanë nënshkruar Kodin e Praktikës së Mirë dhe Integritetit të BDI-së’ është tallja e rradhës dhe mashtrimi i qytetarëve që u bëhet atyre në regji të BDI-së. Një parti zyrtarët e të cilës janë në hikje, sjellja korruptive e të cilëve është konfirmuar me vendosje në listën e zezë amerikane, nuk ka kredibilitet dhe as të drejtë morale që në këtë mënyrë të tallet me shqiptarët duke shpikur gënjeshtrën e rradhës sipas të cilës kryetari i partisë do të pastrojë partinë nga të korruptuarit!

E para, kryetari i partisë ka qenë po ai i njejti kryetar gjatë gjithë viteve të qeverisjes së BDI-së. Ai ka pasur informacion për sjelljet korruptive të zyrtarëve të tij, por nuk ka vepruar.

E dyta, kryetari i partisë është i pari në mesin e të barabartëve. Ai nuk mund të ‘lustrojë’ të tjerët, me pretendimin e korrupsionit, dhe ta amnistojë vetveten si i pastër.

E treta, në vende normale, hetimet për korrupsion i bëjnë organet e shtetit- Prokuroria, policia financiare, policia, gjyqësori. Ndërsa kryetarët e partive, sikur edhe çdo bartës tjetër i funksionit, përfshirë këtu edhe kryetarin e BDI-së, u nënshtrohen hetimeve të tilla.

Advertisement

Në luftën kundër korrupsionit, të dyshuarit për korrupsion po vendosin standarde e parime. Ky është paradoksi shoqëror në Maqedoninë e veriut. Kjo është tallje e rëndë me shqiptarët.  Për të dëshmuar përkushtimin dhe sinqeritetin tuaj nda j pastrimit të partisë nga të korruptuarit, ju duhet ta mbështetni vetingun institucional dhe të pavarur politikisht. Ndërsa, për të dëshmuar vullnetin tuaj në këtë drejtim, ju sugjerojmë të filloni duke treguar se ku fshihet Artan Grubi.

Çdo nismë antikorrupsion është e mirëfilltë kur nis nga maja e piramidës dhe reflekton në bazë. Në BDI, lufta kundër korrupsionit fillon nga lideri i saj Ali Ahmeti.

Continue Reading

Lajme nga vendi

Taravari: Pikë e re pediatrike e kujdestarisë, e hapur për herë të parë në Poliklinikën Bit Pazar

Published

on

Ministri i Shëndetësisë, Arben Taravari, bashkë me drejtorin e Shtëpisë së Shëndetit Shkup, Samir Iseni, ka njoftuar sot se për herë të parë është hapur pikë e re pediatrike e kujdestarisë në Poliklinikën Bit Pazar.

“Pikë e re pediatrike e kujdestarisë, e hapur për herë të parë sot në Poliklinikën Bit Pazar. Pika funksionon çdo ditë nga ora 19:30 deri në 07:30 dhe të dielën 24 orë. Hapësira është plotësisht e rinovuar dhe e pajisur me mobilie dhe inventar të ri mjekësor” ka shkruar ministri, Arben Taravari.

Ai tutje ka shpjeguar për shërbimet që ofrohen në këtë pikë pediatrike.

“Në këtë pikë pediatrike do të ofrohen shërbime për fëmijët nga mosha 0 deri në 14 vjeç nga qyteti i Shkupit dhe vendbanimet përreth. Shërbimet përfshijnë ekzaminim të përgjithshëm pediatrik, qasje terapeutike dhe analiza laboratorike”, ka përfunduar Taravari.

Continue Reading

Lajme nga vendi

Mexhiti mbështet Kasamin: Nëse ka rrugë me emra nga Rusia dhe Ukraina, pse të mos ketë edhe nga historia shqiptare?

Published

on

Zëvendëskryeministri i parë i Maqedonisë së Veriut, Izet Mexhiti, i pyetur për reagimet në lidhje me propozimin për emra të rinj të rrugëve në Tetovë, deklaroi se disa gjëra nuk duhet të përkthehen, duke i dhënë si shembull emrat “Kongrese dhe Manastire”, të cilat u kundërshtuan nga Lidhja e Luftëtarëve të Tetovës.

Mexhiti theksoi se Tetova është një qytet me shumicë të madhe shqiptare, por, sipas tij, 99% e emrave të rrugëve, shkollave dhe institucioneve publike janë të lidhura me historinë maqedonase.
“Çfarë ka të keqe që në një qytet me shumicë shqiptare të ketë rrugë dhe institucione me emra të personaliteteve dhe ngjarjeve shqiptare?” – tha zëvendëskryeministri.

Izet Mexhiti theksoi gjithashtu se kryetari i Tetovës, Bilal Kasami, nuk kishte kërkuar që të vendosen emra të historisë shqiptare në Strumicë apo në Gjevgjeli, por në një qytet ku shqiptarët janë popullsi dominues.
“Ne jemi pjesë e Maqedonisë së Veriut. Nga e gjithë bota ka emra rrugësh, por disa propozime shqiptare kundërshtohen. Më shumë janë të përfshira datat nga Rusia dhe Ukraina sesa nga historia shqiptare në Maqedoninë e Veriut.”

Ai shtoi përvojën e tij personale: “Kam jetuar në një rrugë ‘7 Korriku’, që është dita e kryengritjes serbe. Në atë rrugë nuk kishte asnjë serb. Pra, mund të ketë emra nga historia serbe dhe ruse, qytete nga Ukraina dhe nga e gjithë bota, por nuk mund të ketë emra nga historia shqiptare?”

Zëvendëskryeministri Mexhiti theksoi gjithashtu se qindra rrugë në Maqedoninë e Veriut mbajnë emra të lidhur me Luftën Çlirimtare, e që, sipas tij, nuk do të thotë se nuk duhet të ketë rrugë me emra shqiptare që do të pasqyrojnë realitetin multietnik të shtetit.

Advertisement
Continue Reading

Më të lexuarat