Lajme nga vendi
Maqedonia e Veriut shpenzon 22 euro për banor gjatë vitit, më së shumti për shëndetësi dhe arsim
Për hulumtim dhe zhvillim në vend mesatarisht në vit shpenzohen rreth 22 euro për kokë banori. Më së shumti për kërkime në shëndetësi dhe arsim, ndërsa më pak për mbrojtje dhe energji.
Sipas të dhënave të Entit Shtetëror të Statistikave, në vitin 2020 për hulumtim dhe zhvillim në vend janë ndarë gjithsej 2.494.023.000 denarë ose 40.553.219 euro. Prej tyre, pjesa më e madhe – 63,5 për qind janë nga sektori i arsimit të lartë, pasuar nga sektori i biznesit – 25.6 për qind, sektori shtetëror – 9.6 për qind dhe vetëm 1.1 për qind në sektorin privat jofitimprurës.
Shumica e mjeteve financiare për kërkim dhe zhvillim në sektorin e arsimit të lartë ose gjysma janë nga Ministria e Arsimit dhe Shkencës (MASH), ndërsa në sektorin e biznesit mbi 80 për qind janë nga fondet e veta. Mbi 98 përqind e mjeteve për hulumtim dhe zhvillim në sektorin privat jofitimprurës janë të ardhura nga jashtë.
Pjesa më e madhe e mjeteve për hulumtim dhe zhvillim në sektorin e arsimit të lartë ose gjysma janë nga Ministria e Arsimit dhe Shkencës (MASH), ndërsa në sektorin afarist mbi 80 për qind janë nga fondet personale. Mbi 98 për qind e e mjeteve për hulumtim dhe zhvillim në sektorin privat jofitimprurës janë me të ardhura nga jashtë.
Është interesante, megjithëse vetëm një e katërta e shpenzimeve të përgjithshme për hulumtim dhe zhvillim janë në sektorin afarist, mbi 40 për qind e kërkimit ose 410 nga gjithsej 1.017 projekte kërkimore të përfunduara dhe të papërfunduara në vitin 2020 janë bërë këtu. Për krahasim, në sektorin e arsimit të lartë janë derdhur pothuajse dy të tretat e fondeve të përgjithshme, por janë vetëm 451 projekte, ose rreth 4 për qind më shumë projekte nga sektori i biznesit.
Më shumë para për hulumtim në shëndetësi – mbi 40 për qind, për bujqësi – 2,5 për qind, ndërsa për mbrojtje – 0,25 për qind
Shikuar nga aspekti socio-ekonomik dhe sektori i ekzekutimit, sipas të dhënave të Entit Shtetëror të Statistikave, pjesa më e madhe e mjeteve ose 42 për qind shkojnë për sektorin e shëndetësisë.
Për arsimin – 24 për qind, për avancimin e përgjithshëm të njohurive – 7,1 për qind, për prodhimin industrial dhe teknologjinë – 6,9 për qind, për kulturën dhe rekreacionin, religjioni dhe median – 4,1 për qind, për bujqësinë – 2,5 për qind, për sistemet politike dhe sociale, strukturat dhe proceset – 2,49 për qind.
Për mjedisin jetësor janë shpenzuar – 2,2 për qind, për transport, telekomunikacion dhe infrastruktura të tjera – 0,5 për qind, për mbrojtje – 0,25 për qind dhe për energji – 0,23 për qind.
Sektori i biznesit ka bërë më së shumti kërkime në sektorin e shëndetësisë – mbi 70 për qind të mjeteve të përgjithshme, ndërsa të gjitha mjetet nga sektori privat jofitimprurës janë ndarë në fushën e sistemeve, strukturave dhe proceseve politike dhe sociale.
Sektori qeveritar pjesën më të madhe të fondeve ose mbi 55 për qind i ka dedikuar për kërkime në fushën e avancimit të përgjithshëm të njohurive. Shumica e mjeteve për sektorin e arsimit të lartë – 36,5 për qind ishin në fushën e arsimit, ndërsa 31 për qind për shëndetësinë.
Në BE mesatarisht në hulumtimin dhe zhvillim, shtetet shpenzojnë nga 229 euro për kokë banori
Sipas të dhënave të Eurostat-it, planifikimet qeveritare buxhetore për kërkim dhe zhvillim në BE në vitin 2020 arrijnë në 0.77 për qind të BPV-së ose mesatarisht 229.8 euro për kok banori.
Në vitin 2020, planifikimet më të larta kishin Luksemburgu (608 euro për kokë banori), Danimarka (519 euro për person) dhe Gjermania (446.9 euro për kokë banori). Nga ana tjetër, më pak planifikime buxhetore për kërkim dhe zhvillim kanë Rumania (20.5 euro për kokë banori), Bullgaria (20.9 euro) dhe Letonia (41.5 euro për person).
Nga vendet e tjera të rajonit për të cilat Eurostat ka të dhëna, Serbia ka shpenzuar 31 euro për frymë për kërkim dhe zhvillim në vitin 2020, ndërsa në vitin 2021, 32.9 euro, Kroacia ka shpenzuar 96.9 euro në 2020, ndërsa në 2021, 103 euro për frymë për kërkim dhe zhvillimin. Sllovenia ka shpenzuar 116 euro për banor për kërkim dhe zhvillim në vitin 2020 dhe 127 euro në vitin 2021.
Ndarjet e Buxhetit të Qeverisë për hulumtim dhe zhvillimin, sipas metodologjisë së Eurostatit, mbulojnë jo vetëm kërkimin dhe zhvillimin e financuar nga qeveria të kryera në institucionet qeveritare, por edhe kërkimin dhe zhvillimin e financuar nga qeveria në tre sektorët e tjerë kombëtarë (ndërmarrjet e biznesit, jofitimprurëse private organizimi, arsimi i lartë), si dhe jashtë vendit. Të dhënat mblidhen nga autoritetet kombëtare duke përdorur të dhëna të mbledhura nga buxhetet publike
Nuk ka të dhëna të tilla për vendin tonë, por në pyetjen e MIA-s se sa shpenzon vendi për hulumtim dhe zhvillim, nga Ministria e Arsimit dhe Shkencës janë përgjigjur se shpenzimet e përgjithshme në përqindje të BPV-së në vendin tonë në vitin 2020 kanë qenë 0.38 për qind.
Sipas të dhënave të Entit Shtetëror të Statistikave, bruto-prodhimi vendor në vitin 2020 ka qenë 655.931 milionë denarë, që do të thotë se shpenzimet e përgjithshme për hulumtim dhe zhvillim në vitin 2020 ishin 2.492 milionë denarë ose 40,4 milionë euro.
Nëse merren të dhënat e fundit nga Regjistrimi i vitit 2021 se popullsia rezidente në vend është 1.836.713 qytetarë, atëherë llogaritjet tregojnë se vendi shpenzon rreth 22 euro për kokë banori në vit për kërkime dhe zhvillim.
Në BE për hulumtim në industri dhe teknologji shpenzohen 10 për qind, në sektorin e shëndetësisë 7,8 për qind, ndërsa për kërkime në hapësirë – 5,6 për qind
Në vitin 2021, planifikimet e përgjithshme buxhetore të Qeverisë për kërkime dhe zhvillim në BE arrijnë në 109,350 milionë euro ose 0.75 për qind të BPV-së ose 244 euro për kokë banori, që është rritje prej 32.5 për qind krahasuar me vitin 2011 kur ka qenë 184 euro për banorë.
Planifikimet më të larta në 2021 ka në Luksemburg (689 euro për person), e përcjellë nga Danimarka (530 euro për person) dhe Gjermania (470.9 euro për person). Nga ana tjetër, vendet e BE-së me planifikimet më të ulëta buxhetore për kërkim dhe zhvillim për person janë Rumania (19 euro për person), Bullgaria (24.1 euro për person), Letonia (44.6 euro për person) dhe Hungaria (59, 8 euro për person).
Të ndara sipas sektorëve, pjesa më e madhe e planifikimeve buxhetore ose mbi gjysma në vitin 2021 në BE janë për avancimin e përgjithshëm të njohurive, nga të cilat 35.9 për qind janë për kërkimin dhe zhvillimin e financuar nga fondet e përgjithshme universitare dhe 17 për qind për avancimin e përgjithshëm të njohurive të financuara nga burime të tjera përveç fondeve universitare.
Vetëm 10.1 për qind e ndarjeve buxhetore për hulumtim dhe zhvillim janë në fushën e prodhimit industrial dhe teknologjisë, 7.8 për qind në sektorin e shëndetësisë dhe 5.6 për qind për kërkim në hapësirë.
Për hulumtim dhe zhvillim në fushën e energjisë janë rreth 4.7 për qind e mjeteve buxhetore të planifikuara për kërkim dhe shkencë në BE, pastaj 3.8 për qind janë në fushën e mbrojtjes, 3.2 për qind për transport dhe telekomunikacion, 3 për qind për bujqësi, 2.6 për qind për mjedisin, 1,9 për qind për sistemet dhe proceset politike dhe sociologjike, 1,8 për qind për kërkimin në vend, 1.5 për qind për arsimin dhe 1.2 për qind për kulturën, rekreacionin, religjion dhe mediat masive.
Lajme nga vendi
Njëmbëdhjetë persona në kontakt me të punësuaren e hospitalizuar në Klinikën infektive nën mbikëqyrje 14-të ditore
Njëmbëdhjetë persona në kontakt me një të punësuare të shtruar në Klinikën infektive janë nën mbikëqyrje 14-të ditore, pasi ajo është diagnostikuar me ethe hemorragjike krimea kongo, informoi sot Renata Mlladenovska, drejtore e Inspektoratit Shtetëror Sanitar dhe Shëndetësor (ISHSSH).
“Pas marrjes së informacionit nga Instituti për Shëndet Publik, të njëjtën ditë, pra më 5 gusht, ekip i epidemiologëve nga Qendra për Shëndet Publik – Shkup, ka kryer kontroll epidemiologjik, janë bërë anketa dhe kontakte. Informacioni është ndarë dhe me ISHSSH-në dhe si institucion lëshuam edhe 11 zgjidhje, ato janë kontakte të tashmë pacientes së shtruar e cila është edhe e punësuar në Klinikën infektive. Ato 11 kontakte do të jenë nën mbikëqyrje shëndetësore 14-ditore”, tha Mlladenovska.
Ajo sqaroi se çfarë nënkupton mbikëqyrja shëndetësore.
“Pacientja, përkatësisht kontaktet do të duhet të paraqiten dhe të jenë në kontakt të vazhdueshëm me epidemiologun kujdestar nga Qendra për Shëndet Publik – Shkup, nuk është izolim klasik, megjithatë nuk duhet të kenë kontakt me të tjerët – nëse është familja e ngushtë, thjesht të durojnë këto 14 ditë që të mos përhapet ky infeksion dhe shpresoj që ky të jetë rasti i fundit. Sa u përket 29 kontakteve të mëparshme, nga ato 29 kontakte, një është konfirmuar si rast, kemi mbikëqyrje shëndetësore, vendime të marra për 40 persona”, ka thënë Mlladenovska.
E pyetur nëse këta 11 kontakte janë të gjithë nga Klinika infektive apo familja, ajo sqaroi se nga këta 11, dhjetë persona janë nga familja e ngushtë e pacientes dhe një kontakt është e një kolege të saj poashtu nga Klinika infektive.
Më herët, kryetari i Komisionit për Sëmundje Infektive, Zllate Mehmedoviq, tha për MIA-n se Komisioni absolutisht qëndron prapa asaj që është bërë nga Instituti i Shëndetit Publik, masat e ndërmarra dhe rekomandimet që jepen.
Nga ajo që kanë parë, shtoi ai, rasti i parë është rast i infektimit të drejtpërdrejtë, ndërsa i dyti me gjasë është gjatë transmetimit përmes gjakut të kontaminuar.
Në rastin e parë të infeksionit të drejtpërdrejtë ndërroi jetë një paciente 27-vjeçare, pas infektimit nga pickimi i rriqrës.
Lajme nga vendi
Dogana e Maqedonisë ka konfiskuar fletobligacione në vlerë 92 milionë dollarë nga një shtetas i Turqisë
Drejtori i Doganave, Stefan Bogoev në një konferencë të jashtëzakonshme për shtyp njoftoi se Doganat e Maqedonisë së Veriut kanë konfiskuar fletobligacione në vlerë të 92 milionë dollarëve, shkruan TV21. Bogoev tha se janë konfiskuar 184 fletobligacione me vlerë të veçantë nominale prej 500 mijë dollarëve.
“Obligacionet janë gjetur tek një udhëtar, shtetas i Turqisë, i cili ka ardhur me fluturim të rregullt nga Stambolli dhe është përcaktuar për të kaluar në të ashtuquajturin “kanal i gjelbër”, respektivisht se nuk ka mall për të deklaruar, ndërsa gjatë kontrollit me skaner dhe kontrollit shtesë të detajuar, tek i njëjti janë gjetur në 4 dosje brenda një çante të zezë”, tha mes tjerash Bogoev duke shtuar se personi në fjalë është dënuar nga gjykata e vendit, ndërsa fletobligacionet i janë dorëzuar Agjencisë për Menaxhim me Pronë të Konfiskuar.
Nesër në mëngjes ushtarët maqedonas duhet të nisen për në Slloveni, ku do të ndihmojnë në përballimin e përmbytjeve katastrofike. Këtë e theksoi sot ministrja e Mbrojtjes, Slavjanka Petrovska, duke theksuar se nuk ka pasur vonesa në ndihmën e ofruar.
Që në momentin e parë kur ndodhi aksidenti, e gjithë maja e shtetit kontaktoi autoritetet atje dhe ne i dhamë mbështetjen tonë vetëmohuese. Nga ata na thanë se sapo të bëjnë analizat do të dorëzohen kërkesat dhe kanë mbërritur dje. Për këtë kemi reaguar menjëherë dhe sot në seancën e Qeverisë do të marrim vendim që të dërgohen 100 ushtarë nga përbërje të ndryshme, të cilët do t’u përgjigjen nevojave të ushtrisë dhe shtetit slloven, tha Petrovska.
Ministri sqaroi se ushtarët tanë tashmë janë gati. Në kërkesë thuhet se kërkohen 200 ushtarë.
Sipas saj, janë kërkuar mjete të tjera materialo-teknike të cilat nuk jemi në gjendje t’i dorëzojmë.
Presidenti Stevo Pendarovski dje në bisedë me presidenten sllovene Natasha Pirc-Musar shprehu keqardhje dhe keqardhje për Slloveninë dhe gjithë banorët e saj për humbjet dhe dëmet e pësuara nga vërshimet, të cilat ishin të përmasave të mëdha, dhe shprehu gatishmërinë për të ndihmuar.
Njëmbëdhjetë persona në kontakt me të punësuaren e hospitalizuar në Klinikën infektive nën mbikëqyrje 14-të ditore
Dogana e Maqedonisë ka konfiskuar fletobligacione në vlerë 92 milionë dollarë nga një shtetas i Turqisë
100 ushtarë nesër nisen për në Slloveni, janë kërkuar mjete materiale dhe teknike
Nesër në Maqedoni do të shpallet gjendje krize në energjetikë, nga 1 shtatori hyjnë në fuqi masat për kursim
Kovaçevski paralajmëroi drejtor të ri të Drejtorisë për Zbatimin e Sanksioneve
Zyra e Avokatit të Popullit në Tetovë sot do të jetë e hapur
-
Lajme nga vendi1 year ago
Nesër në Maqedoni do të shpallet gjendje krize në energjetikë, nga 1 shtatori hyjnë në fuqi masat për kursim
-
Lajme nga vendi8 months ago
Kovaçevski paralajmëroi drejtor të ri të Drejtorisë për Zbatimin e Sanksioneve
-
Lajme nga vendi1 year ago
Zyra e Avokatit të Popullit në Tetovë sot do të jetë e hapur