Lajme nga vendi
Shoqëria civile: nxitëse e reformave apo armike e shtetit?

Analizë speciale për Portalb.mk nga Malinka Ristevska Jordanova, Instituti për Politika Evropiane.
Ditëve të fundit në Maqedoni po riaktualizohet roli i shoqërisë civile, pas thirrjes së nivelit më të lartë shtetëror drejtuar donatorëve evropianë për “shkurtim” të fondeve për organizatat joqeveritare dhe mediat që “punuan kundër Evropës”, pra kundër integrimit europian të vendit”. Kjo kërkesë aktualizohet pas rreth një viti, kur po merr hov diskutimi për ndryshimet kushtetuese.
Pra, të shohim se çfarë thotë BE-ja për shoqërinë civile dhe rolin e saj në anëtarësimin e vendit. Si fillim, është mirë ta rikujtojmë atë që u prezantua nga Komisioni Evropian në skriningun analitik për shoqërinë civile, si pjesë e Klasterit Themelet, në fushën e Institucioneve Demokratike. Ta përsërisim – ky është klasteri më domethënës, ai që e përcakton dinamikën e anëtarësimit në tërësi.
Baza e acquis dhe standardeve për shoqërinë civile (SHC) janë dispozitat e Kartës së të Drejtave Themelore të BE-së, traktatet themeluese të BE-së (Traktati për BE-në dhe për Funksionimin e BE-së), Konventa Evropiane mbi të drejtat e njeriut (KEDNJ) dhe jurisprudenca e Gjykatës Evropiane për të drejtat e njeriut, si dhe ligji ndërkombëtar për të drejtat e njeriut. Para së gjithash është liria e shprehjes dhe e bashkimit e garantuar në Kartën e të Drejtave Themelore të BE-së. Në traktatet themeluese të BE-së qëndron detyrimi i institucioneve të BE-së për t’u dhënë qytetarëve dhe shoqatave përfaqësuese “mundësinë për t’i publikuar dhe shkëmbyer publikisht pikëpamjet e tyre në të gjitha fushat e veprimit të Bashkimit”, si dhe të mbajnë “një dialog të hapur, transparent dhe të rregullt me shoqatat përfaqësuese dhe shoqërinë civile”. Institucionet e BE-së e kanë edhe detyrimin për pjesëmarrjen e shoqërisë civile në qeverisjen e mirë, si dhe për të garantuar hapje dhe transparencë.
Nga ana tjetër, udhëzimet e përbashkëta për lirinë e bashkimit të Komisionit të Venecias dhe ODIHR-it (Zyra e OSBE-së për të Drejtat e Njeriut) i shpjegojnë dhe shtjellojnë standardet ndërkombëtare për lirinë e bashkimit në 11 parime. Në mesin e tyre kuptohet që janë liria e shprehjes, si dhe liria për të kërkuar, marrë dhe për të përdorur fonde.
Jo rastësisht në skriningun analitik është theksuar se shoqëria civile është “subjekt i rëndësishëm në qeverisjen, forcë shtytëse për reforma, bashkëbiseduese relevante, instrument i zërit të qytetarëve”, prandaj shfaqet nevoja për një dialog të hapur dhe të strukturuar, si dhe për pjesëmarrjen në proceset e marrjes së vendimeve politike.
Dhe jo rastësisht mbështetja për shoqërinë civile ka një trajtim të veçantë në dokumentet e zgjerimit. Kështu, në Metodologjinë e Zgjerimit shoqëria civile përjashtohet nga reduktimi i mundshëm i fondeve të para-anëtarësimit në rast të shfaqjes së “problemeve”. Kjo është operacionalizuar në Rregullativën për IPA III, por edhe në aq të përmendurën Kornizë negociuese. Pastaj, “Udhëzimet për mbështetjen e BE-së ndaj shoqërisë civile për periudhën 2021-2027” i përpunojnë në detaje qëllimet dhe rezultatet për tre fusha globale: a) mjedis i përshtatshëm për SHC; b) bashkëpunim i përforcuar dhe partneritetit ndërmjet organizatave të SHC dhe autoriteteve publike dhe c) përforcim i kapaciteteve dhe qëndrueshmërisë së organizatave të SHC për zbatimin efektiv të aktiviteteve të tyre. Dhe përsëri, në aneksin e këtij dokumenti, ndër të tjera, shpjegohen edhe standardet për SHC që e mbështesin dokumentin.
Jo rastësisht BE-ja e thekson rolin e shoqërisë civile sidomos në fushat e demokracisë, të drejtave themelore dhe qeverisjes të së drejtës. Ne do t’i rikthehemi Raportit Special të Gjykatës së revizorëve për Ballkanin Perëndimor, sipas të cilit, “Mbështetja e BE-së për veprimin e shoqërisë civile për sundimin e ligjit është e pamjaftueshme për të përmbushur nevojat e sektorit civil dhe ndikimi i tij nuk monitorohet plotësisht. ” Prandaj, një nga rekomandimet themelore është intensifikimi i mbështetjes për shoqërinë civile të angazhuar në reformat e qeverisjes të së drejtës dhe pavarësisë së mediave.
Po çfarë është konstatuar deri më tani në lidhje me përmbushjen e standardeve për shoqërinë civile? Për fat të keq, një nga burimet relevante (joqeveritare!) – Raporti i Rrjetit Ballkanik për Zhvillimin e Shoqërisë Civile për një mjedis të favorshëm për shoqërinë civile për vitin 2022, evidenton një sërë mbrapsjesh në vendin tonë në këtë front. Dhe, për fat të keq, kjo tendencë po vazhdon.
Lajme nga vendi
Përfundon pa marrëveshje, takimi Ahmeti-Sela–Taravari, kërkesat për komuna ndezin pakënaqësi brenda BDI-së

Takimi i djeshëm mes Ali Ahmetit, Ziadin Selës dhe Arben Taravarit ka përfunduar pa asnjë dakordësi konkrete. Burime të sigurta konfirmojnë se Taravari dhe Sela nuk kanë ndërmend të ulin numrin e komunave që po kërkojnë madje insistojnë në ndarjen e pushtetit vendor si kusht për vazhdimin e bashkëpunimit.
Ahmeti ka kërkuar “arsyetim dhe maturi”, por kërkesat e tepruara të dyshes Sela–Taravari po tensionojnë rëndë klimën brenda BDI-së. Disa funksionarë lokalë të BDI-së tashmë janë shprehur të revoltuar me idenë që komuna të fituara me mund t’u dorëzohen atyre që deri dje i quanin “tradhëtarë”.
Takimi i radhës është caktuar për të shtunën, por atmosfera është e nxehtë. Duket qartë: apetitet e Selës dhe Taravarit janë shumë më të mëdha sesa që BDI mund t’i përballojë pa e shpërthyer nga brenda.ina-online
Lajme nga vendi
Murtezani pret ministren daneze: Vizita sinjal i qartë për përkushtimin ndaj Ballkanit Perëndimor

Ministri për Çështje Evropiane, Orhan Murtezani, ka pritur sot në Shkup homologen e tij nga Danimarka, ministren Mari Bjere, në një takim që u vlerësua si i rëndësishëm për perspektivën evropiane të vendit dhe rajonit.
“Sot prita kolegen time nga Danimarka, Ministren për Çështje Evropiane Mari Bjere. Hapur diskutuam – për BE-në, për zgjerimin, për të ardhmen e Evropës,” shkroi Murtezani në një status në rrjetet sociale.
Ai vuri në pah rëndësinë e kësaj vizite, në një kohë kur Danimarka po përgatitet të marrë presidencën e Këshillit të Bashkimit Evropian.
“Vizita e saj mbart peshë të veçantë – si sinjal për përkushtim ndaj vlerave evropiane dhe orientimit strategjik drejt Ballkanit Perëndimor,” theksoi ministri.
Murtezani shtoi se Samiti për Planin e Rritjes që do të mbahet në Shkup nuk është thjesht një ngjarje diplomatike, por “mirënjohje e rrugës sonë evropiane”.
“Ishte kënaqësi të flisnim për reformat, për gatishmërinë tonë dhe për atë se Samiti për Planin e Rritjes në Shkup është më shumë sesa ngjarje,” shkroi ai.
Në fund, ministri e përshkroi marrëdhënien me Danimarkën si një partneritet të ndërtuar mbi “besim, vizion dhe vlera”.
Lajme nga vendi
Qeveria i monitoron çmimet e produkteve ushqimore, analiza e plotë e ISHT do të jetë gati javën e ardhshme

Analiza e plotë e Inspektoratit Shtetëror të Tregut (ISHT) për rritjen e çmimeve të ushqimeve do të jetë gati javën e ardhshme, paralajmëroi sot zëvendësministri i Ekonomisë dhe Punës, Marjan Risteski, i cili në Shtip po përgjigjej në pyetjen e gazetarëve, nëse tashmë po punojnë në masa për uljen e çmimeve të produkteve ushqimore në supermarkete.
Risteski theksoi se kjo Qeveri, ndryshe nga disa qeveri të mëparshme, gjithmonë bën analiza të mira para se të marrë ndonjë vendim dhe masë, dhe siç tha ai, kështu do të jetë edhe këtë herë.
“Ne i monitorojmë çmimet maksimalisht përmes Inspektoratit Shtetëror të Tregut, bëjmë analiza dhe nëse konkludojmë se ka nevojë të marrim një vendim ose masë, do ta bëjmë këtë në interes të qytetarëve për të mbrojtur standardin e tyre të jetesës. Shqetësimi ynë kryesor si qeveri janë qytetarët dhe standardi i tyre i jetesës”, tha Risteski.
Zëvendësministri i Ekonomisë dhe Punës shtoi se bazuar në analizën aktuale të përgatitur nga ISHT, ka pasur një rritje të lehtë të çmimeve, kryesisht për kafenë dhe vajin, të cilat janë produkte të bursës.
“Në veçanti, çmimet e disa produkteve janë rikthyer në nivelin që ishin para vendimit, i cili ishte para një muaji e më tepër, ka pasur një rritje të lehtë të çmimeve të caktuara, ndërsa disa kanë mbetur në të njëjtin nivel. Por kemi një rritje më të madhe të çmimeve të kafesë dhe vajit, të cilat janë produkte të bursës dhe varen nga bursat botërore. Megjithatë, për vendimin përfundimar opinioni publik do të informohet nëse ekziston dhe kjo do të tregohet nga analiza e plotë, e cila do të jetë gati javën tjetër”, tha Risteski.
I pyetur në lidhje me tensionet ushtarake në Lindjen e Mesme, të cilat me siguri do të reflektohen në tregun e energjisë dhe nëse Qeveria ka një plan se si të përballet me një tronditje të re energjetike, Risteski tregoi se Qeveria po e monitoron situatën në nivel global.
“E monitorojmë jo vetëm situatën e ekonomisë vendase, por edhe ngjarjet botërore, dhe si të zhvillohet situata ashtu do të reagojmë si Qeveri. Duhet të jemi të përgatitur paraprakisht dhe të kemi informacione dhe takime me ministri të shumta dhe Qeverinë. Situata po monitorohet dhe nëse çështja përshkallëzohet, gjë që do të shkaktonte një tronditje të caktuar në ekonominë botërore, është normale që Qeveria të reagojë me masa të përshtatshme”, tha Risteski.
Ai shtoi se Qeveria nuk do të presë që kriza ekonomike globale të na kapë në këtë çështje dhe për këtë arsye, siç tha ai, “duhet të jemi të përgatitur dhe kjo është ajo që po bëjmë”.
-
Lajme nga vendi3 years ago
Zyra e Avokatit të Popullit në Tetovë sot do të jetë e hapur
-
Lajme nga vendi3 years ago
Nesër në Maqedoni do të shpallet gjendje krize në energjetikë, nga 1 shtatori hyjnë në fuqi masat për kursim
-
Lajme nga vendi2 years ago
Kovaçevski paralajmëroi drejtor të ri të Drejtorisë për Zbatimin e Sanksioneve