Lajme nga bota
Sot Dita e Pavarësisë së Ukrainës, Kievi ekspozon tanket e kapura dhe të shkatërruara të Rusisë. Ukrainasit në ankth, a do të ketë sulm me raketa?
Sot, shënohet 31 vjet që nga dita kur Ukraina shpalli pavarësinë dhe shkëputjen e plotë nga ish-Bashkimi Sovjetik, por për ukrainasit Dita e Pavarësisë do të jetë një ditë e zymtë pasi krerët e shtetit kanë paralajmëruar disa herë se Rusia mund të kryejë sulme me raketa në qytetet vendase.
Vitet e mëparshme kjo ditë është nderuar me festime dhe parada ushtarake, por sot gjashtë muaj që nga fillimi i pushtimit të Ukrainës nga Rusia këto ceremoni solemne nuk do të kenë shkëlqimin e dikurshëm. Kreu i Administratës Ushtarake të Kievit, Gjeneral Major Mykola Zhyrnov, tha se festimet janë ndaluar në kryeqytet dhe qytete të tjera në mënyrë që forcat e sigurisë të mund të përgjigjen në mënyrë sa më efikase ndaj sulmeve të mundshme ruse.
Në vend të një parade, automjete ushtarake ruse të kapura dhe të shkatërruara, përfshirë tanke, u vendosën në Khreshchatyk, rruga kryesore e Kievit, si dëshmi e përpjekjes së dështuar të Moskës për të aneksuar kryeqytetin në javët e para të luftës. “Armiku planifikoi të zhvillonte “një paradë” aty për tre ditë, por nuk funksionoi. Forcat tona të armatosura u përgjigjën”, shkroi në Telegram Kyrylo Tymoshenko, nënkryetari i zyrës së Presidentit të Ukrainës, teksa mjetet luftarake ruse ishin ekspozuar në qytet. Në prag të Ditës së Pavarësisë, turma njerëzish u panë në Khreshchatyk, duke parë pamjet përmes një ekrani. Disa fëmijë u afruan deri në karkasën metalike të ndryshkur të një tanku, ndërsa të tjerë pozuan pranë mjeteve të dëmtuara.
Shumë prej të pranishmëve në shesh, të intervistuar nga CNN rrëfyen se kjo ditë nuk e ka shkëlqimin e dikurshëm, pasi të afërmit e tyre ndodheshin në vijën e parë të rrezikut. Gjithashtu, ata nuk pranuan të tregonin identitetin e plotë, pasi kjo përbën rrezik për jetët e tyre. Kësisoj, një qytetare e quajtur Liubov tha se ajo u shfaq për të parë “paradën e hekurishteve” së bashku me djalin e saj 8-vjeçar, Illia. Ndërsa Illia hipi në një mjet luftarak rus, Liubov e përshkroi paradën si “simbolike”, duke thënë “shumë njerëz në Kiev e kanë harruar luftën, kështu që unë mendoj se kjo është një mënyrë e mirë për t’i kujtuar.”
Bashkëshorti i saj, i cili po lufton në vijën e parë, i është lutur që të largohet nga kryeqyteti për në shtëpinë e tyre verore 50 kilometra larg, tha ajo. Por ajo ka refuzuar të shkojë. Edhe nëse “ka sulme masive me raketa në Kiev ditën e sotme, ne nuk do të largohemi”, tha ajo, duke shpjeguar se ka një çantë urgjence në shtëpi, me rroba të mjaftueshme, kryesisht të gjera që ndihmojnë në mosdepërtimin e rrezeve të dëmshme në rast se sulmohen nga raketat. Ne nuk trembemi më aq lehtë prej tyre.”.
“Nuk ndihem e entuziazmuar për Ditën e Pavarësisë, më tepër ndihem e trishtuar sepse e kuptoj se çfarë po ndodh, burri dhe vëllai im janë në vijën e parë”, shtoi ajo. Duke mbajtur një flamur ukrainas, një tjetër qytetare i tha CNN se edhe ajo ka të afërm që luftojnë kundër Rusisë. “Babai im është në vijën e parë, shumë nga të afërmit e mi janë në vijën e parë… kështu që nesër nuk është festë në vetvete, por nderim dhe ndjenjë pavarësie, sepse këtë herë do të ndihet ndryshe nga 30 vitet e mëparshme”, deklaroi ajo.
Nga ana tjetër, Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky paralajmëroi të martën se Rusia mund të shtojë përpjekjet për të nisur sulmet, përfshirë sulmet me raketa, “në objektet e infrastrukturës ose institucionet shtetërore” gjatë festës. Qeveria amerikane iu bashkua korit që ngritën shqetësimin duke u thënë amerikanëve të martën që të largoheshin menjëherë nga Ukraina.
Në Khreshchatyk, teksa shihnin plaçkën e luftës së Ukrainës, shumë qytetarë ndanë shqetësimet për një sulm të mundshëm nga rusët të mërkurën.
“Ne kishim planifikuar të vinim këtu nesër, por për shkak se kishte shumë paralajmërime, ne do të qëndrojmë në shtëpi,” tha Oleh Fetir, 51 vjeç, teksa shihte mjetet e ekspozuara me bashkëshorten e tij.
“Ne erdhëm këtu për të parë paradën e hekurishteve, sepse rusët na e kanë prishur festën. Vitin e shkuar në Ditën e Pavarësisë ne ishim këtu duke parë paradën e pajisjeve ushtarake të Ukrainës me aeroplanë, ishte madhështore dhe magjepsëse. Tani, kjo paradë aktuale është mjaft mbresëlënëse. Mungojnë fotot e atyre që ishin brenda”, tha ai duke iu referuar ushtarëve rusë.
Pas gjashtë muajsh konflikti që e kanë çuar ekonominë e Ukrainës në një krizë të thellë dhe kanë ndërprerë pothuajse çdo pjesë të jetës së përditshme, lodhja ishte e dukshme tek ata.
“Nuk ndihem entuziast për nesër, jo me humor festiv”, tha një 29-vjeçar, duke shpjeguar se është i shqetësuar për hedhjen e raketave drejt kryeqytetit. “Urrejtja ime për rusët është rritur aq shumë sa po më copëton”, tha Anna, 68 vjeçe, e cila nuk pranoi të jepte mbiemrin e saj për arsye sigurie. Klinika ku ajo punon i ka thënë që ditët e ardhshme të punojë në distancë. “Unë kam punuar gjatë luftës, ndonjëherë duke u kthyer në shtëpi predhat më fluturonin mbi kokë”, tha ajo. Ajo e përshkroi presidentin rus, Vladimir Putin-in si të paparashikueshëm, si “një majmun që mban një granatë në dorë”. “Ai thotë një gjë, bën diçka ndryshe dhe askush nuk mund ta marrë me mend se çfarë ka në të vërtetë në mendjen e tij”, tha ajo.
Importi i naftës, gazit dhe produkteve të rafinuara nuk është në listën me doganat e reja të mëdha të cilat i publikoi presidenti amerikan Donald Tramp, njoftoi Shtëpia e Bardhë.
Përjashtimi do ta ulë shqetësimin e industrisë amerikane përpunuese, e cila shprehu shqetësim për doganat e reja se ato do të mund të shkaktonin ndërprerje në furnizimin dhe t’i rritin çmimet e të gjitha produkteve petrokimike të prodhuara nga rafineritë nga Perëndimi i Mesëm që shfrytëzojnë naftë të papërpunuar kanadeze dhe ngarkesës evropiane të benzinës dhe dizelit në SHBA në bregun lindor.
Trampi mbrëmë vonë njoftoi se vendos doganë themelore prej 10 për qind për të gjitha mallrat të cilat transportohen në vendin e tij dhe i rrit doganat për dhjetëra vende.
Vëllimi i lirimeve energjetike nuk i përfshin ato nga Kanadaja dhe Meksika, të cilat edhe ashtu janë të mbrojtur me Marrëveshjen SHBA-Meksikë- Kanada (versioni i ri i ish marrëveshjes amerikano veriore për tregti të lirë, NAFTA), njoftoi Shtëpia e Bardhë.
Kanadaja dhe Meksika janë importueset më të mëdha të naftës së papërpunuar në SHBA, ndërsa Evropa është furnizuese e rëndësishme e karburanteve për bregun lindor të SHBA-së, ku nuk ka numër të mjaftueshëm të rafinerive për përpunim të derivateve të naftës.
Tarifat për të gjitha mallrat e tjera nga Kanadaja dhe Meksika mbeten të pandryshuara sipas urdhrit të ri ekzekutiv të Trampit.
Doganat e reja të paralajmëruara kanë të bëjnë me të gjitha llojet e mallrave – nga automobila deri në laptopë.
Njëzetë e pesë për qind tarifa për import të automobilave janë gati 600 miliardë dollarë në kuptim të pagesave dhe kanë të bëjnë edhe me automjetet nga prodhimtaria e huaj dhe e autopjesëve.
Versioni i azhurnuar i tarifave për industrinë automobilistike të cilat i publikoi Trampi javën e kaluar përfshin gati 150 lloje të autopjesëve për të cilat do të nënshtrohen në dogana duke filluar nga 3 maji, saktë një muaj pasi sot në mesnatë hynë në fuqi doganat prej 25 për qind për import të automobilave.
Kompensimet kanë të bëjnë në motorë, ndryshues, bateri litium-jone dhe komponentë të tjera të rëndësishme.
Befasi serioze është përfshirja në listën e zgjeruar të produkteve për doganim të të gjithë llojeve të kompjuterëve, të cilët janë një nga mallrat më të importuara në SHBA. Vetëm vitin e kaluar SHBA-ja kanë importuar kompjuterë në vlerë prej 138,5 miliardë dollarë, tregojnë statistikat amerikane.
Paralajmërime të forta kanë ardhur nga Bashkimi Europian lidhur me luftën tregtare mes Unionit dhe Shteteve të Bashkuara. Më saktësisht, është Antonio Costa i cili beson se nga kjo luftë të gjitha palët do të ndikohen. Në një intervistë të dhënë për Euronews, presidenti i Këshillit të Europës, u shpreh se Bashkimi Europian duhet të marrë masa dhe për këtë arsye duhet të mbajë një qëndrim të fortë ndaj tarifave reciproke të Presidentit të Shteteve të Bashkuara, Donald Trump, me këtë të fundit i cili nuk ka ndërmend të ndryshojë qëndrim. “Shtetet e Bashkuara po gabojnë duke shkaktuar një dëm shumë të madh ekonomik, si për ta, ashtu dhe për Europën dhe mbarë botën”, ngreu shqetësimin presidenti Costa.
Presidenti i Këshillit Europian u ndal dhe tek efektet që pritet të sjellin këto tarifa, duke u përpjekur të “zgjojë” Trump për atë çfarë e pret.
“Duhet të gjejmë një zgjidhje të negociueshme. Tarifat nënkuptojnë taksa. Taksat që konsumatorët amerikanë do të paguajnë ashtu sikurse kompanitë. Nuk do të ishte gjë e mirë për amerikanët, sikurse do të dukej po keq dhe për europianët”, shtoi më tej Costa duke theksuar se hyrja në një luftë tarifash nuk cilësohet për askënd si rruga më e mirë. Costa njoftoi se për këto arsye, Bashkimi Europian do ti përgigjet në një mënyrë të tillë që të gjendjet një kompromis i kënaqshëm që të zgjidh njëherë e mirë këto konflikte, në interes të përbashkës mes Amerikës dhe Europës dhe për ekonomitë e tyre.
Vendimi i Donald Trump për të vendosur tarifa të reja për të gjitha mallrat që hyjnë në SHBA, është një “goditje e madhe për ekonominë botërore”, tha shefja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen.
Komentet e saj i bëjnë jehonë atyre të një numri vendesh të tjera, duke përfshirë Kinën, e cila ka shprehur kundërshtimin e saj ndaj masës dhe ka paralajmëruar se do të marrë “kundërmasa të vendosura” kundër SHBA.
Fjalët e tyre paralajmëruese vijnë pasi presidenti amerikan njoftoi një tarifë universale prej 10% për të gjitha importet në SHBA nga 5 prilli. Rreth 60 vende do të goditen gjithashtu me tarifa më të larta nga 9 prilli.
Trump ka thënë se tarifat do të përdoren për të nxitur prodhimin amerikan, duke thënë të mërkurën se masa do ta “bënte Amerikën përsëri të pasur”.
Duke dhënë një deklaratë të enjten në mëngjes, von der Leyen tha se importet e reja tatimore do të shohin “spirale pasigurie”, duke shkaktuar pasoja “të tmerrshme” “për miliona njerëz në mbarë globin”.
Ajo theksoi ndikimin në vendet më të cenueshme, duke vënë në dukje se disa nga ato kombe tani janë subjekt i disa prej tarifave më të larta të SHBA.
Shefja e KE-së u zotua se Evropa do të marrë një qasje të unifikuar dhe paralajmëroi se Bashkimi Evropian – i cili do t’i nënshtrohet një tarife prej 20% – po përgatit kundërmasa në rast se negociatat dështojnë.
Giorgia Meloni e Italisë, një aleate e Trump, tha se vendimi ishte “i gabuar”, por se ajo do të punonte drejt një marrëveshjeje me SHBA-në për të “parandaluar një luftë tregtare”.
Homologu i saj spanjoll Pedro Sánchez, tha se Spanja “do të vazhdojë të jetë e përkushtuar ndaj një bote të hapur”, ndërsa në Irlandë, drejtuesi i Taoise, Micheál Martin tha se vendimi i Trump ishte “thellësisht për keqardhje” dhe nuk përfitoi “askush”.
Në Francë, presidenti Emmanuel Macron do të takohet të enjten me përfaqësues nga sektorët e biznesit të goditur nga taksat e reja në Pallatin Élysée, tha presidenca franceze.
Jashtë BE-së, Kina – një nga vendet e konsideruar si “shkelësit më të këqij” nga presidenti i SHBA – u godit me një tarifë 34% për mallrat, në krye të një takse ekzistuese prej 20%, duke e çuar totalin e taksave në të paktën 54%.
Ministria e Tregtisë i kërkoi SHBA-së të “anulojë menjëherë” tarifat, duke shtuar se Kina “do të marrë me vendosmëri kundërmasa për të mbrojtur të drejtat dhe interesat e veta”.
Tajvani, i cili do të përballet me një tarifë prej 32% për eksportet në SHBA, e quajti masën “shumë të paarsyeshme”.
Kryeministri Cho Jung-tai tha gjithashtu se do të bënte “përfaqësime serioze” në SHBA.
Presidenti në detyrë i Koresë së Jugut, Han Duck-soo tha se lufta tregtare globale “është bërë realitet” dhe qeveria e tij do të shikojë mënyra për të “kapërcyer krizën tregtare”, pasi vendi i Azisë Lindore u godit me një normë prej 25%.
Japonia tha se taksa e saj prej 24% ishte “jashtëzakonisht për të ardhur keq”, dhe mund të shkelte Organizatën Botërore të Tregtisë dhe marrëveshjet SHBA-Japoni, ndërsa Tajlanda tha se do të negocionte tarifën e saj prej 36%.
Zyrtarët ekonomikë në Izrael, të cilët kishin hequr të gjitha tarifat për importet amerikane përpara njoftimit, u tha se ishin në “shok të plotë” mbi tarifën e tij prej 17%, njoftuan mediat lokale.
“Ne ishim të sigurt se vendimi për të anuluar plotësisht tarifat për importet nga SHBA-ja do ta pengonte këtë lëvizje”, tha një zyrtar për mediat.
Zyrtarët e Shtëpisë së Bardhë thanë se taksat e saj ishin reciproke me vende, si Kina, për të cilën tha se vendos tarifa më të larta për mallrat amerikane, vendos pengesa “jotarifore” për tregtinë amerikane ose kanë vepruar ndryshe në mënyra që qeveria mendon se minojnë qëllimet ekonomike amerikane.
Udhëheqësit nga vendet që i nënshtrohen normës bazë 10% kanë reaguar gjithashtu ndaj masave të Trump, me Anthony Albanese të Australisë që tha se amerikanët do të përfundonin duke paguar çmimin më të madh për ato që ai i quajti “tarifa të pajustifikuara”.
Qeveria e tij nuk do të vendosë masa reciproke, tha ai, duke shtuar: “Ne nuk do t’i bashkohemi një gare deri në fund që çon në çmime më të larta dhe rritje më të ngadaltë”.
Një burim i Downing Street tha për BBC se tarifat më të ulëta të Mbretërisë së Bashkuar “përligj” përpjekjet e fundit të qeverisë, drejt një marrëveshjeje tregtare me SHBA.
Sekretari i Biznesit, Jonathan Reynolds tha se qeveria mbeti “plotësisht e fokusuar në negocimin e një marrëveshjeje ekonomike me SHBA-në që forcon marrëdhëniet tona ekzistuese të drejta dhe të balancuara tregtare”.
Në Amerikën Latine, ekonomia e saj më e madhe, Brazili, miratoi një ligj në Kongres të mërkurën – Ligjin e Reciprocitetit Ekonomik – për të kundërshtuar tarifën 10% të vendosur nga Trump.
Ministria e Jashtme tha se do të vlerësonte “të gjitha veprimet e mundshme për të siguruar reciprocitetin në tregtinë dypalëshe, duke përfshirë përdorimin e Organizatës Botërore të Tregtisë”.
Menjëherë pas njoftimit të Trump, Sekretari amerikan i Thesarit, Scott Bessent paralajmëroi vendet që të mos “hakmerren” dhe “të ulen duarkryq, ta pranojnë”.
“Sepse nëse hakmerreni, do të ketë përshkallëzim”, tha ai për Fox News.
Në mënyrë të dukshme, dy partnerët më të mëdhenj tregtarë të SHBA-së, Kanadaja dhe Meksika, nuk u përmendën në njoftimet e së mërkurës.
Shtëpia e Bardhë tha se do të merrej me të dy vendet sipas urdhrave të mëparshëm ekzekutivë, të cilët vendosën tarifa 25% për të dy kombet si pjesë e përpjekjeve për të adresuar çështjet e fentanilit dhe kufirit.
Pavarësisht, Kanadaja do të ndikohet ende nga tarifat, tha kryeministri Mark Carney. Masa të tilla si tarifa 25% për automobilat duke filluar nga mesnata e së enjtes, do të “preknin drejtpërdrejt miliona kanadezë”, shtoi ai.
Ai u zotua të “luftojë këto tarifa me kundërmasa”, duke shtuar se taksat e SHBA “do të ndryshonin rrënjësisht sistemin global të tregtisë”.
Nafta mbetet jashtë vëllimit të doganave të reja të Trampit
Costa për luftën tregtare: Po shkakton një dëm të madh ekonomik
Udhëheqësit botërorë kritikojnë tarifat e Trump si ‘goditje të madhe’
Zyra e Avokatit të Popullit në Tetovë sot do të jetë e hapur
Nesër në Maqedoni do të shpallet gjendje krize në energjetikë, nga 1 shtatori hyjnë në fuqi masat për kursim
Kovaçevski paralajmëroi drejtor të ri të Drejtorisë për Zbatimin e Sanksioneve
-
Lajme nga vendi3 years ago
Zyra e Avokatit të Popullit në Tetovë sot do të jetë e hapur
-
Lajme nga vendi3 years ago
Nesër në Maqedoni do të shpallet gjendje krize në energjetikë, nga 1 shtatori hyjnë në fuqi masat për kursim
-
Lajme nga vendi2 years ago
Kovaçevski paralajmëroi drejtor të ri të Drejtorisë për Zbatimin e Sanksioneve
You must be logged in to post a comment Login