Lajme nga vendi
Ilaçi për ekonominë, reformat strukturore
Ekonomia e Maqedonisë së Veriut, vetëm me reformat e munguara dhe të vonuara strukturore, mund të arrijë rritje ekonomike dhe të qëndrueshme afatgjate. Ekonomia vendore ka arritur një rritje mesatare prej mezi 2.2 për qind në 30 vitet e fundit. Mesatarja e viteve më të suksesshme është mezi 2.6 për qind. Analistët vlerësojnë se pa reforma strukturore, ecuria e ekonomisë është e kufizuar në 2.5 për qind rritje në vit, që nuk përkthehet në rritje më të madhe të pagave dhe përmirësim të mirëqenies së popullatës. Dy vite më parë, nga Banka Botërore theksuan se fokusi duhet të vazhdojë të jetë në reformat strukturore të vonuara gjatë për të nxitur rritjen dhe për të krijuar vende të reja pune.
Sipas raportit të Bankës Botërore, reforma të tilla përfshijnë masa për rritjen e nivelit të konkurrencës në treg, heqjen e barrierave për hyrjen e bizneseve, përmirësimin e mbajtjes së riinvestimit nga investitorët e huaj, reduktimin e barrierave për pjesëmarrjen e femrave në fuqinë punëtore, përmirësimin e cilësisë së arsimit dhe ngritjen e standardeve të menaxhimit duke përfshirë dixhitalizimin. Pra, shifra më të mira ekonomike kërkojnë reforma në shëndetësi, arsim, mjedis biznesi, institucione dhe sundim të ligjit. Përskaj to, nevojiten edhe masa të tjera si ulja e ekonomisë informale. Reformat institucionale duhen bërë sa më shpejt, jo vetëm sistemet e drejtësisë, antikorrupsionit dhe efikasitetit në shpenzimin e shpenzimeve publike, por edhe forcimin e sistemeve sociale, shëndetësisë dhe arsimit, investimet në kapitalin njerëzor. Pra duhet të bëjmë gjithçka për të krijuar një ekonomi rezistente ndaj goditjeve globale, sepse përndryshe jemi shumë të cenueshëm dhe madje edhe ritme të tilla rritjeje janë të diskutueshme, thotë ekspertët.
Ekonomia maqedonase në 20 vitet e ardhshme nuk mund të prodhojë rritje më shumë se 2,5 për qind nëse nuk ndodhin ndryshime strukturore, theksoi kryetari i Këshillit Fiskal Gligor Bishev në një emisionin televiziv. Bishev thotë se kjo është ajo që e struktura e tanishme ekonomike , fondet e sotme kapitale, edukimi i fuqisë punëtore dhe fuqia e institucioneve. “Strategjia Kombëtare për Rritjen Ekonomike, ekonomistët nga vendi dhe jashtë, nga Instituti i Denverit, të cilët kur projektuan rritjen potençiale ekonomike për 20 vitet e ardhshme, e parashikuan në 2.5 për qind. Me reformimin e këtyre faktorëve, vlerësimi i rritjes ekonomike shkon në 4.5 për qind”, thekson Bishev.
Impakt të madh në ekonomi ka edhe ekonomia në të zezë. Llogaritjet tona tregojnë se ekonomia joformale në Maqedoni është ndërmjet 21 dhe 27 për qind, thotë profesori Borçe Trenovski, duke shtuar se në të punojnë rreth 80 për mijë qytetarë të Maqedonisë. “Modeli i projektimit të ashtuquajtur Denver tregon se një rezervar kyç për të ketë në 5 vitet e parë të rritjes ekonomike dhe të ringjallni ekonominë është reduktimi në ekonominë informale. Ajo është rezervar i fondeve të pashfrytëzuara së bashku me ndryshime të tjera ekonomike, si institucionet, anti-korrupsioni, situata demografike”, thekson ai.
Sipas parashikimeve makroekonomike vjeshtore të Bankës Popullore, pritet rritje e ekonomisë së Maqedonisë prej 2,3 për qind dhe inflacion prej 3,5 për qind. Vitin e kaluar, inflacioni ishte 9.4 për qind. Vitin e ardhshëm pritet një rritje ekonomike prej 3.3 për qind, ndërsa inflacioni do të ulet në nivelin 2.5 për qind. Njoftimet janë se do të ketë një ngadalësim të inflacionit dhe rritje më të dobët të ekonomisë së brendshme për këtë dhe vitin e ardhshëm krahasuar me parashikimet e prillit. Rritja ekonomike në vendet e Ballkanit Perëndimor parashikohet të përshpejtohet në mënyrë të moderuar gjatë vitit 2025, e ndikuar kryesisht nga rritja e konsumit dhe investimeve, e mbështetur nga rritja e fuqisë blerëse, thekson Raporti i Rregullt Ekonomik i Bankës Botërore për Ballkanin Perëndimor.
Ekonomia e Maqedonisë do të ketë rritje ekonomike prej 1.8% këtë vit, 2.5% vitin e ardhshëm dhe 3% në vitin 2026. Ky është vlerësimi i Bankës Botërore në raportin e fundit gjashtëmujor. Rreziqet kryesore në Maqedoni për rritjen ekonomike theksohen ritmi i realizimit të investimeve publike, migrimi si dhe rritja e madhe e çmimeve të ushqimeve dhe energjisë, konfliktet ushtarake në Ukrainë dhe Lindjen e Mesme, si dhe performanca e dobët e ekonomisë gjermane, e cila është partneri më i madh tregtar i vendit. Për ekonominë e Maqedonisë , ndikon me të madhe kriza në prodhimin e veturave, sepse në vend ka një numër të madh të furnizuesve të markave të huaja të veturave.
Emigrimi, veçanërisht i të rinjve, shquhet si një nga goditjet më të mëdha për vendet e Ballkanit Perëndimor. Banka Botërore vëren se qeveritë duhet të investojnë më shumë në arsim, shëndetësi, përmirësimin e shërbimeve publike, si dhe në luftën kundër korrupsionit për të reduktuar interesin për të shkuar jashtë vendit. Faktorët e brendshëm vazhdojnë të mbështesin përshpejtimin e moderuar të rritjes në Ballkanin Perëndimor. Për më tepër, në suaza afat të mesme, rimëkëmbja graduale e aktivitetit ekonomik në Bashkimin Evropian pritet të luajë një rol të madh në rritjen e eksporteve nga rajoni, thotë Izolina Rossi, ekonomiste në Bankën Botërore dhe autore kryesore e raportit.
Pavarësisht perspektivës pozitive, siç thekson aјо, rajoni mbetet i prekshëm ndaj rreziqeve të shumta, duke përfshirë rritjen e dobët globale, rikthimin e inflacionit, pasigurinë politike dhe ngjarjet ekstreme të motit. Njëherësh theksohet se me forcimin e rritjes ekonomike në Ballkanin Perëndimor, standardi i jetesës vazhdon t’i afrohet standardit në ekonomitë më të avancuara të Bashkimit Evropian. Megjithatë, ruajtja e momentit të rritjes dhe përshpejtimi i ritmit të konvergjencës kërkojnë reforma strukturore, duke përfshirë ato të përshkruara në Planin e Rritjes së Bashkimit Evropian. Integrimi ekonomik është një shtytës kryesor i rritjes për ekonomitë e vogla si ato të Ballkanit Perëndimor, thotë drejtori për rajonin në Bankën Botërore, Xiaoqin Yu.
Për të inkurajuar këtë rritje, vendet duhet të përmirësojnë tregtinë dhe tregtinë rajonale me Bashkimin Evropian, të reduktojnë kohën e pritjes në kufij dhe të integrojnë sistemet e pagesave. Gjithashtu, ballafaqimi me sfidat demografike dhe të tregut të punës kërkon një fokus të fortë në zhvillimin e kapitalit njerëzor. Përmirësimi i sistemeve të arsimit dhe shëndetësisë është thelbësor për përparimin nga një vend me të ardhura mesatare në një vend me të ardhura të larta, thonë nga Banka Botërore. (koha.mk)
Lajme nga vendi
Ministria e Infrastukturës jep dy kontrata me negocim në vlerë rreth 1.5 milion euro për punë shtesë në rrugën Prizren-Tetovë
Ministria e Infrastukturës do të nënshkruajë sot dy kontrata me procedurë të negocuar pa publikim të kontratës në vlerë rreth 1.5 milion euro për punë shtesë në rrugën Prizren-Tetovë, shkruan Reporteri.net.
Kontratat janë dhënë për Lotin 1 dhe Lotin 3. Për kontratën me titull “Ndërtimi i rrugës Prizren – Kufiri me Maqedonin e Veriut (Tetovë), segmenti Struzhë – Kyçja në Autoudhën dr.Ibrahim Rugova në Prizren – Jug Loti 3”, vlera është 834 mijë e 424 euro. Për këtë lot, me kontratë është shëprblyer kompania “EUROKOS HOLDING SH.P.K”.
Ministria e Infrastukturës do të nënshkruajë sot dy kontrata me procedurë të negocuar pa publikim të kontratës në vlerë rreth 1.5 milion euro për punë shtesë në rrugën Prizren-Tetovë, shkruan Reporteri.net.
Kontratat janë dhënë për Lotin 1 dhe Lotin 3. Për kontratën me titull “Ndërtimi i rrugës Prizren – Kufiri me Maqedonin e Veriut (Tetovë), segmenti Struzhë – Kyçja në Autoudhën dr.Ibrahim Rugova në Prizren – Jug Loti 3”, vlera është 834 mijë e 424 euro. Për këtë lot, me kontratë është shëprblyer kompania “EUROKOS HOLDING SH.P.K”.
Kontrata tjetër, ajo për Lotin 1 është në vlerë 653 mijë e 715. Punimet do t’i kryej konsorciumi “4 A-M; PREMIUM BETON SH.P.K.; GPG Company Sh.p.k”.
Të dy kontratat janë dhënë dje, teksa nënshkrimi i tyre është planifikuar të bëhet sot.
MI kishte nënshkruar kontratat për këtë rrugë në vlerë 32 milionë euro në gusht të vitit 2024.
Për Lotin 1, ishte dhënë kontratë në vlerë 8 milionë euro, për Lot 2 15 milionë e 600 mijë euro, por që pastaj ishte kthyer në rivlerësim dhe për Lotin 3 në vlerë 8 milionë e 346 mijë e 804 euro.
Pas nënshkrimit të këtyre dy kontratave, Ministri i Infrastukturës, Libur Aliu, kishte thënë se ajo kjo rrugë mundëson edhe hapjen e një korridori të ri rrugor me ndikim ekonomik për të dyja vendet
“Kjo rrugë i lidhë dy autostrada ndërkombëtare të cilat kalojnë në të dy anët e maleve të Sharrit, dhe lidhja e këtyre dy rrugëve në pikën më të afërt mes tyre, përveç se i afron dy qytetet dhe dy shtetet tona, ajo mundëson edhe hapjen e një korridori të ri rrugor me ndikim ekonomik për të dyja vendet”, kishte shkruar Aliu para tetë muajsh./Reporteri.net
Kontrata tjetër, ajo për Lotin 1 është në vlerë 653 mijë e 715. Punimet do t’i kryej konsorciumi “4 A-M; PREMIUM BETON SH.P.K.; GPG Company Sh.p.k”.
Të dy kontratat janë dhënë dje, teksa nënshkrimi i tyre është planifikuar të bëhet sot.
MI kishte nënshkruar kontratat për këtë rrugë në vlerë 32 milionë euro në gusht të vitit 2024.
Për Lotin 1, ishte dhënë kontratë në vlerë 8 milionë euro, për Lot 2 15 milionë e 600 mijë euro, por që pastaj ishte kthyer në rivlerësim dhe për Lotin 3 në vlerë 8 milionë e 346 mijë e 804 euro.
Pas nënshkrimit të këtyre dy kontratave, Ministri i Infrastukturës, Libur Aliu, kishte thënë se ajo kjo rrugë mundëson edhe hapjen e një korridori të ri rrugor me ndikim ekonomik për të dyja vendet
“Kjo rrugë i lidhë dy autostrada ndërkombëtare të cilat kalojnë në të dy anët e maleve të Sharrit, dhe lidhja e këtyre dy rrugëve në pikën më të afërt mes tyre, përveç se i afron dy qytetet dhe dy shtetet tona, ajo mundëson edhe hapjen e një korridori të ri rrugor me ndikim ekonomik për të dyja vendet”, kishte shkruar Aliu para tetë muajsh./Reporteri.net
Pavarësisht se jemi në vitin 2025, studentët në universitetet shtetërore të vendit po vazhdojnë të përdorin indekse tradicionale, duke mbajtur ato në duar, pa pasur mundësinë për të përdorur një indeks elektronik. Ky fenomen ka ngelur si pasojë e një pengesë administrative , duke e bërë këtë proces të dështuar. Megjithatë, një hap i rëndësishëm ka ndodhur së fundmi. Me iniciativë të Kuvendit Studentorë të Universitetit “Shën Kirili dhe Metodi” (UKM), një ndryshim i rëndësishëm është realizuar në Rregulloren që rregullon përmbajtjen dhe formatin e diplomave, si dhe dokumenteve të tjera të rëndësishme. Ky ndryshim është publikuar në “Gazetën Zyrtare të Maqedonisë së Veriut”, dhe ka sjellë mundësinë për implementimin e indeksit elektronik, duke kaluar mbi pengesat administrative të deritanishme.
“Me iniciativë të Kuvendit Studentor të UKIM-it, është bërë një ndryshim i rëndësishëm në Rregulloren për përmbajtjen dhe formatin e diplomave, udhëzimet për përgatitjen e shtojcës së diplomës dhe dokumenteve të tjera publike, të publikuara në Gazetën Zyrtare të RMV, nr. 67 më 28.3.2025”, thonë ata.
Njëkohësisht, digjitalizimi ka qenë një prioritet edhe për Organizatën Kombëtare Studentore. Ata, me mbështetje nga Fondacioni për Demokraci të Westminster-it, realizuan një studim mbi gjendjen aktuale të digjitalizimit në arsimin e lartë, dhe zhvilluan një plan aksional për modernizimin e këtij sektori. Kjo ka çuar në një bashkëpunim me disa institucione për të përshpejtuar digjitalizimin dhe për të siguruar një administratë studentore më efikase.
“Si përfaqësues studentorë, ne mbetemi të angazhuar në përmirësimin e të drejtave të studentëve dhe modernizimin e proceseve akademike. Futja e indeksit elektronik nuk është vetëm një ndryshim teknik, por edhe një hap thelbësor për një proces administrativ më të thjeshtë dhe për qasje më të lehtë në informacion për të gjithë studentët”, përfundojnë përfaqësuesit e studentëve. Ndryshe, siç theksojnë ata, ky hap do të lehtësojë jetën e studentëve dhe administratës, duke krijuar një sistem më të shpejtë, më të sigurt dhe më efikas. (koha.mk)
Universiteti i Evropës Juglindore ka hapur dyert sot për maturantët, duke promovuar fakultetet dhe programet studimore që ofron ky universitet, shkruan Alsat.
Në UEJL ofrohen edhe studime të personalizuara, por edhe programe të reja të përvitshme, për të cilat studentët shprehin interesim dhe tregojnë rregullshmëri në ndjekjen e ligjëratave, u shpreh me rektori i UEJL-së, Abdylmenaf Bexheti.
Ai më tej shtoi se një nga arsyet kryesore se persë duhet të zgjidhet UEJL, është pikërisht punësueshmëria e madhe e studentëve të UEJL-së, e cila ka një tregues të lartë mbi 80 për qind.
“Mënyra e të studiuarit në UEJL, duke filluar nga strukturat programore, me njohuritë bazike të shkathtësive të studentëve, e ka dëshmuar edhe tregu i punës. Raportet e rregullta të tregut të punës na flasin se mbi 80 për qind e studentëve të UEJL, punësohen që tre muajt e parë pas diplomimit, në një shkallë të papunësueshmërisë së shtetit me 13 për qind, pra kjo është diçka që dëshmohet vetvetiu. Dhe krejt për fund, mendoj se studentët përshtypjet e tyre i formojnë mbi atë që i pyesin gjeneratat paraprake. Andaj sivjet vazhdojmë me risitë programe, pra kemi edhe dy programe specialistike sidomos, programi një vjeçar i shkencave shëndetësore, dhe ai i masterit të psikologjisë, dy risi që ne i ndjekim në bazë të nevojave të tregut të punës”, tha Abdylmenaf Bexheti. Rektor i UEJL-së.
Ministria e Infrastukturës jep dy kontrata me negocim në vlerë rreth 1.5 milion euro për punë shtesë në rrugën Prizren-Tetovë
INDEKS ELEKTRONIK PËR STUDENTËT! Më në fund nis realizimi i kërkesës së kamotshme
Universiteti i Evropës Juglindore ka hapur sot dyert për maturantët
Zyra e Avokatit të Popullit në Tetovë sot do të jetë e hapur
Nesër në Maqedoni do të shpallet gjendje krize në energjetikë, nga 1 shtatori hyjnë në fuqi masat për kursim
Kovaçevski paralajmëroi drejtor të ri të Drejtorisë për Zbatimin e Sanksioneve
-
Lajme nga vendi3 years ago
Zyra e Avokatit të Popullit në Tetovë sot do të jetë e hapur
-
Lajme nga vendi3 years ago
Nesër në Maqedoni do të shpallet gjendje krize në energjetikë, nga 1 shtatori hyjnë në fuqi masat për kursim
-
Lajme nga vendi2 years ago
Kovaçevski paralajmëroi drejtor të ri të Drejtorisë për Zbatimin e Sanksioneve