Connect with us

Lajme nga vendi

Editorial / Varfëria është futur në çdo pore të jetës

Published

on

Inflacioni i lartë, ndryshimet e çmimeve dhe pamundësia e qeverisë për t’i bërë ballë këtij presioni, ka bërë që qytetarët e Maqedonisë së Veriut të jetojnë në një shtet të varfër me të ardhura tepër të ulëta. Sipas Bankës Botërore, 16.4 % e popullatës në Maqedoninë e Veriut jeton në varfëri ekstreme, ose që kanë të ardhura 5.5 dollarë më pakë në ditë. Më keq se Maqedonia e Veriut janë Shqipëria dhe Kosova me 17.6%, Mali i Zi me 15.6%. dhe Serbia ka një nivel nën 10%. Sipas Bankës Botërore, rritja e çmimeve dhe niveli i lartë i inflacionit mund të rrisin varfërinë në rajonin e Ballkanit, kur shumica e buxhetit të familjeve shkojnë për ushqime.

Kriza dhe varfëria ndjehen çdo ditë e më shumë

Qytetarët e Maqedonisë së Veriut thotë se çdo ditë e ndiejnë koston e lartë të jetesës. Me pagat që marrin apo edhe me pensionet, mezi arrijnë të mbulojnë shpenzimet personale dhe të familjes apo të paguajnë faturat e rrymës. Qytetarët me një rrogë minimale mezi arrijnë të mbijetojnë, duke pasur parasysh se ushqimi është bërë shumë i shtrenjtë, ndërsa pensionistët me pensionin që marrin mezi arrijnë të paguajnë faturat e energjisë elektrike, të ngrohjes dhe të ujit.

Sipas të dhënave të data bazës botërore për koston e jetesës, Numbeo, nga 139 vende, Maqedonia e Veriut renditet në vendin e 188 sa i përket kostos së jetesës. Në indeksin e shpenzimeve të jetesës të Numbeos llogaritet çmimi i banimit, ushqimit, restoranteve dhe fuqisë blerëse. Nga vendet e rajonit, sipas këtij indeksi, vetëm Kosova ka kosto më të lirë të jetesës, duke u renditur në vendin e 134-të.

Ndërkaq, sipas të dhënave të Entit shtetëror të Statistikave, numri i qytetarëve të Maqedonisë së Veriut që jetojnë në varfëri është në rritje. Sipas këtyre të dhënave, më 2020, 452,000 qytetarë kanë jetuar nën kufirin e varfërisë.

Advertisement

Të dhënat e Entit të Statistikave po ashtu vënë në pah se është thelluar hendeku midis të pasurve dhe të varfërve, pasi më 2020 koeficienti për këtë arriti në 31.4, krahasuar me 30.7 sa ishte më 2019.

Mbi 70 milionë banorë, në varfëri ekstreme

Kombet e Bashkuara kanë njoftuar se rritja e çmimeve të ushqimit dhe energjisë ka shtyrë mbi 71 milionë persona në mbarë botën në varfëri që nga fundi i shkurtit kur Rusia nisi luftën ndaj Ukrainës. Në raportin e Programit për Zhvillim i OKB-së (UNDP), i publikuar në korrik, gjithashtu paralajmërohet për rrezikun e trazirave shoqërore në disa vende për shkak të trazirave ekonomike.

Analizat e bëra në 159 shtete në zhvillim tregojnë për rritje të çmimeve të mallrave këtë vit që kanë goditur pjesë të Ballkanit, Afrikës Sub-Sahariane, Azisë dhe vende tjera.

Kostoja e jetesës po çon miliona njerëz në varfëri dhe madje edhe uria po përhapet me shpejtësi marramendëse. Rusia dhe Ukraina së bashku përbëjnë pothuajse çerekun e eksporteve globale të grurit dhe mbi gjysmën e eksporteve të vajit të lulediellit.

Advertisement

Çmimet e energjisë po ashtu janë rritur pas paqartësive lidhur me luftën, por po ashtu për shkak se Rusia ka ndërprerë disa eksporte të naftës dhe gazit. Para luftës, Rusia ishte eksportuesja më e madhe në botë e gazit natyror dhe eksportuesja e dytë e naftës së papërpunuar. Sanksionet perëndimore ndaj Rusisë, që janë vendosur për ta ndëshkuar Moskën për shkak të pushtimit të Ukrainës, kanë përkeqësuar gjithashtu presionet e inflacionit.

Disa shtete janë goditur më së keqi nga inflacioni, tha kjo agjenci e OKB-së, përfshirë Haitin, Argjentinën, Egjiptin, Irakun, Turqinë, Filipinet, Ruandën, Sudanin, Kenian, Shri Lankën dhe Uzbeksitanin. Në shtetet si Afganistani, Etiopia, Mali, Nigeria dhe Jemeni, ndikimi i inflacionit është më i madh, për shkak se këto shtete veçse kanë nivele të larta të varfërisë.

Varfëria ka prekur në palcë çdo pikë të jetës

Varfëria është futur në çdo pore të jetës. Fatkeqësisht në Maqedoninë e Veritu qytetarët janë të varfër për bukë, të varfër për ajër të pastër, të varfër për drejtësi, të varfër për energji. Varfëri ka nëpër dyqane dhe pensionistët e numërojnë çdo qindarkë dhe bredhin nga një supermarket në tjetrin duke blerë atë produkt që është ndoshta 2-3 denarë më i lirë. Për shkak të varfërisë, rrugët janë me gropa, e fatkeqësisht varfëria vjen edhe për shkak të punëtorëve të paaftë, për shkak të menaxhimit të papaftë, për shkak të varfërisë në dije e aftësi.

Varfëria është futur në arsim dhe për fat të keq, shpesh gjen personel të paarsimuar dhe të paaftë që pret të jenë ndërtuesit e ardhshëm të kësaj shoqërie dhe të aftët largohen me këmbëngulje.

Advertisement

Fatkeqësisht varfëria është bërë arti i të jetuarit në Ballkan. Mënyra se si mbijetojnë qytetarët dita-ditës dhe rregullojnë muajt është një art i vërtetë, një temë analize dhe diskutimi i gjerë. Fatkeqësisht populli i Ballkanit është bërë konsumatori më i madh i barërave qetësues.

Populli është ngopur me varfërinë dhe është e trishtueshme kur shpresa vdes ngadalë dhe populli po bëhet i varfër edhe për shpresë!

Qeveria të marrë masa urgjente

Qeveria e Maqedonisë së Veriut duhet që sa më shpejt të aplikoj zgjidhje në interes të qytetarëve. Një prej tyre që shihet si opsion, e që u hodh si ide ditëve të fundit është taksa më të larta për të pasurit. Por edhe kjo zgjidhje është “thikë me dy tehe” sepse mund të ulë investimet, mund të mbesin shumë njerëz pa punë dhe mund të mbyllen kompani. Megjithatë, shteti duhet të mendojë për zgjidhjen më pak të dhimbshme e në të mirë të qytetarëve.

Më e rëndësishmja në mirëqenien ekonomike është që qeveria të mbetet fort e angazhuar për të luftuar korrupsionin dhe ekonominë joformale. Në të kundërtën, rezultatet e krizës së luftës së Rusisë në Ukrainë do të rrisë edhe më shumë shkallën e varfërisë për shkak të shtrenjtimit të produkteve ushqimore dhe të energjisë.

Advertisement

Fatkeqësisht nuk ka vesh për të dëgjuar kërkesat e sindikalistëve të cilët kërkojnë një rritje lineare të pagave për 2800 denarë. Andaj, revoltën të rinjtë po e shfaqin duke ikur nga vendi, kurse më të moshuarit po heshtin nga frika se mund të humbasin edhe atë qe e kanë./Zhurnal.mk/

Advertisement
1 Comment

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Lajme nga vendi

Taravari prezantoi pjesën tjetër të kabinetit presidencial: Janë njerëz me të cilët do t’i qojmë para idealet e VLEN-it

Published

on

Kandidati për president nga koalicioni opozitar shqiptar VLEN, Arben Taravari sot në Tetovë prezantoi pjesën tjetër të kabinetit të tij presidencial, përcjell INA.

Emrat e prezantuar janë:

Halim Hyda – ambasador që do të jetë këshilltar diplomatik,

Jasmin Kallac – këshilltar ligjor

Urim Veseli – këshilltar për siguri dhe mbrojtje

Advertisement

Dr. Arjanit Reka – zëdhënës i kandidatit për president Arben Taravari

Taravari deklaroi se qytetarët meritojnë të përfaqësohen nga njerëz të kualifikuar dhe të dëshmuar nëpër fusha të ndryshme të jetës publike. “Këta njerëz e njohin dhe e përfaqësojnë më së miri realitetin shoqëror këtu në Maqedoni. Që të gjithë e ndajnë të njëjtin mendim për t’i shërbyer qytetarit të Maqedonisë së Veriut pa dallim etnie, fetare apo politike. Me këtë ekip të shkëlqyer profesionistësh të dëshmuar kam besim të palëkundur se do t’i qojmë përpara idealet e VLEN-it, që në fakt janë reflektim më i saktë i pritshëm dhe shpresa e qytetarëve për ndryshim, prosperitet dhe mirëqenie. Prandaj themi se ndryshimi ja VLEN”, tha Taravari.

Ai shtoi se bëhet pas fitores më 8 maj, me të president, presidenca do të jetë institucion i hapur për çdo qytetarë, do të jetë edhe përfaqësuese e shoqërisë tonë, multinacionale, multietnike dhe multikulturore.(INA)

Advertisement
Continue Reading

Lajme nga vendi

Fakulteti i Bujqësisë dhe Bioteknologjisë i UT-së, organizoi punëtori me temë “Rëndësia, detyrat, format dhe demonstrimi praktik i krasitjes”

Published

on

Fakulteti i Bujqësisë dhe Bioteknologjisë i UT-së, organizoi punëtori me temë “Rëndësia, detyrat, format dhe demonstrimi praktik i krasitjes” që u mbajt më 27 mars 2024, morën pjesë studentët e kësaj njësie akademike dhe e njëjta u realizua nga dekani Doc. Dr. Bardhyl Limani, prodekania për shkencë Doc. Dr. Zejnedije Ademi Latifi dhe Prof. Dr. Alirami Saliji.

Punëtoria filloi me ligjëratë nga Prof. Dr. Alirami Saliji, ku studentët u njoftuan rreth masave pomoteknike në veçanti rreth formave, kohës dhe ndikimit të krasitjes në proceset fiziologjike të pemëve frutore. Më pas aktiviteti vijoi me demonstrim praktik të krasitjes në një pemishte në fshatin Sedllarcë e Epërme, në një sipërfaqe prej 3 hektarësh, ku kultivohen mollë të varieteteve Granny Smith, Delishes i Kuq, Delishes i Artë si dhe Jonathan.

Studentët realizuan krasitjen dimërore të mollës, me qëllim që nëpërmjet kësaj mase pomoteknike të arrihet një baraspeshë mes rritjes vegjetative dhe frutifikimit si dhe të pengohet frutdhënia alternative e pemës. Punëtoria i inkurajoi studentët që përmes një kombinimi mes dijes dhe praktikës mund të arrihet suksesi i pritshëm.

Continue Reading

Lajme nga vendi

BDI i reagon Mickoskit: Për fituesit në palën shqiptare vendosin vetëm votuesit shqiptarë dhe jo Kremlini

Published

on

Bashkimi Demokratik për Integrim reagoi pasi kryetari i opozitës maqedonase, Hristijan Mickoski tha se Fronti Eurpoian nuk do të jetë i sukseshsëm pasi siç tha, duke pasur parasysh personat që po hyjnë në atë koalicion.

Në reagimin e BDI-së thuhet se Mickoski e ka ndjerë se partnerët e tij shqiptarë do të pësojnë humbje të thellë nga Fronti Europian prandaj edhe ka frikë dhe thotë se ky koalicion nuk do të jetë i suksesshëm.

” Në vend që të ofrojnë Program konkret zgjedhor, opozita e bashkuar me dirigjues Moskën e Putinit, ka zgjedhur shpifjet dhe fyerjet ndaj koalicionit “Fronti Europian”. Këtë e tha edhe partneri i Mickoskit, vet Izet Mexhiti, brenga e së cilit është ajo që “asnjë parti maqedonase nuk e do BDI-në”. Bashkimi Demokratik për Integrim i bënë me dije Mickoskit dhe opozitës shqiptare se, sikurse deri më tani, për fituesin te pala shqiptare vendos vetëm votuesi shqiptarë dhe kurrsesi Miskoski, Pavle Trajanovi apo Kremlini. “Fronti Evropian” do të jetë fituesi absolut i zgjedhjeve me “+20 deputetë” dhe Qeveria e ardhshme pa asnjë mëdyshje do të vazhdojë rrugën evropiane të vendit. E përkujtojmë Mickoskin se sot, me Maqedoninë e Veriut udhëheq kryeministër shqiptar, Talat Xhaferi, ndërsa diplomacinë e udhëheq ministri Bujar Osmani, Presidenti në ardhje i vendit”, thuhet mes tjerash në reagimin e BDI-së.

Continue Reading

Më të lexuarat