Lajme nga vendi
Kovaçevski dhe Mickoski shprehën qëndrimet e tyre para takimit, data e të cilit ende nuk është bërë e ditur
Ende nuk ka njoftim se kur do të mbahet takimi i kryeministrit dhe liderit të LSDM-së, Dimitar Kovaçevski, me kryetarin e VMRO-DPMNE-së Hristijan Mickoski dhe ekipeve të tyre. Pavarësisht kësaj, ata tashmë kanë shprehur publikisht qëndrimet e tyre për procesin e integrimit evropian dhe ndryshimet kushtetuese, transmeton Portalb.mk.
Kovaçevski si tema i propozoi vendimet e nevojshme për integrimet evropiane të shtetit dhe për marrëdhënie të mira fqinjësore, Mickoski i pranoi, por gjithashtu konsideron se duhet të diskutohet se çfarë do të ndodhë pas dështimit të ndryshimeve kushtetuese. VMRO-DPMNE gjithashtu beson se nëse ndryshimet kushtetuese dështojnë, zgjedhjet duhet të mbahen në vjeshtë.
“Zgjedhjet në vend definohen sipas ligjit dhe Kushtetutës. Zgjedhjet presidenciale janë në gjysmën e dytë të marsit, zgjedhjet parlamentare janë në gjysmën e dytë të qershorit. Ne vazhdimisht flasim për shtetin e së drejtës, respektimin e ligjeve, sundimin e demokracisë. Sundimi i demokracisë dhe respektimi i ligjeve është që zgjedhjet të bëhen kur të jetë koha për to, siç bëjnë praktikisht të gjitha vendet evropiane”, tha mbrëmë kryeministri Kovaçevski.
Lidhur me bisedimet e paralajmëruara me Mickoskin, Kovaçevski tha se këto janë bisedime për vendime që duhet të merren për të arritur një qëllim strategjik të shtetit, sepse partitë politike dhe deputetët në Kuvend kanë obligim dhe përgjegjësi para qytetarëve që të marrin vendime që mundësojnë një të ardhme më të mirë dhe një standard më të mirë jetese të brezave të tanishëm dhe të ardhshëm.
“Anëtarësimi në BE nuk është qëllim në vetvete, anëtarësimi në BE është qëllim me të cilin ne e arrijmë atë që duan qytetarët. E përsëris disa herë, ne kemi pasur një standard jetese më të lartë se Sllovakia, Polonia, Rumania, Bullgaria dhe të gjitha vendet që kanë qenë pjesë e Traktatit të Varshavës. Dikur kishim një standard shumë më të lartë. Sot, ato vende kanë një standard më të lartë se i yni. Qytetarët tanë shkojnë dhe punojnë në këto vende. Vetëm për shkak se këto vende janë anëtarësuar në BE dhe vendet e tyre janë pjesë e tregut të përbashkët të BE-së, i cili është tregu më i madh dhe më i pasur në botë”, theksoi Kovaçeski.
Lidhur me atë se a është optimist se procesi do të jetë i suksesshëm, kryeministri tha se edhe vitin e kaluar ka thënë se është një optimist racional dhe se po punon për të arritur qëllimin për t’u anëtarësuar në BE.
Në pyetjen se çfarë nëse nuk ndodhin ndryshimet kushtetuese, Kovaçevski thotë se “do të kemi të njëjtën që kemi pasur nga viti 2006 deri në vitin 2016”.
“Në vend të integrimit do të kemi izolim dhe e kemi parë se si duket izolimi. Pa infrastrukturë, shtet të robëruar, në lirinë mediatike ishim në vendin e 130-të, tani jemi të 38-të në botë, shteti ligjor, i karakterizuar si regjim hibrid, sot mediat kanë kërcyer 19 vende për një vit”, tha kryeministri Kovaçevski.
Kryetari i VMRO-DPMNE Mickoski informon se për takimin e paralajmëruar nga kryeministri Kovaçevski, nuk ka ftesë zyrtare për takim dhe as që dihet agjenda dhe formati i takimit të mundshëm.
Mickoski tregoi se e rëndësishme që duhet të diskutohet në atë takim është që pas dështimit të ndryshimeve kushtetuese, të cilat, siç tha ai, është gjithnjë e më e sigurt se nuk do të ndodhin, sepse grupi i deputetëve të VMRO-DPMNE-së dhe koalicioni nuk do t’i mbështesë.
“Ajo që është e rëndësishme të thuhet është se nëse nuk kalojnë ndryshimet kushtetuese, të cilat janë paraparë nga qeveria e BDI-së e mbështetur nga LSDM-ja. Kjo është shumë e rëndësishme të thuhet dhe duhet të shohim se çfarë plani po shkon përpara, sepse nuk mund ta mbyllim vendin, nuk mund ta mbyllim Maqedoninë dhe të mos dimë se çfarë do të ndodhë nëse dështojnë. Dhe ka gjithnjë e më shumë gjasa që ata të mos kenë sukses. Nëse ata tashmë shpallin se do të hyjnë në procedurë parlamentare, kjo është një pjesë e planit, por nëse dështojnë dhe është më e sigurt se nuk do t’ia dalin sepse ne si koalicion, si VMRO-DPMNE, grupi jonë i deputetëve nuk do t’i mbështesë ata. Çfarë bëjmë më pas? Mendoj se duhet ta diskutojmë edhe këtë, por fillimisht të presim, se cili do të jetë formati, ku do të ishte vendi, ora, dita. Praktikisht nuk kemi gjë tjetër veç deklaratave publike të Dimitar Kovaçevskit”, theksoi Mickoski.
Zëvendëskryeministri për Çështje Evropiane, Bojan Mariçiq, nga ana tjetër, tha se beson se ka rrugë që qeveria dhe opozita të bien dakord për ndryshimet kushtetuese. Nëse opozita vjen me qëllime të mira, pra me synimin për të gjetur një zgjidhje, thotë ai, mendoj se ka mënyra.
Maqedonia e Veriut pas 17 vitesh me 19 korrik të vitit 2022 filloi bisedimet qasëse me BE-në me mbajtjen e konferencës së parë ndërqeveritare.
Megjithatë, negociatat nuk do të fillojnë derisa të bëhen ndryshimet kushtetuese për përfshirjen e bullgarëve në Kushtetutë nga pala e Maqedonisë së Veriut, të cilat për votim në Kuvend kërkojnë dy të tretat e deputetëve, të cilat shumica nuk i ka, prandaj duhet mbështetje nga opozita maqedonase, e cila ka paralajmëruar se nuk do të votojnë për ndryshimin e Kushtetutës.
Nëse nuk bëhen ndryshimet kushtetuese deri në nëntor të këtij viti, procesi eurointegrues i RMV-së rrezikon të bllokohet përsëri.
Maqedonia e Veriut pas 17 vitesh me 19 korrik të vitit 2022 filloi bisedimet qasëse me BE-në me mbajtjen e konferencës së parë ndërqeveritare.
Megjithatë, negociatat nuk do të fillojnë derisa të bëhen ndryshimet kushtetuese për përfshirjen e bullgarëve në Kushtetutë nga pala e Maqedonisë së Veriut, të cilat për votim në Kuvend kërkojnë dy të tretat e deputetëve, të cilat shumica nuk i ka, prandaj duhet mbështetje nga opozita maqedonase, e cila ka paralajmëruar se nuk do të votojnë për ndryshimin e Kushtetutës.
Nëse nuk bëhen ndryshimet kushtetuese deri në nëntor të këtij viti, procesi eurointegrues i RMV-së rrezikon të bllokohet përsëri.
Komisioni Rregullator i Energjetikës, i Shërbimeve të Ujit dhe i Shërbimeve të Menaxhimit me Mbeturina Komunale i Republikës së Maqedonisë së Veriut (KRRE) solli vendimin, me të cilin bëhet ulja e çmimeve të shitjes me pakicë të derivateve të naftës mesatarisht 1,75 % në raport me vendimin e datës 11.9.2024.
Çmimi i shitjes me pakicë i benzinës ЕUROSUPER BS-95 ulet për 0,50 den/l, ndërsa çmimi i shitjes me pakicë i benzinës EUROSUPER BS-98 ulet për 1,00 den/l. Çmimet e shitjes me pakicë të EURODIZELIT (D-Е V) dhe të Vajit Ekstra të Lehtë për Amvisëri (ЕL-1) ulen për 1,50 denarë/litër.
Nga data 17.9.2024, ora 00:01 çmimet maksimale të derivateve të naftës do të jenë:
Benzinë motori EUROSUPER BS – 95 73,50 (denarë/litër)
Benzinë motori EUROSUPER BS – 98 75,50 (denarë/litër)
Naftë motori EURODIZEL BS (D-E V) 67,00 (denarë/litër)
Vaj për Djegie Ekstra i Lehtë 1 (EL-1) 66,00 (denarë/litër)
Mazut М-1 SU 41,328 (denarë/kilogram).
Kursi i denarit në raport me dollarin në periudhën e kaluar, sipas të cilës janë formuar çmimet në përllogaritjen e mëparshme, është më i ulët për 0,1676%.
“Vetëvrasja është fenomen shqetësues dhe në rritje në vendin tonë. Vetëvrasja është një nga problemet më reale të mundëshme”, kështu shprehet psikologja Sumea Ramadani lidhur me fatkeqësitë që ndodhën ditëve të fundit . “Nga statistikat rreth 400.000 persona në vit globalisht humbin jetën nga vetëvrasja, që i bie në çdo 40 sekonda dikush vetëvritet dhe në çdo 8 sekonda dikush tenton vetëvrasjen, pra është një fenomen real të cilin duhet ta pranojmë si kërcënim global pastaj edhe lokal”, tha Ramadani. Ajo potencoi se është mjaft i dukshëm dhe i trishtë ky fenomen, prandaj siç tha ajo duhet t’i përkushtohet shumë vëmendje.
SUMEA RAMADANI, PSIKOLOGE
“Cilët janë arsyjet, shkaqet të cilat mund të dërgojnë si pasojë tek vetëvrasja mund të jenë çregullimet e ndryshme psikologjike, si depresioni, ankthi, çregullimet tjera, abuzimi qoftë psikik në shtëpi pra dhuna në familje, qoftë bullizmi pra dhuna psikologjike në shkolla, qoftë mobingu apo përndryshe dhuna psikologjike në punë mund të jetë një nga arsyjet të cilat ja vështirsojnë personit menaxhimin me ndjenjat e rënda negative dhe ja pamundësojnë gjetjen e ndonjë zgjidhje tjetër që dërgon deri në vendim të tillë. Është vendim i cili bazohet në vullnetin e lirë të personit mirëpo është shumë rëndë që të paramendohet e nuk është e lehtë që të mirret”.
Ajo më tej thotë se shoqëria gjendet në një periudhë shumë të rëndë, ku kanosen rreziqe të shumta, qoftë nga rreziqet sociologjike që jemi duke i përjetuar, nga rreziqet financiare që po kanosen globalisht dhe se këto rrethana ia pamundësojnë të rinjëve që ta gjejnë një ndjenjë përkatësie në shoqëri, ta ëndërojnë një të ardhme më premtuese dhe më optimiste. “Mirëpo me gjithë qenien time kam dëshirë që të apelojë tek masa më e gjërë, t’ia lehtësojmë jetën njëri tjetrit dhe të mos ia vështirsojmë” shprehet Ramadani.
SUMEA RAMADANI, PSIKOLOGE
“Bëj apel që të kthehemi nga vetja, të punojmë me simptomat që tani do të fillojnë ndoshta të shfaqen tek ne, simptomat postraumatike. Jemi duke diskutuar publikisht ta tregojmë se sa tragjike dhe sa e tmerrshme është dhe sa reale është si problem , që të mos mirret si model, mos të vazhdojë si trend, por të kuptohet serioziteti i problemit, të qaset problemi sa më konkretisht, të gjinden zgjidhjet dhe të krijohet një rrethanë pak më e mirë dhe pak më e lehtë edhe për familjarët edhe për shokët, shoqet edhe për masën më të gjërë. Pra siç e thash t’ia lehtësojmë jetën njëri tjetrit mos t’ia vështirsojmë me stigmatizim, etiketim,bullizim dhe sjellje të këqija të ndryshme”.
Ramadani u bëri thirrje prindërve, shkollat dhe të gjitha institucionet që t’i kushtojnë rëndësi të veçantë shëndetit mendor të të rinjëve dhe në rast se vërejnë sjellje të çuditshme apo agresive t’i çasen më profesionalisht dhe në përgjithësi si shoqëri t’i ofrojnë përkrahje morale.
Të pyetur nga TV SHENJA lidhur me vetëvrasjet e të rinjve në vend për vitin 2023, nga Ministria e Punëve të Brendshme njoftojnë se gjatë vitit 2023, në RMV janë regjistruar 3 vetëvrasje të fëmijëve.
MPB
“Ju njoftojmë se gjatë vitit 2023 janë regjistruar gjithsej tre vetëvrasje të fëmijëve në repartet e Punëve të Brendshme Shkup, Manastir dhe Tetovë, ndërsa në gjysmën e parë të vitit 2024 nuk janë regjistruar vetëvrasje të fëmijëve”.
Sipas të dhënave të entit shtetëror të statistikave vetëm në vitin 2023 në RMV gjithsej 104 persona janë vetëvrarë.
Ndërkaq nga Instituti i shëndetit publik theksuan se vetëvrasja është shkaku i tretë kryesor i vdekjeve tek njerëzit e moshës 15 deri në 29 vjeç në botë. “Pak vende e kanë përfshirë parandalimin e vetëvrasjeve si prioritet shëndetësor dhe vetëm 38 vende kanë një strategji kombëtare parandaluese. Rritja e ndërgjegjësimit dhe thyerja e tabuve janë çelësi i përparimit. Pa këto ndryshime, parandalimi i vetëvrasjeve mbetet sfidë” thonë nga Instituti i Shëndetit Publik.
Në rrjetet sociale Instagram dhe Twitter në Maqedoni po zhvillohet një fushatë në bazë etnike, e cila bën thirrje për bojkotimin e marketeve “Kiper” dhe “Kit Go” vetëm sepse pronarët e tyre janë shqiptarë. Në këtë fushatë ka përplot mesazhe ekstreme në baza etnike, fetare dhe kombëtare, sipas të cilave arsyeja e bojkotimit të këtyre marketeve është sepse “punonjësja në KAM ose Stokomak quhet Svetle, ose Gorde, që tingëllon shumë më bukur se sa Shpresa apo Valona”.
Autore: Despina Kovaçevska
Si shkak për nxitjen e kësaj fushate në rrjetet sociale ka qenë një postim në Facebook nga një llogari e mbyllur dhe e dyshimtë, në të cilën autori pa dhënë shumë detaje thotë se në arkën në marketin “Kiper” në Gjorçe Petrovshitësja ka refuzuar t’i tregojë çmimet e produkteve në gjuhën maqedonase, pra ka parapëlqyer t’i thotë në “gjuhën e saj amtare”. Në vazhdim në këtë postim kontrovers, përmes një zëvendësimi të qëllimshëm tezash, autori pyet “nëse po kthehemi në kohën e Gjermanisë naziste, kur disa popuj e kishin të kufizuar lëvizjen”.
Ky postim pastaj vazhdon të përhapet nëpërmjet të ashtuquajturve influencerë në rrjetet sociale Instagram dhe Twitter, ku bëhet thirrje për bojkotim me qëllimin e qartë për ta përçarë popullatën në baza etnike.
Si sjellje “diskriminuese” e këtyre marketeve theksohet fakti që ata nuk shesin alkool dhe produkte që përmbajnë mish derri, konsumimi i të cilave është i ndaluar sipas fesë islame.
Mosshitja e produkteve të caktuara nuk është diskriminim
Por nga Komisioni për Parandalim dhe Mbrojtje nga Diskriminimi thonë se mosshitja e produkteve të caktuara nuk mund të përbëjë diskriminim, sepse tregtarët vendosin vetë se cilat produkte do t’i ofrojnë në shitje.
“Oferta dhe shitja e mallrave është në dispozicion të tregtarëve në përputhje me interesat e tyre ekonomike, praktikat e biznesit dhe parimet e tregut dhe në përputhje me rregulloret që e rregullojnë tregtinë dhe mbrojtjen e konsumatorit, prandaj mosshitja e disa mallrave të caktuara nuk mund të përbëjë diskriminim nëse tregtia kryhet në kuadër të këtyre parimeve dhe rregulloreve”, thotë një punonjës i shërbimit profesional të Komisionit për Parandalimin dhe Mbrojtjen nga Diskriminimi, i cili dëshironte të mbetet anonim.
Ai sqaron se që të bëhet fjalë për diskriminim duhet të ketë një veprim të paligjshëm ose të ndaluar që e vendos një person të caktuar ose një grup personash të caktuar në një pozitë të pabarabartë me një person tjetër ose me një grup tjetër personash, në aspektin e ushtrimit të të drejtave dhe lirive të tyre, për shkak të ndonjë karakteristike të tyre me të cilën ata identifikohen.
“Mungesa e disa mallrave nga oferta e disa tregtarëve nuk mund të jetë në korrelacion me realizimin e të drejtave dhe lirive të personave apo të një grupi personash”, thotë ai.
Paraja dhe fuqia ekonomike nuk kanë ngjyrë, komb apo fe
Eksperti ekonomik, Abil Baush është i mendimit se kjo fushatë është një truk marketingu dhe tek ne ka një efekt negativ, sepse ka ndikim negativ në treg.
“Paraja, fuqia ekonomike nuk ka ngjyrë, komb dhe fe”, thotë Baush.
Ai shton se ekonomia është mësuar të punojë në një treg të lirë dhe thotë se shembuj të ngjashëm ka pasur edhe në të kaluarën me operatorin celular “Albafon” në vitin 2013.
“Ky operator kishte një fushatë “Të flasim shqip” dhe dështoi shumë shpejt sepse ofronte shërbime vetëm për një grup primar,” tha Baush.
Nga ana tjetër, profesori i marketingut dhe biznesit ndërkombëtar në Universitetin e Evropës Juglindore, Jusuf Zeqiri, shpjegon se fushatat e këtilla shpesh shfaqen si rezultat i komunikimit joetik të drejtuar ndaj sjelljes konsumatore të një grupi tjetër etnik, duke pozicionuar elemente të etno-marketingut në një konotacion negativ.
“Përmes përdorimit të mesazheve provokuese ata kanë vetëm për qëllim që ta rrisin numrin e ndjekësve. Kështu, duke pasur parasysh ambientin e brishtë, ata shumë shpejt e tërheqin vëmendjen e ndjekësve të tyre të cilët si konsumatorë i shohin këta influencues si pika referimi”, thotë Zeqiri.
Profesori thekson se një nga qëllimet e atyre që e përhapin fushatën në bazë të ndarjeve etnike është që ta rrisin popullaritetin e tyre duke e minuar kredibilitetin e markave që sulmohen.
“Fushatat e tilla ndikojnë negativisht në ekonomi me atë që e dëmtojnë reputacionin e markës dhe e zvogëlojnë besimin e konsumatorëve, sidomos në tregjet etnikisht të përziera”, thotë Zeqiri dhe shton se në vend që ta promovojnë vlerën e produktit, fushatat e këtilla nga konsumatorët perceptohen si diskriminuese dhe mund të shkaktojnë presion ekonomik dhe social ndaj markave dhe vetë konsumatorëve.
“Një markë e lidhur me mesazhe diskriminuese mund ta humbasë besimin e konsumatorit dhe të perceptohet se mbështet apo toleron një sjellje të tillë, duke e bërë të vështirë rikthimin e besimit dhe kredibilitetit”, shton profesori.
Oda Ekonomike e Maqedonisë Veri-Perëndimore
Kryetari i Odës Ekonomike të Maqedonisë Veri-Perëndimore, Mendi Qyra, thotë se rregullisht marrin informacione për fushata të tilla, të cilat sipas tij, janë gjithnjë e më të pranishme. Ai thekson se fushata në fjalë ka reflektuar negativisht sepse është fakt që në marketet e targetuara ka të punësuar edhe shqiptarë dhe maqedonas. Ata gjithashtu blejnë produkte nga kompani maqedonase dhe shqiptare. Megjithatë, ai është i mendimit se këto dukuri janë përjashtime dhe nuk kanë një efekt afatgjatë.
“Këto dukuri i konsideroj përjashtime dhe nuk kanë efekt afatgjatë, ndërsa subjektet që e bëjnë këtë lojë të pandershme do ta kuptojnë se të gjitha kompanitë janë kompani tonat, pa dallim nëse pronari është shqiptar apo maqedonas. Edhe ai i paguan tatime shtetit, kontribuon në punësimin e njerëzve, për konkurrencë e cila mundëson cilësi dhe çmim real në treg”, thotë
Ai u bëri thirrje institucioneve kompetente qëtë reagojnë sepse kjo dukuri është e dëmshme jo vetëm për ekonominë, por edhe për politikën.
“Ne jemi një komunitet shumë-etnik dhe si i tillë duhet të mbrohemi që të mund të zhvillohemi ekonomikisht,” thotë Qyra.
Në fushatë pretendohet se gjuha shqipe është gjuha e vetme që përdoret në njërin nga dy marketet. Por, gjatë kontrollimit të profileve në rrjetet sociale, mund të vihet re se përmbajtja e postimeve fillimisht është e shkruar në gjuhën maqedonase, e pastaj në gjuhën shqipe dhe të gjitha janë në dy gjuhë, Foto: Printscreen nga Facebook
Urrejtja nxit urrejtje
Sipas ekspertëve me të cilët biseduam është veçanërisht e rrezikshme që fushata të tilla diskriminuese nxisin gjuhë të urrejtjes që është e pranishme në komentet e postimeve që janë pjesë e fushatës.
Për qëllimet e këtij teksti Meta.mk kontaktoi me dy profesorë nga Fakulteti Ekonomik pranë Universitetit Shtetëror “Sh. Kirili dhe Metodi”, si dhe me dekanin e fakultetit, por ata nuk deshën ta komentojnë publikisht këtë fushatë me bazë etnike.
Për dallim nga ata, profesori Zeqiri thotë se “fushatat diskriminuese mund ta parandalojnë formimin e partneriteteve me kompani të tjera duke shkaktuar edhe më shumë dëme në reputacionin e markës në tregjet e ndjeshmeqë karakterizohen me përkatësi të ndryshme etnike dhe besime të ndryshme”.
Sipas tij, për t’i evituar fushatat e marketingut me ndikim që promovojnë diskriminim apo paragjykim duhet të ekzistojnë udhëzime të qarta etike që promovojnë diversitetin dhe përfshirjen e të gjitha komuniteteve.
“Influencerët duhet të jenë të vetëdijshëm për ndikimin e tyre tek publiku i gjerë në pjesët e bazuara në aspektet kulturore dhe sociale, e veçanërisht të kenë kujdes për dallimet etnike”, thotë profesor Zeqiri.
Praktika tregon se fushata të tilla negative e normalizojnë armiqësinë, i përforcojnë stereotipet e dëmshme dhe inkurajojnë një mentalitet “ne kundër tyre”.
Ata shpesh e shfrytëzojnë frikën, zemërimin dhe pakënaqësinë, gjë që i shtyn njerëzit t’i shprehin zhgënjimet e tyre përmes gjuhës së urrejtjes. Duke i përforcuar këto mesazhe, sidomos në rrjetet sociale, përshpejtohet përhapja e gjuhës së urrejtjes duke krijuar një mjedis ku vërtetohet retorika përçarëse dhe agresive. Kjo gjë krijon kushte për një polarizim dhe intolerancë edhe më të thellë./Portalb.mk
Ulen çmimet e derivateve të naftës në Maqedoni
OBSH autorizon përdorimin e vaksinës kundër lisë së majmunit
Dhëndri dhe e bija i paguan shpenzimet, Berisha: Financat e mia i menaxhon Argita
Zyra e Avokatit të Popullit në Tetovë sot do të jetë e hapur
Nesër në Maqedoni do të shpallet gjendje krize në energjetikë, nga 1 shtatori hyjnë në fuqi masat për kursim
Kovaçevski paralajmëroi drejtor të ri të Drejtorisë për Zbatimin e Sanksioneve
-
Lajme nga vendi2 years ago
Zyra e Avokatit të Popullit në Tetovë sot do të jetë e hapur
-
Lajme nga vendi2 years ago
Nesër në Maqedoni do të shpallet gjendje krize në energjetikë, nga 1 shtatori hyjnë në fuqi masat për kursim
-
Lajme nga vendi2 years ago
Kovaçevski paralajmëroi drejtor të ri të Drejtorisë për Zbatimin e Sanksioneve