Connect with us

Lajme nga vendi

Viti 1908/ Konstitucioni (leja për gjuhën shqipe) dhe kongresi i Manastirit, si u pasqyrua dhe si ndikoi në mediat e kohës

Published

on

Petro Nini Luarasi: Gjethi fletë-njomë i diturisë u çel, pemët zemër shqipëtare lulëzuan dhe shqipëtari i tartarosur prej dimërit të shkuar u tunt, u shkunt, u shëndosh dhe njohu në ç’hon qe hedhur e dënuar për vdekje, i zgjuar po vrapon me çape trimi në rrugën qe e kren në shesh të pranverës

Unifikimi i abetares u konsiderua emergjencë nga atdhetarët e viteve të para të shekullit të XX. Çështja e ABC-së ishte problematikë me të cilën ndeshej edhe shtypi i kohës, sepse gazetat apo revistat e para në shqip përdorën shkronja të ndryshme patën vështirësi për të siguruar shkronjat. Në këto kushte, në vitin 1908 u mblodh Kongresi i Manastirit, një ndër ngjarjet më të rëndësishme të historisë së Shqipërisë. Në faqen 34 të “Kalendarit Kombiar” të vitit 1909 gjejmë artikullin për rëndësinë e Kongresit të Manastirit:
“Është një nga ngjarjet e mëdha për kombin shqiptarë, kjo mbledhje që u mbajt që me 1 gjër me 10 të vjeshtës së tretë. Ky kongres u mblodh për t’i dhënë fund çështjes së “ABC”-së, për të vendosur që të shkruhet gjuha shqipe me një palë shkronja e jo si deri tani që çdo njeri e ngrehte abc-në siç i donte qefi.
Në kongresin e Manastirit morën pjesë 32 delegatë të nderuar, nga 22 qytete, klube dhe shoqëri të Shqipërisë dhe jashtë saj (Amerikë, Bukuresht, Kostancë, Sofie, Egjypt etj). 32 delegatët zgjodhën 11 prej tyre dhe ngritën një komision. Ky komision i dha fund diskutimit për abc-në duke zgjedhur abetaren e Stambollit me pak ndryshime (ë, e, p, x). Bashkë me këto shkronja, kongresi vendosi të përdorte edhe një abetare tjetër latine, dmth me 25 letra duke bashkuar dy letra bashkë për ata zëra që mungojnë në abc-të latine.”
Pas Kongresit të Manastirit, në mbarë trevat shqiptare dhe jashtë tyre, u përhapën me ritme të shpejta klubet kulturore. Paralelisht po avanconte edhe hapja e shkollave shqipe. Në “Kalendarin Kombiar” të vitit 1909 është botuar edhe një artikull që informon pikërisht për iniciativat që po merrnin atdhetarët e shquar në organizimin e shoqërive të ndryshme kulturore.
“Me tu shfaqur konstitucioni, (leja për gjuhën shqipe), shqiptarët me të dy duart zunë të punojnë për gjuhën e tyre duke çelur shkolla dhe klube. E para shkollë u çel në Elbasan një javë pas shpalljes së konstitucionit. Pas saj, erdhi hapja e shkollës së Tiranës, pastaj erdhën me rradhë ato të Korçës, Beratit, Kolonjës etj. U çelën pesë klube të mëdhenj në Stamboll, Selanik, Egjipt, Manastir dhe Janinë. U hapën edhe 10 të vegjël në Elbasan, Tiranë, Korçë, Berat, Vlorë, Delvinë, Gjirokastër, Filat etj.” Pas përcaktimit të alfabetit shqip dhe hapjes së shkollave të para, në vitin 1909 u hodhën hapa të rëndësishëm edhe në zhvillimin e medias. Në artikullin me titull “Gazeta Shqip”, pasqyrohen titujt e gazetave që u botuan menjëherë pas Kongresit të Manastirit si: “Liria”, “Bashkimi”, “Korça” e gazeta “Rrufeja”, të gjitha të përjavshme në gjuhën shqipe.
Pavarësisht lejimit të gjuhës shqipe, përndjekja ndaj atdhetarëve shqiptarë ishte shtuar, edhe pse Perandoria Osmane ishte në grahmat e fundit. Pikërisht në këtë kohë kishte nisur të botohej gazeta “Drita” në Sofje, e drejtuar nga Petro Nini Luarasi. Në artikullin e botuar në maj të vitit 1909, duket optimizmi që kishte kapluar faktorin shqiptar në të gjitha dimensionet.
Artikull i publikuar në gazetën “Drita” me autor Petro Nini Luarasi
“Hop’ i dimërit që hoqi shqipëtari në katërqind vjet e tehu qe i ftohtë, i hidhur, fatkeq e prishës… Dimëri është në të përcjellë dhe pranvera afroi për gjithë shqiptarët. Lum’ ata që nuk e flakërinë shpresën po muar në kurajë të këqijat e dimërit, se pranverën do ta shohën me shijen më t’ëmbëlë. Gjethi fletë-njomë i diturisë u çel, pemët zemër shqipëtare lulëzuan dhe shqipëtari i tartarosur prej dimërit të shkuar u tunt, u shkunt, u shëndosh dhe njohu në ç’hon qe hedhur e dënuar për vdekje, i zgjuar po vrapon me çape trimi në rrugën qe e kren në shesh të pranverës… Komiteti shqiptar për shpëtimin e mëmëdheut po na thërret. Le të sulemi për qëllim të shenjtëruar… Atë që na ndihmon në hallin tënë le ta kemi për nder për jetë, po atë që na ndalon ta shkelmojmë.”

Lajme nga vendi

Policia Financiare do të hetojë procedurat për furnizime me derivate të NQP-së

Published

on

Prokuroria Publike i ka dhënë udhëzime Policisë Financiare, që të hetojë procedurat për furnizime publike me derivate për nevojat e Ndërmarrjes për Qarkullim Publik- Shkup. Dyshimet për mosrespektim të procedurës për furnizim publik, fillimisht u ngritën nga Byroja për Furnizime Publike, e cila kreu kontroll mbi procedurën.
“Kontrolli i drejtorisë ka zbuluar se organi i dakorduar NQP, ka zgjedhur ofertë të papranueshme si më të volitshme. Kjo ofertë e cila ka qenë dhe e vetmja e dorëzuar në procedurë, nuk e përmbushë kushtin të cilin vet NQP e ka shënuar në pikën 1.4.8 nga dokumentacioni tenderimit. Kjo në fakt është shënuar edhe në vet raportin e procedurës së zbatuar nga komisioni për furnizime publike në NQP”, njoftojnë nga Byroja për Furnizime Publike.

Duke pasur parasysh këtë, nga Byroja kanë dhënë instruksione çfarë duhet të ndërmarrë NQP në procesverbalin nga kontrolli i kryer. Instruksioni thotë se komisioni për furnizime publike është dashur ta anulojë edhe përzgjedhjen e kompanisë edhe vet procedurën e furnizimit. Ndërkohë nga Qyteti i Shkupit kontrollin e Byrosë e cilësojnë si skenar për shkatërrim të ndërrmarjes.

“Krizë e re e cila e la NQP-në pa naftë, e shkupjanët pa transport publik si skenar i shpikur për shkatërrimin e ndërmarrjes. Kuadri i shefit të VMRO-DPMNE-së në Byronë për Furnizime Publike, Mare Bogoeva, krijon krizë në NQP për derivatet, me çka për herë të parë nga ekzistimi i ndërmarrjes e shfuqizoi furnizimin e rregullt publik për derivate në NQP si skenar i shpikur”, njoftojnë nga Qyteti i Shkupit.

Nga Qyteti i Shkupit thonë se e gjithë golgota në NQP ka filluar që kur kryeministri Hristijan Mickoski filloi të negociojë për blerjen e 100 autobusëve elektrikë. Për shkak të mungesës së naftës, autobusët e NQP-së ngelën të parkuara në bazat e ndërmarrjes në Autokomandë dhe Gjorçe Petrov. /Alsat.mk

Continue Reading

Lajme nga vendi

Bastisje në një shtëpi në Gazi Babë, arrestohet 40-vjeçari

Published

on

Një dyzetvjeçar dje është arrestuar pasi policia  në shtëpinë e tij në Gazi Babë ka gjetur drogë.

Nga MPB-ja informojnë se dje,  në orën 15:50 në Shkup, në zonën e Gazi Babës, nëpunës policorë kanë privuar nga liria personin R.P.(40) nga Shkupi, gjatë kontrollit të ushtruar në banesën e tij, të kryer me vendim gjykate, iu gjet dhe u sekuestrua një lëndë pluhuri e bardhë, një lëndë e bardhë kokrrizore dhe dy peshore digjitale.

“Pas dokumentimit të plotë të rastit ndaj tij do të bëhet kallëzimi përkatës”, thonë nga MPB-ja

Continue Reading

Lajme nga vendi

Mungesa e autobusëve të Qytetit të Shkupit , vuajnë nxënësit dhe studentët

Published

on

Ministrja e Arsimit dhe Shkencës, Vesna Janevska u bën thirrje autoriteteve të qytetit urgjentisht të gjejnë zgjidhje adekuate për transportin publik të qytetit. Sipas analizës së Ministrisë së Arsimit dhe Shkencës nga E-ditari, siç deklaroi Janevska, nuk ka dallim të konsiderueshëm në mungesat e nxënësve.

“Supozoj se nxënësit dhe prindërit organizohen në mënyrë më të mirë të mundshme që fëmijët e tyre të arrijnë në shkollë, por edhe mësimdhënësit kanë mirëkuptim për këtë që po ndodhë. Gjendja është shumë e keqe dhe është turp që në kryeqytet nxënësve t’u pamundësohet arsimi adekuat që është e drejtë e garantuar me Kushtetutë. Shpresoj se do të gjendet zgjidhje për këtë situatë sepse është e palejueshme të gjitha përpjekjet që i bëjmë, ndryshimet që po tentojmë t’i zbatojmë për përmirësim të cilësisë së arsimit, në njëfarë mënyre të parandalohen për shkak të mosorganizimit të autoriteteve të qytetit. Shpresoj se autoritetet e qytetit do ta kuptojnë seriozisht këtë situatë dhe urgjentisht do të gjejnë zgjidhje adekuate”, deklaroi Vesna Janevska, ministre e Arsimit.

Janevska i mbështetë edhe studentët të cilët paralajmëruan se nesër do t’i bashkangjiten protestës para Qytetit të Shkupit nëse nuk gjendet zgjidhje për transportin publik.

“Absolutisht kanë të drejtë, kanë të drejtë revoltën e tyre ta shprehin në mënyrë adekuate edhe nëse kjo është mënyra e vetme për të gjetur zgjidhje, unë i mbështes”, tha Janevska.

Problemet me transportin publik të qytetit kulminuan dje pasi që shumë autobusë të Ndërmarrjes publike të qarkullimit nuk qarkulluan për shkak të mungesës së derivateve. Në komunikacion ishin lëshuar vetëm 25 autobusë të cilët punojnë me gaz. Për sot në orën 18 është caktuar mbledhje e jashtëzakonshme e Këshillit të Qytetit të Shkupit, ndërsa disa parti politike kërkuan dorëheqje të kryetares së Qytetit të Shkupit, Danella Arsovska.

Advertisement
Continue Reading

Më të lexuarat