Connect with us

Lajme nga bota

Ukrainë: 1000 ditë luftë dhe pasojat e saj

Published

on

Sulmi i Rusisë ndaj Ukrainës ka pasoja mbarëbotërore. Me më shumë se 10 milionë të dëbuar, lufta në Ukrainë, sipas të dhënave të UNHCR-së, ai ka shkaktuar krizën më të madhe të dëbimeve në mbarë botën.
Përpara 1000 ditësh Rusianisi sulmin e zgjeruar ndaj Ukrainës. Pas avancimeve të shpejta të ushtrisë ruse mbrojtësit ukrainas ia dolën, që ta sprapsin sulmuesin kryesisht në kufirin verior. Edhe në jug Ukraina e zhvendosi ushtrinë ruse pas Dnjipros, lumi më i madh i vendit. Në verën 2024 ushtria ukrainase ndërmori me sukses kundërsulmet në territorin rus në Oblast Kursk. Ushtria zyrtare ukrainase u mbështet gjatë këtij kundërsulmi pjesërisht nga grupet partizane paraushtarake.
Pjesë të tjera të mëdha të Ukrainës – kryesisht në rajonin Lugansk, Donjeck, Zaporishja dhe Kerson – vazhdojnë të mbeten nën kontrollin rus. Gadishullin e Krimesë Moska e pushtoi në mars 2014 duke e aneksuar. Në përgjithësi fronti për rreth dy vjet nuk ka lëvizur. E ndërkohë kjo po duket si një luftë cfilitëse.

Miliona janë në arrati

Me më shumë se 10 milionë të dëbuar, lufta në Ukrainë, sipas të dhënave të UNHCR-së, ka shkaktuar krizën më të madhe të dëbimeve në mbarë botën.

6,7 milionë refugjatë ukrainas kanë gjetur strehim në vendet europiane: vetëm në gjysmën e parë të vitit 2024 këtyre iu shtuan edhe 400.000 të tjerë. Brenda Ukrainës një pjesë e madhe prej rreth 4 milionë vetë vazhdojnë të jenë në arrati duke u larguar nga pjesa lindore e vendit të tyre. “Një numër i madh fëmijësh po vazhdojnë të ndjekin mësimet online duke mbetur kësisoj të shkëputur nga intekativiteti social dhe përvojat në klasë”, tha javën e kaluar në Gjenevë Kelly T. Clements, zëvendëse e Komisares së Lartë të UNHCR-së.

Gjendja humanitare në përgjithësi që nga fillimi i luftës në Ukrainë është përkeqsuar në mënyrë dramatike, sipas të dhënave të Zyrës së OKB-së për Çështjet Humanitare (UNOCHA).

Advertisement

Sipas të dhënave të OKB-së rreth 40 përqind e popullsisë është e varur nga ndihma humanitare. Për të mbuluar nevojat themelore të këtyre njerëzve, UNOCHA-së dhe UNHCR-së i nevojiten ndihma në vlerën rreth 4 miliardë euro.

Ekonomia ruse e luftës po tregon qëndrueshmëri

Bashkimi Europian dhe të tjerë aleatë perëndimorë që nga fillimi i sulmit rus ndaj Ukrainës përpara 1000 ditësh i kanë vendosur sanksione ekonomike Rusisë, megjithatë pasojat nuk e kanë dhënë efektin e parashikuar. Pas një dobësimi të përkohshëm në vitin 2022 produkti bruto në vend i Federatës Ruse përmes riorientimit nga ekonomia e luftës dhe falë mbështetjes nga Pekini e mori veten shpejt. E njëjta gjë vlen edhe për kursin e këmbimit të rublës.

Kjo shpjegohet ndër të tjera me faktin, se bllokada ndaj importeve të energjisë me bazë fosile si gazi natyror, nafta dhe qymyri nga Rusia, nuk dha efektin e parashikuar për të pakësuar dukshëm të ardhurat e Moskës nga eksporti. Koncernet shtetërore gjetën tregje të tjera për shitjen e lëndëve të para si në Kinë dhe Indi. Po ashtu ka disa të dhëna, që pasuritë nëntokësore ruse pavarësisht embargos përfundojnë në vendet e BE-së – përmes rrugëve të tërthota nga vende të treta. Rritja e çmimit të gazit natyror nga Rusia, ka bërë që humbjet prej sanksioneve të mos jenë as të ndjeshme sa kishin shpresuar shtetet sanksionuese.

Miliarda për ushtrinë ukrainase

Advertisement

BE-ja dhe NATO mbështesin Ukrainën jo vetëm përmes sanksioneve ndaj Rusisë agresore, por Kievi merr edhe ndihma financiare dhe humanitare. Kontributin më të madh e ka dhënë SHBA-ja.Që nga fillimi i luftës më 24 shkurt 2022 dhe fundi i gushtit 2024 SHBA kanë vënë në dispozicion gati 85 miliardë euro, sipas vlerësimeve të Institutit të Kielit për Ekonominë Botërore. Ndihmat e BE-së si dhe të vendeve anëtare brenda kësaj periudhe kohore kanë qenë mbi 100 miliardë euro. Po ashtu Mbretëria e Bashkuar dhe Kanadaja janë ndër vendet më të mëdha donatore.

Presidenti i ri i zgjedhur i SHBA-së, Donald Trump, në fushatën elektorale ka deklaruar, se do të pakësojë dukshëm ndihmat për Ukrainën. Ukraina mund ta ketë një shans për të luftuar kundër Rusisë vetëm nëse vendet e tjera donatore do t’i shtojnë ndihmat e tyre./DW

Advertisement

Lajme nga bota

Reuters: Putin i gatshëm të bisedojë me Trumpin për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë

Published

on

Vladimir Putin është i hapur për të diskutuar një marrëveshje armëpushimi në Ukrainë me Donald Trumpin, por përjashton bërjen e ndonjë lëshimi të madh territorial dhe këmbëngul që Kievi të braktisë ambiciet për t’u bashkuar me NATO-n, i thanë Reuters-it pesë burime të njohura me planet e Kremlinit.

Presidenti i sapozgjedhur amerikan, që është zotuar se do t’i japë fund shpejt konfliktit, po kthehet në Shtëpinë e Bardhë në një kohë të epërsisë ruse.

Moska kontrollon një pjesë të Ukrainës sa shteti i Virginia në SHBA dhe po avancon me ritëm të shpejtë që nga ditët e para të pushtimit.

Në raportimin e parë por të detajuar të asaj se çfarë Putin do të pranonte në çdo marrëveshje të ndërmjetësuar nga Trumpi, pesë zyrtarë aktuale dhe ish-zyrtarë rusë thanë se Kremlini mund të pajtohet në masë të madhe të ngrijë konfliktin përgjatë vijës së frontit.
Mund të ketë vend për negociata mbi ndarjen e saktë të katër rajoneve lindore të Donetskut, Luhanskut, Zaporizhzhia dhe Khersonit sipas tre prej personave që kërkuan të ruajnë anonimitetin për të diskutuar për këtë qështje të ndjeshme.

Derisa Moska pretendon se katër rajone terësisht pjesë e Rusisë, të mbrojtura nga ombrella bërthamore e këtij vendi, forcat e saj në terren kontrollojnë 70 deri në 80 për qind të territorit me rreth 26 mijë kilometra katrore ende të kontrolluara nga trupat ukrainase.

Advertisement

Sipas dy nga zyrtarët, Rusia gjithashtu mund të jetë e hapur për t’u tërhequr nga pjesët relativisht të vogla të territorin që kontrollon në rajonin e Kharkivit dhe Mykolaiv në veri dhe jug të Ukrainës.

Putin deklaroi këtë muaj se çdo marrëveshje armëpushimit duhet të pasqyrojë” realitetin në terren, por se kishte frikë nga një armëpushim jetëshkurtër që do t’i lejonte Perëndimit të riarmatoste Ukrainën.

“Nëse nuk ka neutralitet, është vështirë të imagjinohet ekzistenca e ndonjë marrëdhënie të mirë fqinjësore midis Rusisë dhe Ukrainë”, i tha Putinit grupit të diskutimit Valdai gjatë 7 nëntorit.

“Pse? Sepse kjo do të thoshte se Ukraina do të përdorej vazhdimisht si një mjet në duart e gabuara dhe në dëm të interesave të Federatës Ruse”, shtuan ata.

Dy nga këto burime thanë se vendimi i presidentit në largim të SHBA-ve për të lejuar Ukrainën të lansojë raketat amerikane ATACMS thellë në territorin rus, mund të komplikojë por edhe të vonojë çdo zgjidhje.

Advertisement

Kievi të martën përdori raketat amerikane për të goditur territorin rus për herë të parë, kështu të paktën pretendojnë nga Moska, e cila e përshkroi këtë lëvizje si një përshkallëzim të madh.

Sipas dy burimeve, nëse nuk arrihet një armëpushim, ateherë Rusia do të vazhdojë të luftojë.

“Putini tashmë ka bërë të ditur se ngrirja e konfliktit nuk do të funksionojë në asnjë mënyrë”, tha zëdhënësi i Kremlinit, Dmitry Peskov për Reuters disa orë para se rusët të raportonin për sulmin me raketat amerikane ATACMS.

“Autorizimi i përdorimit të raketave është një përshkallëzimi shumë i rrezikshëm nga ana e Shteteve të Bashkuara”, shtoi Peskov.

Drejtori i zyrës për komunikim i Trumpit, Steven Cheung i tha Reuters: “se Trump është i vetmi person që mund të bashkojë të dyja palët për të negociuar paqen dhe për të punuar drejt përfundimit të luftës dhe ndalimit të vrasjeve”.

Advertisement

Trump ka thënë se do të fliste drejtpërdrejt me Putinin në përpjekjet e tij për të krijuar një marrëveshje paqeje, megjithëse nuk ka dhënë detaje se si mund të pajtojë palët ndërluftuese, për faktin se të dyja palët po tregojnë shenja të pakta të tërheqjes.

Në anën tjetër, presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky ka bërë të ditur se vendi i tij nuk do të ndalet derisa çdo ushtari i fundit rus të dëbohet nga territori i vendit të tij – duke u bazuar në kufijtë që i fitoi pas rënies së Bashkimit Sovjetik në vitin 1991, megjithatë gjeneralët e lartë amerikanë kanë thënë publikisht se është diçka shumë ambicioze të synohet.

Më 14 qershor, Putini përcaktoi kushtet e tij për përfundimin e menjëhershëm të luftës: Ukraina duhet të heqë ambiciet e saj në NATO dhe të tërheqë të gjitha trupat e saj nga i gjithë territori i katër rajoneve të Ukrainës të pretenduara dhe të kontrolluara kryesisht nga Rusia.

Continue Reading

Lajme nga bota

Agjencia shëndetësore e BE-së apelon për të përshpejtuar luf’tën kundër rezistencës ndaj antibiotikëve

Published

on

Qendra Evropiane për Parandalimin dhe Kontrollin e Sëmundjeve (ECDC) ka njoftuar se konsumi i antibiotikëve në Bashkimin Evropian (BE) midis viteve 2019 dhe 2023 është rritur dhe ka bërë thirrje për veprim për të reduktuar përdorimin e antibiotikëve, transmeton Anadolu.

Në raportin e fundit të lëshuar nga ECDC thuhet se barnat antimikrobik që përdoren për të vrarë organizma si bakteret, viruset, kërpudhat dhe parazitët ose për të ndaluar përhapjen e tyre krijojnë rezistencë tek individët dhe kjo situatë përbën rrezik për shëndetin publik.

Në raport theksohet se më shumë se 35 mijë njerëz vdesin çdo vit në BE dhe Zonën Ekonomike Evropiane (EEA) për shkak të infeksioneve rezistente antimikrobiale dhe se konsumi i antibiotikëve në BE u rrit me 1 për qind midis viteve 2019 dhe 2023, duke u larguar kështu nga synimi për të reduktuar konsumin e antibiotikëve me 20 për qind deri në vitin 2030.

Po ashtu në raport thuhet se nuk do të ishte e mundur të arrihet qëllimi i vendosur nëse vazhdon në këtë mënyrë dhe nga atje apelojnë për një “përgjigje të unifikuar dhe urgjente” ndaj problemit.

Në raport renditen tre zgjidhje për problemin, respektivisht parandalimi dhe kontrolli i infeksionit, përdorimi i kujdesshëm i antimikrobikëve, zhvillimi i antimikrobikëve të rinj, si dhe sigurimi i qasjes në to. /AA/

Advertisement
Continue Reading

Lajme nga bota

SHBA-ja e mbyll Ambasadën në Kiev shkaku i rrezikut nga sulmi ajror

Published

on

Ambasada e Shteteve të Bashkuara në Kiev ka pranuar informata për mundësinë e një sulmi të madh ajror të mërkurën, dhe si pasojë do të mbyllet përkohësisht, njoftoi Departamenti amerikan i Shtetit për Çështjet Konsullore.

“Ambasada do të mbyllet dhe punonjësit e Ambasadës janë udhëzuar të strehohen në vend, si masë parandaluese”, tha Departamenti në një komunikatë të publikuar në uebsajtin e Ambasadës amerikane në Kiev.

“Ambasada amerikane i këshillon shtetasit amerikanë të jetë të gatshëm për strehim të menjëhershëm në rast se njoftohet për ndonjë sulm ajror”, tha ajo.

Kjo nuk është hera e parë që Ambasada amerikane në Kiev mbyll dyert nga rreziku i sulmeve ajrore.

Ky njoftim vjen një ditë pasi Ukraina i përdori raketat amerikane me rreze të gjatë, ATACMS, për të kryer sulme në tokën ruse, duke e shfrytëzuar lejen që administrata në largim e presidentit amerikan, Joe Biden, ia tha në ditën e 1.000-të të luftës.

Advertisement

Rusia ka muaj që e paralajmëron Perëndimin se, nëse Uashingtoni e lejon Ukrainën të hedhë raketa amerikane, britanike dhe franceze thellë brenda Rusisë, atëherë Moska do t’i konsiderojë këto vende anëtare të NATO-s si të përfshira drejtpërdrejt në luftën në Ukrainë.

Presidenti i Rusisë, Vladimir Putin, tha në tetor se Moska do të përgjigjet, nëse Ukraina sulmon me armë amerikane thellë brenda Rusisë.

Të martën, Putini e ndryshoi doktrinën bërthamore të Rusisë, duke e rritur rrezikun për sulme bërthamore në një kohë kur tensionet mes Rusisë dhe Perëndimit kanë arritur pikën më të lartë në 50 vjetët e fundit.

Continue Reading

Më të lexuarat