Lajme nga vendi
Rënia e euros dobëson prodhimin në fabrika, rritja më e ulët që nga pandemia në 3-mujorin e parë
Ky shqetësim është pasqyruar edhe në të dhënat zyrtare, ky të dhënat mbi Prodhimin e Brendshëm Bruto në 3-mujorin e parë treguan për një rritje të industrisë përpunuese me vetëm 0.5%, niveli më i ulët që nga 3-mujorin e dytë 2020 ku vendi ishte nën masa të ashpra kufizuese nga përhapja e pandemisë Covid-19.
Prodhuesit, sidomos fabrikat përpunuese për llogari të eksportit kanë rritur shqetësimet muajt e fundit se, rënia e vlerës së euros në këmbim me lekun është duke i falimentuar.
Ky shqetësim është pasqyruar edhe në të dhënat zyrtare, ky të dhënat mbi Prodhimin e Brendshëm Bruto në 3-mujorin e parë treguan për një rritje të industrisë përpunuese me vetëm 0.5%, niveli më i ulët që nga 3-mujorin e dytë 2020 ku vendi ishte nën masa të ashpra kufizuese nga përhapja e pandemisë Covid-19.
Në vitin 2022 në të njëjtin tremujor rritja reale në sektorin e përpunimit ishte 13%. Duke parë ciklin e prodhimit në sektorin e industrisë përpunuese shihet se tremujori i parë dhe i dytë i vitit kanë rritje me të lartë si rrjedhojë e ciklit të punës dhe prodhimit, por tremujori i parë i vitit 2023 bëri përjashtim. Prodhimi mbeti në vend numëro një situatë jo e zakonte në këtë periudhë.
Të dhëna të tjera tregojnë vështirësitë që po kalon industria përpunuese. Të dhënat e INSTAT referuan se në tremujorin e parë të vitit 2023 punësimi në total pësoi rritje vjetore me 4%, por në sektorin industrisë shënoi rënie me -2.7 për qind në krahasim me tremujorin e parë të vitit të kaluar dhe me një rënie 1.8 për qind me 3-mujorin e fundit të vitit.
Shoqata e Pro-Eksport që përfaqëson fabrikat e prodhimit të veshjeve dhe këpucëve pohoi se humbjet që po vijnë nga kursi i këmbimit kanë anuluar planet për rritjen e pagave dhe investimet në teknologji. Porse pasoja më e rende sociale duket të jetë papunësia e cila ka nisur të shfaqet.
Eksportuesit përjetuan një lulëzim të aktivitetit deri vitin e kaluar. Pandemia Covid-19 dhe lufta në Ukrainë nxitën rritjen e kërkesës nga Europa për të prodhuar në Shqipëri. Me oferta të bollshme për pune dhe një forcë pune të kualifikuar fabrikat shqiptare nisën të përzgjidhnin ndërmjet produkteve me vlerë të lartë të tregut.
Të dhënat zyrtare zbuluan se vlera e eksporteve arriti në mbi 135 miliardë lekë (1,1 miliardë euro) më 2022 me rritje vjetore mbi 20%, më e larta që nga viti 2015. Fabrikat nisën rritjen e pagave për punonjësit si mjet edhe për të frenuar zbrazjen e fabrikave nga fuqia e re punëtore.
Mirëpo ngjarjet në kursin e këmbimit i kanë kthyer planet përmbys. Humbjet vetëm që nuk do të mundësojnë shtesa në paga por sektori rrezikon të ule më tej pagat ekzistuese. Sinjalet e para u dhanë në tremujorin e parë të vitit.
Në tremujorin e parë të vitit paga mesatare në ekonomi arriti 66,014 lekëve, duke shënuar rënie me 2% në krahasim me fundit e vitit.
Përgjithësisht në tremujorin e fundit ka një rritje më të lartë të pagës mesatare për shkak të shpërblimeve të fund-vitit, por rënia me bazë tremujore në muajt e parë të këtij viti është më e lartë se në të njëjtën periudhë të një viti më parë, kur ra me vetëm 0.5%, ndërsa në tremujorin e parë 2021 tendenca kishte qenë rritëse në raport me fundin e 2020-s, me 1.9%.
Shoqatat e eksportuesve pohuan se humbjet që krijuar kursi po pengojnë përparimin teknologjik. Fabrikat që prodhonin për eksport po bënin investime të detyruara në teknologji nisur nga mangësitë në fuqinë punëtore.
Pavarësisht se ofrojnë paga në segmentin e ulët, në kufijtë e minimales, industria përpunuese ofron punësim për pjesën me të pambrojtur të shoqërisë, gratë e papuna në zonat urbane. /MONITOR
Lajme nga vendi
“I uroj shëndet, le ta bëjë punën si duhet”, Mexhiti: Ilire Dauti mbetet kryetare e komisionit për Politikë Sociale
Zëvendëskryeministri i parë, Izet Mexhiti thotë se Ilire Dauti do të mbetet kryetare e Komisionit për Politikë Sociale, Demografi dhe Rini në Kuvend. Mexhiti thotë se kishte sqarim se Dauti nuk do të shkarkohet nga ky funksione dhe përkundër faktit që kaloi interpelanca që ishte inicuar ndaj saj.
“Nuk ka nevojë dmth për drama. Ilire Dauti ka qenë kryetare e Komisionit dhe mbetet kryetare e Komisionit. I uroj shëndet dhe le ta bëjë punën si duhet”, tha mes tjerash Mexhiti.
Lajme nga vendi
“Qytetarët të mos dalin në rrugë pa pajisje dimërore, të pajisen me zinxhirë” – Zëdhënësi i SPB-Tetovë: Kemi patrullat që kontrollojnë automjetet
Zëdhënësi i SPB-Tetovë, Fatmir Rexhepi apeloi deri te qytetarët që mos të dalin në rrugë pa pajisje dimërore e sidomos, në drejtim të Kodrës së Diellit dhe Mavrovës, përcjell TV21. Rexhepi tha se, janë paraqitur edhe ngricat për shkak të temperaturave të ulëta dhe për këtë, u bëri thirrje qytetarëve që të kenë zinxhirët dhe gomat e dimrit që mos të bllokohet trafiku. Ai gjithashtu bëri të ditur se janë dhe patrullat e policisë që po kontrollojnë nëse veturat kanë pajisjet e duhura.
“Vlejnë ende urdhrat e SPB- Tetovë që mos të nisen në drejtim të Kodrës të Diellit dhe lokaliteteve të Mavrovës pa zinxhirë në rrota pasi për shkak të reshjeve permanente të borës të cilat janë duke reshur, kemi edhe paraqitje të ngricave për shkak të temperaturave të ulëta gjë që mund të shkaktoj edhe bllokim të rrugës. Apelojë te qytetarët që mos të nisen në këto rrugë pa pajisje dimërore, kryesisht pa zinxhirë se mund të ngecin në rrugë dhe të bllokojnë të gjithë trafikun rrugor”, tha Rexhepi.
Lajme nga vendi
RMV, i ngecur prej pesë vitesh, nuk dihet asgjë për “fatin” e Ligjit të ri për marrëdhënie pune që parashihte 13 muaj pushim lehonie
Ligji i ri për marrëdhënie pune ka ngecur për pesë vite, ndërsa nuk ka asnjë njoftim se deri ku është procesi. Ministria e mëparshme e Punës dhe Politikës Sociale e ka hartuar Projektligjin në vitin 2021 kur ministre e Punës dhe Politikës Sociale ishte Jagoda Shahpaska. Me të, ndër të tjera, sigurohet edhe pushimi i lindjes për gjithsej 13 muaj, nga të cilët 9 për nënën dhe 4 për babain. Ligji ishte dashur të hynte në fuqi në vitin 2022, por deri më tani, përveç njoftimeve për dëgjesa publike, asgjë tjetër nuk është publikuar.
Në korrik të vitit 2021, kur ministre ishte Jagoda Shahpaska, Ministria e Punës dhe Politikës Sociale për Sdk.mk tha se “do të ketë një debat publik për ligjin e propozuar, pas së cilës duhet të miratohet nga Qeveria, miratimi i të cilit është planifikuar deri në fund të vitit dhe më pas të miratohet nga Kuvendi. Pra, zbatimi i Ligjit, sipas sa më sipër, duhet të fillojë në vitin 2022”.
Më 24 dhjetor 2024 Sdk i dërgoi pyetje Ministrisë së sapoformuar të Politikës Sociale, Demografisë dhe Rinisë, ku ministër është Fatmir Limani, deri ku është procedura për miratimin e Ligjit të ri për Marrëdhëniet e Punës, nëse janë mbajtur debatet publike, nëse do të miratohet së shpejti dhe cilat janë risitë kryesore, por deri në publikimin e tekstit nuk kishte përgjigje.
Përgjigje kjo redaksi nuk ka marrë as vitin e kaluar në janar, kur të njëjtat pyetje ia dërgoi edhe Ministrisë së Punës dhe Politikës Sociale.
Në vitin 2023, ministrja e atëhershme e Punës dhe Politikës Sociale, Jovanka Trençevska, tha se ligji, në vend të pushimit ekzistues të lehonisë, parasheh ndarjen e pushimit në pushim të nënës, atëror dhe prindëror.
Leja e babait zgjat 15 ditë dhe përdoret menjëherë pas lindjes së fëmijës, nëse është një fëmijë, ndërsa për fëmijë binjakë, trenjakë e më shumë, për 20 ditë. Pushimi i lehonisë zgjat 5 muaj, kurse pushimi prindëror zgjat katër muaj për secilin prind individualisht.
“Edhe pse në pamje të parë duket se periudha e pushimit të lehonisë është shkurtuar, nuk është kështu, sepse nëna ka 5 muaj leje lehonie dhe 4 muaj pushim prindëror, pra qëndron me fëmijën njësoj si më parë, 9 muaj. Por përveç kësaj, ka edhe 4 muaj leje prindërore për babain, të cilën nëse i ati e përdor pas skadimit të lejes së lehonisë dhe prindërimit të nënës, do të thotë se fëmija, në vend të 9 muajve të mëparshëm, do të mund të jetë nën kujdesi prindëror gjithsej 13 muaj”, tha ministrja e atëhershme Trençevska.
Sipas postimeve të atëhershme në profilin e Facebook-ut të ish-ministres Trençevska, ndër risitë e parapara në Projektligj ishte edhe heqja e kufirit më të lartë për pushimin vjetor, gjegjësisht dispozita që pushimi vjetor të jetë maksimumi 26 ditë. Më tej, edhe pse pushimi vjetor mund të përdoret më së voni deri më 30 qershor të vitit pasardhës, përjashtim parashikohet për punonjësin që nuk mund ta përdorin atë deri më 30 qershor të vitit të ardhshëm kalendarik, për shkak të ndonjë sëmundjeje ose dëmtimi, lehonisë ose pushimit prindëror ose lejes për përkujdesjeje dhe përkujdesje për fëmijët, punonjësi ka të drejtë të përdorë pushimin vjetor deri në fund të vitit, jo vetëm deri më 30 qershor.
Gjithashtu, parashiheshin të hiqen kushtet e parashikuara më parë për të drejtën e kompensimit të pagës për pushimin vjetor të papërdorur me përfundimin e marrëdhënies së punës, gjë që realizon plotësisht parimin e garantuar me Kushtetutë të patjetërsueshmërisë së të drejtës për pushim vjetor.
U prezantua pushim i ri me pagesë nga puna për kujdesin ndaj një anëtari të familjes, në mënyrë që punonjësi që kujdeset të ketë të drejtë të largohet për pesë ditë pune gjatë një viti kalendarik, i cili mund të përdoret në mënyrë të vazhdueshme dhe të plotë ose me ndërprerje dhe në pjesë, duke siguruar prova dhe duke njoftuar punëdhënësin të paktën tre ditë para fillimit të tij.
-
Lajme nga vendi2 years ago
Zyra e Avokatit të Popullit në Tetovë sot do të jetë e hapur
-
Lajme nga vendi2 years ago
Nesër në Maqedoni do të shpallet gjendje krize në energjetikë, nga 1 shtatori hyjnë në fuqi masat për kursim
-
Lajme nga vendi2 years ago
Kovaçevski paralajmëroi drejtor të ri të Drejtorisë për Zbatimin e Sanksioneve