Connect with us

Lajme nga vendi

Shoqëria civile: nxitëse e reformave apo armike e shtetit?

Published

on

Analizë speciale për Portalb.mk nga Malinka Ristevska Jordanova, Instituti për Politika Evropiane.

Malinka Ristevska Jordanova, foto nga arkivi personal
Malinka Ristevska Jordanova, foto nga arkivi personal

Ditëve të fundit në Maqedoni po riaktualizohet roli i shoqërisë civile, pas thirrjes së nivelit më të lartë shtetëror drejtuar donatorëve evropianë për “shkurtim” të fondeve për organizatat joqeveritare dhe mediat që “punuan kundër Evropës”, pra kundër integrimit europian të vendit”. Kjo kërkesë aktualizohet pas rreth një viti, kur po merr hov diskutimi për ndryshimet kushtetuese.

Pra, të shohim se çfarë thotë BE-ja për shoqërinë civile dhe rolin e saj në anëtarësimin e vendit. Si fillim, është mirë ta rikujtojmë atë që u prezantua nga Komisioni Evropian në skriningun analitik për shoqërinë civile, si pjesë e Klasterit Themelet, në fushën e Institucioneve Demokratike. Ta përsërisim – ky është klasteri më domethënës, ai që e përcakton dinamikën e anëtarësimit në tërësi.

Baza e acquis dhe standardeve për shoqërinë civile (SHC) janë dispozitat e Kartës së të Drejtave Themelore të BE-së, traktatet themeluese të BE-së (Traktati për BE-në dhe për Funksionimin e BE-së), Konventa Evropiane mbi të drejtat e njeriut (KEDNJ) dhe jurisprudenca e Gjykatës Evropiane për të drejtat e njeriut, si dhe ligji ndërkombëtar për të drejtat e njeriut. Para së gjithash është liria e shprehjes dhe e bashkimit e garantuar në Kartën e të Drejtave Themelore të BE-së. Në traktatet themeluese të BE-së qëndron detyrimi i institucioneve të BE-së për t’u dhënë qytetarëve dhe shoqatave përfaqësuese “mundësinë për t’i publikuar dhe shkëmbyer publikisht pikëpamjet e tyre në të gjitha fushat e veprimit të Bashkimit”, si dhe të mbajnë “një dialog të hapur, transparent dhe të rregullt me ​​shoqatat përfaqësuese dhe shoqërinë civile”. Institucionet e BE-së e kanë edhe detyrimin për pjesëmarrjen e shoqërisë civile në qeverisjen e mirë, si dhe për të garantuar hapje dhe transparencë.

Nga ana tjetër, udhëzimet e përbashkëta për lirinë e bashkimit të Komisionit të Venecias dhe ODIHR-it (Zyra e OSBE-së për të Drejtat e Njeriut) i shpjegojnë dhe shtjellojnë standardet ndërkombëtare për lirinë e bashkimit në 11 parime. Në mesin e tyre kuptohet që janë liria e shprehjes, si dhe liria për të kërkuar, marrë dhe për të përdorur fonde.

Jo rastësisht në skriningun analitik është theksuar se shoqëria civile është “subjekt i rëndësishëm në qeverisjen, forcë shtytëse për reforma, bashkëbiseduese relevante, instrument i zërit të qytetarëve”, prandaj shfaqet nevoja për një dialog të hapur dhe të strukturuar, si dhe për pjesëmarrjen në proceset e marrjes së vendimeve politike.

Advertisement

Dhe jo rastësisht mbështetja për shoqërinë civile ka një trajtim të veçantë në dokumentet e zgjerimit. Kështu, në Metodologjinë e Zgjerimit shoqëria civile përjashtohet nga reduktimi i mundshëm i fondeve të para-anëtarësimit në rast të shfaqjes së “problemeve”. Kjo është operacionalizuar në Rregullativën për IPA III, por edhe në aq të përmendurën Kornizë negociuese. Pastaj, “Udhëzimet për mbështetjen e BE-së ndaj shoqërisë civile për periudhën 2021-2027” i përpunojnë në detaje qëllimet dhe rezultatet për tre fusha globale: a) mjedis i përshtatshëm për SHC; b) bashkëpunim i përforcuar dhe partneritetit ndërmjet organizatave të SHC dhe autoriteteve publike dhe c) përforcim i kapaciteteve dhe qëndrueshmërisë së organizatave të SHC për zbatimin efektiv të aktiviteteve të tyre. Dhe përsëri, në aneksin e këtij dokumenti, ndër të tjera, shpjegohen edhe standardet për SHC që e mbështesin dokumentin.

Jo rastësisht BE-ja e thekson rolin e shoqërisë civile sidomos në fushat e demokracisë, të drejtave themelore dhe qeverisjes të së drejtës. Ne do t’i rikthehemi Raportit Special të Gjykatës së revizorëve për Ballkanin Perëndimor, sipas të cilit, “Mbështetja e BE-së për veprimin e shoqërisë civile për sundimin e ligjit është e pamjaftueshme për të përmbushur nevojat e sektorit civil dhe ndikimi i tij nuk monitorohet plotësisht. ” Prandaj, një nga rekomandimet themelore është intensifikimi i mbështetjes për shoqërinë civile të angazhuar në reformat e qeverisjes të së drejtës dhe pavarësisë së mediave.

Po çfarë është konstatuar deri më tani në lidhje me përmbushjen e standardeve për shoqërinë civile? Për fat të keq, një nga burimet relevante (joqeveritare!) – Raporti i Rrjetit Ballkanik për Zhvillimin e Shoqërisë Civile për një mjedis të favorshëm për shoqërinë civile për vitin 2022, evidenton një sërë mbrapsjesh në vendin tonë në këtë front. Dhe, për fat të keq, kjo tendencë po vazhdon.

Advertisement

Lajme nga vendi

Parashikimi i motit për sot

Published

on

Moti sot, paradite në disa lugina do të ketë kushte me mjegull. Gjatë ditës me diell me vranësira të ulëta deri në mesatare lokale. Në zonat malore do të ketë vranësira të shtuara dhe kushte për reshje të dobëta të kohëpaskohshme shiu. Do të fryjë erë e lehtë deri mesatare nga drejtimi i veriut. Temperatura minimale do të jetë në interval prej 1 deri në 10, ndërsa maksimalja do të arrijë nga 18 deri në 24 gradë.

Në Shkup paradite në pjesë të luginës do të ketë kushte për paraqitje të mjegullës së dobët, ndërsa gjatë ditës do të jetë me diell me vranësira të vogla. Do të fryjë erë e lehtë deri mesatare nga drejtimi i veriut. Temperatura minimale do të zbresë deri në 6, ndërsa ajo maksimale do të arrijë deri në 23 gradë.

Continue Reading

Lajme nga vendi

Qeveria i dha dritë të gjelbër Projekt Buxhetit të vitit të ardhshëm

Published

on

Qeveria i dha dritë të gjelbër Projekt Buxhetit të vitit të ardhshëm, me të cilin sipas ministres së Financave, vendosen themelet e stabilizimit të financave publike dhe zhvillimit ekonomik. Të ardhurat në buxhetin 2025 janë paraparë për 13 për qind me të larta se sa këtë vit, ndërsa shpenzimet për 10 për qind më të larta. Rritja ekonomike është planifikuar në nivelin prej 3,7 për qind, deficiti buxhetor në 4 për qind, ndërsa inflacioni në 2,2 për qind. Ministrja e Financave tha se në buxhetin e vitit të ardhshëm janë paraparë më shumë fonde për bllokdotacione për komunat, për pagat- sidomos për rritje në arsimin fillor dhe atë të mesëm si dhe në shëndetësi. Sipas Koçoskës situata imponon kursimin, por do të veprohet me kujdes.

“Vendosëm për mbështetjen e projekteve të komunave, e cila do të vazhdojë edhe vitin e ardhshëm. Në mënyrë shtesë komunat do të marrin mbështetje përmes transfereve më të larta dhe bllokdotacioneve. ………….. Me Buxhetin janë paraparë fonde edhe mbështetjen e standardit jetësor. Janë siguruar fonde për pagesën e rregull të pensioneve, të cilat nga marsi do të rriten për 2500 denarë shtesë. Për këtë qëllim janë siguruar 15 miliardë dënarë shtesë ose në tërësi 105 miliardë denarë. Janë siguruar para për pagesën e rregullt të pagave, përkatësisht rritje prej 3,5 miliardë denarë ose 48 miliardë denarë në tërësi dhe plus 2 miliardët që i përmenda për bllokdotacionet, përkatësisht për arsimin”, deklaroi Gordana Dimitrieska Koçoska, ministre e Financave. /Alsat.mk

Continue Reading

Lajme nga vendi

U lidh dhe u rrah nga partneri, viktima preu venat – Prokuroria në Manastir nis procedurë kundër 39-vjeçarit i cili është në arrati!

Published

on

Prokuroria Themelore Publike Manastir ka iniciuar procedurë kundër një shtetasi të Manastirit 39 vjeçar, i dyshuar për veprën penale – Heqje e kundërligjshme e lirisë nga neni 140 paragrafi 5 në lidhje me paragrafin 2 dhe paragrafin 1, si dhe lëndim trupor. sipas nenit 130 paragrafi 2 në lidhje me paragrafin 1 të Kodit Penal.

“Më 21 tetor, gjatë dhunës në familje dhe në mënyrë të egër, i dyshuari e ka mbyllur në mënyrë të paligjshme dhe e ka mbajtur të mbyllur, e më pas e ka lënduar fizikisht ish-partneren e tij. Viktima ka hipur në automjetin e tij para shtëpisë së saj. Ai filloi të ngiste makinën dhe fillimisht e goditi me grusht në zonën e kokës, më pas e çoi në shtëpinë e tij të pushimit në Nizhny Pole, ku e shtyu me forcë, e mbylli dhe duke e mbajtur të mbyllur, e goditi me shuplakë, grushte dhe shkelma në kokë dhe trup për një orë.

Viktima nuk mund të duronte më sjelljen e tij të dhunshme, ndaj nga kuzhina mori një thikë me të cilën preu damarët e krahut të majtë. Por, i dyshuari ka vazhduar ta godasë atë ashpër, duke i shkaktuar lëndime të shumta trupore”, njoftojnë nga prokuroria.

Prokurori publik i ka dorëzuar gjyqtarit të procedurës paraprake propozim për caktimin e masës së paraburgimit, por i dyshuari është në arrati, andaj masa e paraburgimit do të fillojë të zbatohet nga dita e konstatimit, privimit të lirisë dhe paraburgimit.

Continue Reading

Më të lexuarat