Lajme nga vendi
Nxënësit e klasave të katërta, probleme me lexim
Përmirësimi i aftësive për të lexuar dhe kuptuar përmbajtjen, gjithnjë e më shumë po bëhet sfidë për nxënësit e shkollave fillore, pasi ata më shumë parapëlqejnë që përmbajtjen e përrallave, për shembull, ta mësojnë nga filmat e animuar, thonë mësimdhënësit në Maqedoninë e Veriut.
Këto reagime pasojnë rezultatet e një studimi ndërkombëtar të vlerësimit të aftësive të nxënësve të klasës së katërt për sa i përket leximit dhe përvetësimit të përmbajtjes së lexuar. Sipas të dhënave të këtij studimi, nxënësit e moshës 9 dhe 10-vjeçare në shkollat fillore të Maqedonisë së Veriut janë cilësuar se nuk kanë njohuri të mjaftueshme për sa i përket të lexuarit dhe të kuptuarit nga leximi duke siguruar vetëm 442 nga 500 pikët që përbëjnë mesataren.
Ekspertët e arsimit theksojnë se këto rezultate janë shumë të dobëta dhe janë alarm për institucionet përkatëse arsimore, prindërit, mësimdhënësit, por edhe për shoqërinë.
Goce Bumbarovski, mësimdhënës i klasave të ulëta në shkollën fillore “Koço Racin” në Prilep, thotë për Radion Evropa e Lirë se fëmijët kopjojnë prindërit.
Sipas tij, përderisa prindërit nuk lexojnë orëve të pasdites, por tërë kohën e kalojnë para ekranit televiziv ose pajisjeve tjera elektronike, është e kuptueshme që edhe fëmijët e tyre të mos krijojnë shprehi të shëndosha të të lexuarit.
“Duhet të jemi vetëkritikë, edhe në të rriturit gjithnjë e më shumë i përdorim telefonat celularë për të gjetur ndonjë informacion dhe jo në libra dhe fëmijët kopjojnë sjelljet e të rriturve”, thekson Bumbarvski.
Ai konsideron se edhe librat për klasat e ulëta të shkollës fillore nuk përmbajnë tekste atraktive të ilustruara në përputhje me trendët që ofron koha, në mënyrë që ta rrëmbejnë përqendrimin e fëmijëve të kësaj moshe.
Mosleximi kufizon imagjinatën te fëmijët
Albjonda Paçuku-Iseni, mësuese në shkollën fillore “Hasan Prishtina” në Shkup, thotë se “është shume e rëndësishme që fëmijët ta kuptojnë përmbajtjen e përrallës dhe porosinë që ajo përcjell. Por, një element edhe më i rëndësishëm thekson se është zhvillimi i imagjinatës së fëmijëve, që arrihet vetëm përmes leximit të librave.
“Ka nxënës që e dinë përmbajtjen e lektyrave, pasi ata i kanë parë përrallat, por nuk i kanë lexuar. Në këtë rast ata nuk dinë t’u përgjigjen më shumë pyetjeve apo japin më shumë zgjidhje të situatave pasi imagjinata e tyre kufizohet në atë kornizë që e ka dhënë regjisori. Kurse leximi të jep më shumë hapësirë për imagjinatë. Për shembull, si dukej pylli përmes të cilit kalonte Kësulëkuqja”, shpjegon ajo për Radion Evropa e Lirë.
Dilemat e prindërve për mënyrën e ndihmës
Elena thotë se e ka shumë të vështirë ta bindë djalin e saj 9-vjeçar t’i lexojë lektyrat, i cili thotë se gjithmonë gjen ndonjë arsyetim se pse nuk mund të lexojë vetë. Në fund për të mos marrë notë të dobët, ajo detyrohet ta lexojë lektyrën që ai ta kuptojë përmbajtjen përmes dëgjimit.
“Nuk e di nëse i bëj mirë apo kundër shërbim. Po në fund e di se do të jetë i përgatitur në klasë pasi të paktën nga ajo që kam lexuar ai e ka mësuar përmbajtjen e lektyrës. Ai arsyetohet se është i lodhur, ose ka shumë detyra dhe nuk ka kohë për ta lexuar vetë pasi lexon ngadalë. Vërtet, nuk e di se si të veproj”, thotë ajo.
Mungesa e të lexuarit në klasat e ulëta reflektohet edhe gjatë studimeve
Nga ana tjetër, Vesna Mojsova-Cepishevska, profesoreshë universitare thotë se prindërit nuk duhet të mbrohen me mungesën e kohës që ka imponuar jeta dinamike.
“Gjysma e prindërve thonë se fëmijët nuk kanë nevojë për të lexuar pasi fëmijët e tyre që në moshën e hershme e flasin shkëlqyeshëm gjuhën angleze dhe kanë shkathtësi të shumta që kanë mësuar nga telefoni celular.
Por, ata nuk e dinë se leximi zhvillon qendra krejtësisht të tjera në tru nga ajo që zhvillon të pamurit, pamja audio-vizuale. Pra, bëhet fjalë për dy pozicione krejtësisht të ndryshme. Pra, më duhet të theksoj se mungesa e të lexuarit në klasat e ulëta reflektohet me zbrazëtira të mëdha edhe gjatë studimeve, pasi këta fëmijë nuk kanë relacionin e duhur me librat, skriptat”, thotë ajo për REL-in.
Ajo shton se mosleximi nga ana e prindërve për fëmijët që në moshë të hershme të fëmijërisë së tyre, është e barabartë me mungesë përkushtimi.
Për sa i përket lexim-kuptimit nga studimi që ka realizuar PIRLS nga vendet e rajonit më së miri qëndron Sllovenia me 520 pikë e radhitur në vendin e 23-të, Serbia me 514 pikë në vendin e 26-të dhe pas saj Shqipëria me 513 pikë.
Nën mesataren është renditur Maqedonia e Veriut me 487 pikë dhe Kosova me 421 pikë.
Me më shumë pikë për sa i përket leximit dhe përvetësimit të përmbajtjes së lexuar të fëmijëve të testuar nga mosha 9 – 10 vjeç është radhitur Singapori me 587 pikë, më pas Hong Kongu me 578 dhe Rusia me 567 pikë.
Në mesin e 10 vendeve ku fëmijët lexojnë kuptueshëm është Anglia, Franca, Polonia, Suedia, Austria dhe Bullgaria, vende këto që kanë mbi 540 pikë./REL
Lajme nga vendi
Ministria e Infrastukturës jep dy kontrata me negocim në vlerë rreth 1.5 milion euro për punë shtesë në rrugën Prizren-Tetovë
Ministria e Infrastukturës do të nënshkruajë sot dy kontrata me procedurë të negocuar pa publikim të kontratës në vlerë rreth 1.5 milion euro për punë shtesë në rrugën Prizren-Tetovë, shkruan Reporteri.net.
Kontratat janë dhënë për Lotin 1 dhe Lotin 3. Për kontratën me titull “Ndërtimi i rrugës Prizren – Kufiri me Maqedonin e Veriut (Tetovë), segmenti Struzhë – Kyçja në Autoudhën dr.Ibrahim Rugova në Prizren – Jug Loti 3”, vlera është 834 mijë e 424 euro. Për këtë lot, me kontratë është shëprblyer kompania “EUROKOS HOLDING SH.P.K”.
Ministria e Infrastukturës do të nënshkruajë sot dy kontrata me procedurë të negocuar pa publikim të kontratës në vlerë rreth 1.5 milion euro për punë shtesë në rrugën Prizren-Tetovë, shkruan Reporteri.net.
Kontratat janë dhënë për Lotin 1 dhe Lotin 3. Për kontratën me titull “Ndërtimi i rrugës Prizren – Kufiri me Maqedonin e Veriut (Tetovë), segmenti Struzhë – Kyçja në Autoudhën dr.Ibrahim Rugova në Prizren – Jug Loti 3”, vlera është 834 mijë e 424 euro. Për këtë lot, me kontratë është shëprblyer kompania “EUROKOS HOLDING SH.P.K”.
Kontrata tjetër, ajo për Lotin 1 është në vlerë 653 mijë e 715. Punimet do t’i kryej konsorciumi “4 A-M; PREMIUM BETON SH.P.K.; GPG Company Sh.p.k”.
Të dy kontratat janë dhënë dje, teksa nënshkrimi i tyre është planifikuar të bëhet sot.
MI kishte nënshkruar kontratat për këtë rrugë në vlerë 32 milionë euro në gusht të vitit 2024.
Për Lotin 1, ishte dhënë kontratë në vlerë 8 milionë euro, për Lot 2 15 milionë e 600 mijë euro, por që pastaj ishte kthyer në rivlerësim dhe për Lotin 3 në vlerë 8 milionë e 346 mijë e 804 euro.
Pas nënshkrimit të këtyre dy kontratave, Ministri i Infrastukturës, Libur Aliu, kishte thënë se ajo kjo rrugë mundëson edhe hapjen e një korridori të ri rrugor me ndikim ekonomik për të dyja vendet
“Kjo rrugë i lidhë dy autostrada ndërkombëtare të cilat kalojnë në të dy anët e maleve të Sharrit, dhe lidhja e këtyre dy rrugëve në pikën më të afërt mes tyre, përveç se i afron dy qytetet dhe dy shtetet tona, ajo mundëson edhe hapjen e një korridori të ri rrugor me ndikim ekonomik për të dyja vendet”, kishte shkruar Aliu para tetë muajsh./Reporteri.net
Kontrata tjetër, ajo për Lotin 1 është në vlerë 653 mijë e 715. Punimet do t’i kryej konsorciumi “4 A-M; PREMIUM BETON SH.P.K.; GPG Company Sh.p.k”.
Të dy kontratat janë dhënë dje, teksa nënshkrimi i tyre është planifikuar të bëhet sot.
MI kishte nënshkruar kontratat për këtë rrugë në vlerë 32 milionë euro në gusht të vitit 2024.
Për Lotin 1, ishte dhënë kontratë në vlerë 8 milionë euro, për Lot 2 15 milionë e 600 mijë euro, por që pastaj ishte kthyer në rivlerësim dhe për Lotin 3 në vlerë 8 milionë e 346 mijë e 804 euro.
Pas nënshkrimit të këtyre dy kontratave, Ministri i Infrastukturës, Libur Aliu, kishte thënë se ajo kjo rrugë mundëson edhe hapjen e një korridori të ri rrugor me ndikim ekonomik për të dyja vendet
“Kjo rrugë i lidhë dy autostrada ndërkombëtare të cilat kalojnë në të dy anët e maleve të Sharrit, dhe lidhja e këtyre dy rrugëve në pikën më të afërt mes tyre, përveç se i afron dy qytetet dhe dy shtetet tona, ajo mundëson edhe hapjen e një korridori të ri rrugor me ndikim ekonomik për të dyja vendet”, kishte shkruar Aliu para tetë muajsh./Reporteri.net
Pavarësisht se jemi në vitin 2025, studentët në universitetet shtetërore të vendit po vazhdojnë të përdorin indekse tradicionale, duke mbajtur ato në duar, pa pasur mundësinë për të përdorur një indeks elektronik. Ky fenomen ka ngelur si pasojë e një pengesë administrative , duke e bërë këtë proces të dështuar. Megjithatë, një hap i rëndësishëm ka ndodhur së fundmi. Me iniciativë të Kuvendit Studentorë të Universitetit “Shën Kirili dhe Metodi” (UKM), një ndryshim i rëndësishëm është realizuar në Rregulloren që rregullon përmbajtjen dhe formatin e diplomave, si dhe dokumenteve të tjera të rëndësishme. Ky ndryshim është publikuar në “Gazetën Zyrtare të Maqedonisë së Veriut”, dhe ka sjellë mundësinë për implementimin e indeksit elektronik, duke kaluar mbi pengesat administrative të deritanishme.
“Me iniciativë të Kuvendit Studentor të UKIM-it, është bërë një ndryshim i rëndësishëm në Rregulloren për përmbajtjen dhe formatin e diplomave, udhëzimet për përgatitjen e shtojcës së diplomës dhe dokumenteve të tjera publike, të publikuara në Gazetën Zyrtare të RMV, nr. 67 më 28.3.2025”, thonë ata.
Njëkohësisht, digjitalizimi ka qenë një prioritet edhe për Organizatën Kombëtare Studentore. Ata, me mbështetje nga Fondacioni për Demokraci të Westminster-it, realizuan një studim mbi gjendjen aktuale të digjitalizimit në arsimin e lartë, dhe zhvilluan një plan aksional për modernizimin e këtij sektori. Kjo ka çuar në një bashkëpunim me disa institucione për të përshpejtuar digjitalizimin dhe për të siguruar një administratë studentore më efikase.
“Si përfaqësues studentorë, ne mbetemi të angazhuar në përmirësimin e të drejtave të studentëve dhe modernizimin e proceseve akademike. Futja e indeksit elektronik nuk është vetëm një ndryshim teknik, por edhe një hap thelbësor për një proces administrativ më të thjeshtë dhe për qasje më të lehtë në informacion për të gjithë studentët”, përfundojnë përfaqësuesit e studentëve. Ndryshe, siç theksojnë ata, ky hap do të lehtësojë jetën e studentëve dhe administratës, duke krijuar një sistem më të shpejtë, më të sigurt dhe më efikas. (koha.mk)
Universiteti i Evropës Juglindore ka hapur dyert sot për maturantët, duke promovuar fakultetet dhe programet studimore që ofron ky universitet, shkruan Alsat.
Në UEJL ofrohen edhe studime të personalizuara, por edhe programe të reja të përvitshme, për të cilat studentët shprehin interesim dhe tregojnë rregullshmëri në ndjekjen e ligjëratave, u shpreh me rektori i UEJL-së, Abdylmenaf Bexheti.
Ai më tej shtoi se një nga arsyet kryesore se persë duhet të zgjidhet UEJL, është pikërisht punësueshmëria e madhe e studentëve të UEJL-së, e cila ka një tregues të lartë mbi 80 për qind.
“Mënyra e të studiuarit në UEJL, duke filluar nga strukturat programore, me njohuritë bazike të shkathtësive të studentëve, e ka dëshmuar edhe tregu i punës. Raportet e rregullta të tregut të punës na flasin se mbi 80 për qind e studentëve të UEJL, punësohen që tre muajt e parë pas diplomimit, në një shkallë të papunësueshmërisë së shtetit me 13 për qind, pra kjo është diçka që dëshmohet vetvetiu. Dhe krejt për fund, mendoj se studentët përshtypjet e tyre i formojnë mbi atë që i pyesin gjeneratat paraprake. Andaj sivjet vazhdojmë me risitë programe, pra kemi edhe dy programe specialistike sidomos, programi një vjeçar i shkencave shëndetësore, dhe ai i masterit të psikologjisë, dy risi që ne i ndjekim në bazë të nevojave të tregut të punës”, tha Abdylmenaf Bexheti. Rektor i UEJL-së.
Ministria e Infrastukturës jep dy kontrata me negocim në vlerë rreth 1.5 milion euro për punë shtesë në rrugën Prizren-Tetovë
INDEKS ELEKTRONIK PËR STUDENTËT! Më në fund nis realizimi i kërkesës së kamotshme
Universiteti i Evropës Juglindore ka hapur sot dyert për maturantët
Zyra e Avokatit të Popullit në Tetovë sot do të jetë e hapur
Nesër në Maqedoni do të shpallet gjendje krize në energjetikë, nga 1 shtatori hyjnë në fuqi masat për kursim
Kovaçevski paralajmëroi drejtor të ri të Drejtorisë për Zbatimin e Sanksioneve
-
Lajme nga vendi3 years ago
Zyra e Avokatit të Popullit në Tetovë sot do të jetë e hapur
-
Lajme nga vendi3 years ago
Nesër në Maqedoni do të shpallet gjendje krize në energjetikë, nga 1 shtatori hyjnë në fuqi masat për kursim
-
Lajme nga vendi2 years ago
Kovaçevski paralajmëroi drejtor të ri të Drejtorisë për Zbatimin e Sanksioneve