BDI në një kumtesë për media ka kujtuar katërvjetorin nënshkrimit të Ligjit për përdorimin e gjuhëve, duke theksuar se do ta mbrojnë me çdo mjet demokratik Ligjin për përdorimin e gjuhëve dhe nuk do të lejojnë kthim pas.

“Sot shënojmë katërvjetorin e nënshkrimit të Ligjit për përdorimin e gjuhëve – momenti kur pjesa legjislative e Marrëveshjes së Ohrit u përmbyll, duke i dhënë gjuhës shqipe vendin e merituar në shtetin tonë multietnik. Ky ligj nuk ishte thjesht një rregullim juridik, por një akt historik që vulosi barazinë dhe stabilitetin institucional të vendit. Por, katër vjet më vonë, shpirtrat anti-Ohër janë zgjuar sërish për të goditur aty ku zinxhiri është më i brishtë, aty ku mund të shkaktojnë më shumë përçarje – në çështjen e gjuhës, simbolin më të madh të barazisë dhe harmonisë ndëretnike”.

“Përpjekjet për të vënë në pikëpyetje kushtetutshmërinë e këtij ligji nuk janë asgjë tjetër veçse një sulm ndaj vetë themeleve të bashkëjetesës dhe orientimit euro-atlantik të vendit. BDI e konsideron këtë ndërhyrje të dirigjuar politikisht një akt regresiv, që nuk synon as drejtësi dhe as rregull institucional, por krijimin e tensioneve dhe hapjen e plagëve të së kaluarës”.

“Çdo tentativë për të kontestuar ligjin e gjuhës është një tentativë për të kontestuar Marrëveshjen e Ohrit dhe vetë rendin kushtetues të Maqedonisë së Veriut. Ne u bëjmë thirrje të gjitha institucioneve shtetërore dhe faktorëve ndërkombëtarë që të mos lejojnë që vendi të rrëshqasë në rrugën e revizionizmit, që mund të çojë drejt një krize të thellë politike dhe institucionale me pasoja të paparashikueshme. BDI do të mbrojë me çdo mjet demokratik Ligjin për Përdorimin e Gjuhëve dhe nuk do të lejojë kthim pas”, thonë nga BDI.

Gjyqtarët nga Komisioni i Venecias, profesorë dhe ekspertë vendas, të enjten e ardhshme do të japin mendimin e tyre për çështjet e kontestuara juridike të Ligjit për përdorimin e gjuhëve. Seanca përgatitore do të mbahet më 20 mars në Gjykatën Kushtetuese. Gjyqtari holandez, Martin Kujer, i cili është edhe nënkryetar i Komisionit të Venecias, do të shpjegojë këshillën miqësore që gjykata kërkoi prej tyre dhe që duhet të miratohet nga komisioni, transmeton Portalb.mk.

Gjyqtari nga gjykata për të drejtat e njeriut, Arthur Kuch, nga ana tjetër, do të shpjegojë praktikën e kësaj gjykate në raste të ngjashme. Nga ekspertët vendorë, interpretimin e tyre do ta japin ish-gjyqtarja në këtë gjykatë, Margarita Caca Nikollovska, anëtarja e Komisionit të Venecias, Renata Deskoska, profesorët Borçe Davitkovski, Jeton Shasivari, Gordana Lazetiq, Mersel Bilalli, Denis Preshova, Mersim Maksuti, Merit Nuxhia, Nuret Bajramit dhe gjyqtarët Zhaklina Doveden dhe Ivan Xholev.

Të pranishëm do të jenë edhe iniciatorët e nismës, ndërsa Tanja Karakamisheva do të jetë e pranishme online. Në seancë do të diskutohet vetëm për të drejtën materiale, pasi tashmë është mbajtur seanca për pjesën formale. Kryetari i Gjykatës Kushtetuese nuk i bëri të ditur gjashtë çështjet e kontestuara, por thotë se do të interpretohet amendamenti 5 i Kushtetutës. Për të është e rëndësishme të dëgjohen të gjitha mendimet dhe gjykata të marrë një vendim korrekt dhe të bazuar në kushtetutë.

BDI-ja ka dërguar një deklaratë në të cilën ritheksojnë se debati për Ligjin për Gjuhët do të çojë në krizë politike dhe institucionale.

“Përpjekjet për të vënë në pikëpyetje kushtetutshmërinë e këtij ligji nuk janë asgjë tjetër veçse një sulm ndaj vetë themeleve të bashkëjetesës dhe orientimit euro-atlantik të vendit. BDI e konsideron këtë ndërhyrje të dirigjuar politikisht një akt regresiv, që nuk synon as drejtësi dhe as rregull institucional, por krijimin e tensioneve dhe hapjen e plagëve të së kaluarës”.

Advertisement

, thonë nga BDI.

Kryetari i Gjykatës Kushtetuese pyeti se sa kohë duhet të mbahen në sirtar këto nisma edhe pse ekziston gjykata në atë rast? Ai pohon se gjyqtarët do të diskutojnë për këtë çështje dhe pret që kjo të ndodhë më së voni deri në maj ose qershor. Pas seancës përgatitore, gjyqtari raportues duhet të përgatisë një raport të ri me mendimet nga të dyja seancat dhe të caktojë seancën.

Lënda e Ligjit për Gjuhët u formua nga 13 nisma nga qytetarë, parti dhe shoqata të ndryshme në vitin 2019, por u aktivizua këtë vjeshtë, pas vërejtjeve të Komisionit të Venecias.

Ligji për Zbatimin e Gjuhëve, në procedurë kuvendore ka hyrë më 5 shtator të vitit 2017-të, ndërkaq në fuqi ka hyrë në janar të vitit 2019-të.

Shtatë vjet pas miratimit të Ligjit të gjuhëve në atmosferë të tensionuar në Kuvendin e Maqedonisë së Veriut, me protesta dhe tentativa të panumërta të ish-presidentit Gjorgе Ivanov për ta bllokuar atë, në Gjykatën Kushtetuese më 11 dhjetori do të vendoset shfuqizimi i plotë ose i pjesshëm i këtij ligji.

Advertisement

Këshilli Ekonomik-Social deri në fund të këtij muaji do të mbajë një seancë për të diskutuar mbi pagën minimale dhe sa do të rritet. Sipas zgjidhjes ligjore, rritja do të ishte rreth 1.800 denarë, ndërsa Lidhja e Sindikatave kërkon rritje prej 6.000 denarë duke marrë parasysh koston e jetesës, dhe kontributet për diferencën deri në 30.000 denarë, që do të ishte paga minimale, të subvencionohen nga Qeveria për një vit.

Qeveria pohon se janë dakord me zgjidhje për të cilën do të pajtohen punëtorët dhe punëdhënësit, por thonë se buxheti nuk parasheh mjete për pagë minimale 30 mijë denarë.

Nga Ministria e Ekonomisë thonë se Komisioni për përfaqësueshmëri fillimisht duhet të përcaktojë përfaqësimin e sindikatave, e më pas të caktohet seanca e Këshillit Ekonomik Social.

Komisioni i Përfaqësimit është formuar të martën dhe pritet të caktojë seancë për të përcaktuar përfaqësimin.