Lajme nga vendi
Familjet me duhanpirës harxhojnë një të katërtën e buxhetit familjar për cigare dhe alkool
Familjet me duhanpirës në Maqedoninë e Veriut ndajnë deri në 13.2 për qind të buxhetit familjar për blerjen e cigareve, që është një rritje e ndjeshme nga 10.3 për qind në vitin 2018, tregon studimi i fundit mbi efektin e frenimit të konsumit të duhanit në buxhetin familjar në Maqedoninë e Veriut, i realizuar nga “Think Tank”.
“Këto harxhime kanë efektin e ‘shtrydhjes’ të buxhetit familjar, gjë që shkakton rritje të varfërisë”, thotë Tamara Mijovic Spasova nga Think Tank. Të dhënat nga studimi tregojnë rezultate shkatërruese – pasioni për cigaren dhe produktet e tjera të duhanit e zbraz buxhetin e familjes në kurriz të buxhetit të nevojshëm për ushqim, arsim dhe shëndetësi, veçanërisht në familjet me të ardhura të ulëta.
“Përveç kësaj, bie në sy fakti se studimet tregojnë se cigaret nxisin harxhimet për pije alkoolike, pra familjet që nuk pinë duhan shpenzojnë 1.1% nën buxhetin e tyre familjar për alkool, ndërsa familjet me duhanpirës shpenzojnë 12.5% për alkool. Nëse merren parasysh të gjitha analizat, shihet qartë se shpenzimi i buxheteve familjare për prodhimet e duhanit shkakton thellimin e varfërisë”, thotë Spasova.
Përqindja e duhanpirësve tek të rriturit në Maqedoninë e Veriut është 48.4 për qind. Mesatarisht, një duhanpirës aktiv konsumon deri në 18 cigare në ditë, ndërsa pjesa më e madhe konsumon rreth 20 cigare, pra një paketë cigare në ditë.
Ky produkt luksoz është një barrë e madhe për sistemin shëndetësor. Sipas statistikave të Institutit për Shëndet Publik, 45,4% e qytetarëve janë duhanpirës aktiv. Kjo është dukshëm më shumë se rajoni për Evropën që është 25 për qind. Sipas OBSH-së, shpenzimet e cigareve arrijnë në 38 miliardë denarë në vit, që është alarm i kuq për marrjen e masave urgjente për zvogëlimin e kësaj humbje.
Ndryshe, më herët Instituti i Shëndetit Publik (ISHP) njoftoi se ka hapur linjën telefonike falas për lënien e duhanit. Drejtoresha e ISHP-së, Marija Andonova, thotë se në këtë linjë kanë numër të madh të thirrjeve, prandaj do të vazhdojnë të investojnë në aktivitete që do të promovojnë lënien e duhanit.
Instituti i Shëndetit Publik vë theks të veçantë në parandalimin nga aspekti i parandalimit të mbrojtjes dhe përdorimit të të gjitha substancave psikotrope të duhanit dhe produkteve të duhanit. Hulumtimi mbi përdorimin e produkteve të duhanit përfshin jo vetëm përdorimin e cigareve, por edhe puro, cigare elektronike dhe nargjile.
Nga viti 2025 deri në vitin 2030, Drejtoria doganore planifikon rritjen e akcizës për produktet e duhanit.
Çdo 1 janar, akciza për cigaret do të rritet për 0,23 denarë, për puro për 2 denarë për copë, për duhanin për 150 denarë për kilogram, për produktet e padjegshme të duhanit për 350 denarë për kilogram dhe për 0,02 denarë për mililitër. duhani. Me këto masa pritet që deri në vitin 2030 vendi të përafrohet me normat minimale në BE.
Ka reaguar edhe Lidhja Socialdemokrate e Maqedonisë. Partia e Venko Filipçes ka ngritur dyshime se ikja e Grubit është dakorduar mes BDI-së dhe VMRO-DPMNE-së. Sekretari organizativ i LSDM-së, Martin Kostovski theksoi dje se MPB do të duhet të japë një përgjigje të qartë: si është e mundur që Artan Grubi të arratiset në Kosovë vetëm një ditë para aksionit, përkatësisht ditën e aksionit?
“Sipas informacioneve që kemi, MPB kishte vendosur kontrollin policor në rrethrrotullimin përballë Bllacës ditën kur Grubi u largua nga vendi. Kontrolli ishte aty të paktën tre ditë para ngjarjes. Kjo tregon qartë se ata dyshonin se Grubi mund të arratisej. Por sipas informacioneve tona, vetë kontrolli i policisë, njësia lëvizëse e Ministrisë së Punëve të Brendshme, nuk dinte se kë të priste dhe kur të ndalonte! Ata kanë marrë informacion vetëm pasi Grubi është larguar nga vendi. Kjo konfirmon qartë dy skenarë të mundshëm: ose ata nuk ishin plotësisht në gjendje ta ndalonin, ose së dyti dhe më shumë gjasa, ata nuk e ndaluan qëllimisht”, akuzoi Kostovski i LSDM-së.
Kostovski shtoi se kanë ndodhur shumë lëshime dhe ka shumë indikacione se pas këtij rasti fshihet diçka tjetër apo një marrëveshje politike. “A janë marrë vesh VMRO-DPMNE dhe BDI për këtë rast dhe a nuk është ky çmimi i mbështetjes që BDI i dha VMRO-DPMNE-së në Parlament? A është kjo pjesë e të gjithë skenarëve të rënë dakord në dukje mes VMRO-DPMNE-së dhe BDI-së për sulme të vazhdueshme publike dhe destabilizim fiktiv, situatë që politikisht i përshtatet të dyja palëve?”, tha Kostovski.
Ish-kryeministri i Maqedonisë së Veriut, Dimitar Kovaçevski në lidhje me kallëzimin ndaj penal ndaj tij, ku thotë se ai ka punuar në mënyrë ligjore dhe shpreson që procesi të kryhet në mënyrë të paanshme dhe profesionale.
Ai tha se gjatë punë së tij si kryeministër dhe zv. ministër i financave ka punuar sipas procedurave ligjore.
Prokuroria Publike ende nuk ka marrë një vendim për ish-kryeministrin Dimitar Kovaçevski dhe për ish-sekretarin e përgjithshëm të Qeverisë, Metodija Dimovski, të cilët janë denoncuar nga MPB për krim në Lotarinë Shtetërore. Nëse Prokuroria e Posaçme hap hetim, të dyve u kanoset dënim me burg.
Dënimi i mundshëm për ish-kryeministrin Dimitar Kovaçevski, nëse Prokuroria Publike hap hetim pas denoncimit të MPB-së, varion nga 1 deri në 5 vjet burg. Po të mos ishin ndryshimet në Kodin Penal të shtatorit 2023, të propozuara nga qeveria e mëparshme nën udhëheqjen e Kovaçevskit, dënimi për të do të ishte të paktën 3 vjet burg.
Për veprën e ish-zëvendëskryeministrit Artan Grubi, për të cilin Prokuroria Publike tashmë ka nisur hetim pas denoncimit të MPB-së, dënimi i mundshëm është të paktën 5 vjet burg.
Ministria e Punëve të Brendshme dje publikoi kallëzimin penal kundër 8 personave të përfshirë në krimin me Llotarinë Shtetërore.
Nga tetë të raportuarit, Prokuroria Publike tashmë është duke zhvilluar një hetim ndaj gjashtë personave. Dy prej tyre janë në arrati, ish-drejtori i Lotarisë Shtetërore Pëparim Bajrami dhe ish-zëvendëskryeministri Artan Grubi. Ndaj tyre MPB-ja ka lëshuar fletarrest ndërkombëtar, ndërsa Gjykata Penale me kërkesë të Prokurorisë ka caktuar masën e paraburgimit prej 30 ditësh.
Nga ana tjetër, katër nëpunës civilë janë tashmë në paraburgim.
“Kundër D.K. “(50) nga Shkupi është paraqitur kallëzim penal për veprën penale keqpërdorim i pozitës dhe autoritetit zyrtar paraparë dhe i dënueshëm nga neni 353 paragrafi 4”, njoftoi dje MPB.
Për të njëjtën vepër është paraqitur edhe ish-sekretari i përgjithshëm Dimovski.
“I pandehuri i tretë, D.K., si kryetar i Qeverisë së Republikës së Maqedonisë së Veriut, pas marrëveshjes paraprake me të pandehurin e parë P.B., më 08.03.2022, e ka vënë në rendin e ditës dhe ka miratuar procedurë për themelimin e tregtisë. Kompania Video Lotaria e Re Shtetërore – NEW VLT DOO Shkup, edhe pse e dinte se materialet nuk shqyrtohen në seancë sipas Rregullores së punës së Qeverisë (neni 68, paragrafi 1). Me këtë i mundësoi kompanisë të fitojë të drejtën e organizimit të lojërave të fatit pa licencë dhe personave përgjegjës u siguroi dobi pasurore të kundërligjshme prej 8.598.000 denarë (140.000 euro)”, thuhet në raportin e MPB-së kundër ish kryeministër.
Kallëzimi penal ndaj Grubit është për veprën penale të keqpërdorimit të procedurës për thirrje publike, dhënie e kontratës për prokurim publik ose partneritet publiko-privat, nga neni 275c paragrafi 3 i Ligjit Penal. Për këtë vepër parashikohet të paktën 5 vjet burgim dhe nuk ka kufi të sipërm të dënimit me kusht. Edhe tentativa për kryerjen e kësaj vepre penale është e dënueshme dhe gjykata do t’i shqiptojë autorit ndalimin e ushtrimit të profesionit, veprimtarisë ose detyrës.lajmpress
Ndalohet pirja e duhanit në hapësira publike në Romë!
Ikja e Grubit, LSDM akuzon se ka marrëveshje BDI-VMRO
Kovaçevski për kallëzimin ndaj tij: Gjithmonë kam punuar në mënyrë ligjore
Zyra e Avokatit të Popullit në Tetovë sot do të jetë e hapur
Nesër në Maqedoni do të shpallet gjendje krize në energjetikë, nga 1 shtatori hyjnë në fuqi masat për kursim
Kovaçevski paralajmëroi drejtor të ri të Drejtorisë për Zbatimin e Sanksioneve
-
Lajme nga vendi2 years ago
Zyra e Avokatit të Popullit në Tetovë sot do të jetë e hapur
-
Lajme nga vendi2 years ago
Nesër në Maqedoni do të shpallet gjendje krize në energjetikë, nga 1 shtatori hyjnë në fuqi masat për kursim
-
Lajme nga vendi2 years ago
Kovaçevski paralajmëroi drejtor të ri të Drejtorisë për Zbatimin e Sanksioneve