Lajme nga vendi
Vonesat në marrjen e shtetësive, ku qëndron problemi?
Maqedonia e Veriut është shtet i cili nuk i njeh qytetarët e vendit, këtë e ka dëshmuar me zvarritjen e shkaktuar për mos dhënien e shtetësive për një pjesë të qytetarëve, posaçërisht shqiptarëve. Me mijëra qytetarë e pjesa më e madhe prej tyre shqiptarë janë endur institucioneve me vite të tëra duke kërkuar të drejtën e tyre elementare nënshtetësinë. Personat që jetojnë në Maqedoninë e Veriut dhe që nuk kanë shtetësi lirshëm mund kategorizohen si persona të “padukshëm”. Këto qytetarë përballen me probleme në çdo hap që e bëjnë, meqë jetojnë në këtë vend ata shfrytëzohen si taksa pagues por në shkëmbim të këtij shfrytëzimi nuk e marrin trajtimin e duhur: Për fat të mirë një ligj i tillë u votua dhe hyri në fuqi por fatkeqësisht ende po reflekton se është i pafuqishëm në zbatim, sepse përkundër faktit se ekziston një ligj i tillë paraqiten bllokada të tjera që zvarrisin këtë proces, njëra ndër pengesat kryesore vlerësohet të jetë Agjencia për Siguri Kombëtare, në krye me drejtorin, Viktor Dimoski, drejtori që deshi të bëhej ambasador por që veprimtaria e tij ishte në kundërshtim me dëshirën e tij, dhe nuk u bë. Parisin mund ta shikojë vetëm nga televizioni që e ka në zyrën e ASK-së, dhe nga ku po bllokohen nënshtetësitë për qytetarët shqiptarë, shkruan Zhurnal.
Ligji për shtetësi në fuqi por i pafuqishëm në zbatim-
Në ndihë të qytetarëve pa shtetësi dolën partitë opozitare atë kohë Aleanca për Shqiptarët dhe Alternativa, kjo e fundit tani është pjesë e qeverisë. Këto dy parti që ishin në koalicion iniciuan një nismë për ndryshimin e ligjit, mbi bazën e të cilit sigurohet shtetësia në Maqedoninë e Veriut. Një vepër që do të mbahet gjatë kohë në mend nga partitë opozitare të cilat më shumë janë të heshtura e që nuk e marrin mundin për iniciativa të kësaj natyre, që janë të dobishme për shqiptarët.
Përmes këtyre ndryshimeve ligjore, opozita shqiptare ka synuar që të gjithë personat që kanë qenë shtetas të ndonjërit nga shtetet e ish-Federatës Jugosllave, të cilët deri më 8 shtator të vitit 1991 (dita e pavarësisë së Maqedonisë së Veriut), kanë jetuar në territorin e Maqedonisë së Veriut, mund të kërkojnë shtetësinë e Maqedonisë së Veriut, duke marrë deklaratat e tre dëshmitarëve.
Por, edhe pas këtij ndryshim ligji sërish janë vërejtur problematika në zbatimin e ligjit të ri të miratuar në Kuvend, pasi ka qytetarë të shumtë që ende nuk shfrytëzuar këtë të drejtë elementare të tyre, marrjen e shtetësisë.
Nga kush është bllokuar marrja e nënshtetësive?
Asnjë zyrtar tjetër përveç Viktor Dimovskit, nuk ka numër të saktë sesa kërkesa për shtetësi presin mendim nga Agjencinë për Siguri Kombëtare(ASK). MPB gjithmonë pyetjet që kanë të bëjnë me aplikimet për shtetësi i drejton në ASK, ndërsa drejtori Dimovski kurrë nuk është përgjigjur për numrin e saktë. Kjo është edhe arsyeja pse në opinion, partitë shqiptare në Qeveri japin numra të ndryshëm, në të shumtën e rasteve shumë herë më të vogël sesa në fakt ka aplikime për shtetësi.
Burime zyrtare të gazetës Koha tregojnë se, për tre vite me radhë (2019, 2020 dhe 2021), përkundër aplikimit të rreth 3000 qytetarëve për shtetësi, shumë pak qytetarë për të mos thënë asnjë, kanë marrë përgjigje pozitive nga Viktor Dimovski. Mijëra lëndë të trashëguara që nga Drejtoria për Siguri dhe Kundërzbulim (DSK), ASK e tanishme ka shtuar dosjet që presin nënshkrimin e Dimovskit.
Ishte vet kryeministri Dimitar Kovaçevski ai që publikisht e gjykoi Agjencinë e Sigurisë Kombëtare për punë joproduktive në procedimin e kërkesave për shtetësi. Kovaçevski vitin e kaluar tha se i ka kërkuar Dimovskit përshpejtimin e procedurave. “E njoftoj drejtorin e ASK-së për kërkesën që ka për të përshpejtuar më procesin. Qytetarët duhet sa më shpejtë që mundet të furnizohen me ato shërbime, përkatësisht shtetësi. Nëse flasim për rritjen e produktivitetit në sektorin privat, atëherë duhet të flasim edhe për rritjen e produktivitetit tek sektori publik”, deklaroi Kovaçevski, duke përmendur numrin prej 20 mijë kërkesave për shtetësi që presin aminin e Agjencisë së Dimovskit
Sa qytetarë kanë qenë pa shtetësi, dhe cilat janë procedurat për aplikim?
Sa i përket numrit të qytetarëve që nuk kanë shtetësi, ndryshe nga autoritetet shtetërore, që deklaronin se nuk kanë të dhëna, partitë politike opozitare patën thënë se janë rreth 70 mijë qytetarë që janë pa shtetësi, e që jetojnë në Maqedoninë e Veriut. Kryetari i BDI-së, Ali Ahmeti, thoshte diku 2500 qytetarë nuk kanë shtetësi prej tyre numri më i madh rom, ndërkaq i fundit ishte kryeministri Kovaçevski i cili në një konferencë për media pati thënë se janë mbi 20 mijë kërkesa për shtetësi që janë mbajtur në sirtarë e që nuk janë shqyrtuar fare.
Por edhe nëse është edhe vetëm një qytetarë pa shtetësi ndaj tij bëhet padrejtësi, prandaj pavarësisht numrit duhet eliminuar kjo dukuri dëmtuese ku qytetarët në vend të vet në shtëpitë e tyre janë të pa njohur e të padukshëm për shtetin, madje shpesh herë janë cilësuar si të “rrezikshëm”.
Por pas gjithë kësaj torture të përjetuar e përballje me këtë padrejtësi ndër vite, u ngjallën shpresa edhe pse të zbehta sërish qytetarët po shpresojnë që përmes këtij ligji të ri secili prej tyre do të pajiset me shtetësi. Por, nuk është pritur ngjashëm nga bashkëqytetarët maqedonas, ka pasur reagime të shumta e të ashpra ndaj kësaj nisme, ku është etiketuar edhe si “veprim shovinist”.
“Në mënyrë artificiale mundësohet që 70 mijë kosovarë të marrin shtetësinë e Maqedonisë”, pati shkruar Dimitar Apasiev, kryetari i së Majtës. Por, ishte konsistenca e partive politike shqiptare opozitare të cilët shkaktuan bllokadë totale të Kuvendit deri në miratimin e ligjit. Me 57 vota “për” dhe 32 “kundër”, Kuvendi i Maqedonisë së Veriut miratoi Ligjin për Shtetësi.
Sipas ndryshimeve në ligjin për shtetësi, është paraparë që shtetësia të mund të merret me parashtrimin e dokumenteve personale, certifikatë të lindjes, librezë pune, fletë-pronësi, fatura për obligimet komunale, librezë shëndetësore, tatime të paguara si dhe disa dokumente të tjera.
Ata të cilët jetojnë në Maqedoni që para pavarësisë së shtetit, mjaftojnë të dorëzojnë një dokument si dëshmi, qoftë certifikatë të lindjes, dëftesë, dokument për tatim të paguar, letër njoftim ose pasaportë të IRFJ-së, librezë shëndetësore e dokumente të ngjashme. Ligji i ri bën lehtësime edhe për personat që e kërkojnë shtetësinë pas kurorëzimit, të cilët nuk duhet të dorëzojnë si më parë dokument për burim të vazhdueshëm të mjeteve financiare dhe dokument për pronë banimi.
Kujtojmë se, ligji i cili ishte në fuqi, ka qenë në dëm të qytetarëve të cilët kanë pasur problem me pajisje me shtetësi, e të cilët jetojnë në kushte mizore në këtë shtet. Sigurimi shtetëror i ka lënë mijëra njerëz pa shtetësi deri më sot, duke i karakterizuar ata si të rrezikshëm për shtetin, pavarësisht se kanë bërë edhe nga 70 vjet jetë në këtë vend. /Zhurnal.mk
Është shpallur Thirrja Publike nr. për Masën 112- ,,Ndihmë për fermerët e rinj për fillimin e veprimtarisë bujqësore” nga Programi për mbështetje financiare në bujqësi dhe zhvillim rural për vitin 2025.Kjo thirrje publike parasheh mbështetje financiare për të rinjtë e moshës 18 deri në 40 vjeç që për herë të parë nisin veprimtari bujqësore, marrin në menaxhim një ekonomi bujqësore ekzistuese apo themelojnë një të re. Mbështetja maksimale është 600.000 denarë për përfitues, me mundësi për pagesë paraprake deri në 40% të shumës së miratuar.Thirrja është e dedikuar për bujq të rinj të cilët:• për herë të parë fillojnë me veprimtari bujqësore; marrin në menaxhim një ekonomi bujqësore ekzistuese ose themelojnë një të re; dhe janë të regjistruar në Regjistrin e vetëm të ekonomive bujqësore gjatë 18 muajve të fundit.Zëvendësministri i Bujqësisë, Flakron Bexheti, theksoi se për këtë thirrje janë lehtësuar procedurat e aplikimit, me qëllim që sa më shumë të rinj të përfitojnë nga mundësia për të filluar veprimtari në bujqësi.Përparësi në përzgjedhje do t’u jepet fermerëve individualë, anëtarëve të kooperativave bujqësore, grave të reja fermere, si dhe aplikuesve me arsim të përfunduar në fushën e bujqësisë ose veterinarisë. Gjithashtu, përparësi do t’u jepet projekteve që kanë për synim blerjen e mekanizimit bujqësor, pajisjeve për aktivitetet pas korrjes në prodhimin bimor, pajisjeve për përpunimin e produkteve bujqësore, si dhe pajisjeve për prodhimin blegtoral (qumësht, mish, vezë dhe përpunimi i tyre).fati i fundit për dorëzimin e kërkesave është 9 maj 2025.“Qëllimi ynë është të aktivizojmë të rinjtë në prodhimin bujqësor. Masa 112 është një mundësi konkrete për të filluar një ekonomi të re bujqësore, për të ndërtuar të ardhmen në vendin tonë dhe për të kontribuar në zhvillimin e bujqësisë”, theksoi Bexheti.Ai shtoi se Ministria dhe Qeveria do të vazhdojnë të punojnë në krijimin e politikave që motivojnë të rinjtë të qëndrojnë në vend dhe të zhvillojnë prodhimtari bujqësore cilësore, me synim që vendi të forcojë kapacitetet prodhuese dhe të njihet më gjerësisht si eksportues i produkteve bujqësore vendore.
Faturat e larta të energjisë elektrike radhisin Maqedoninë e Veriut në vendet me çmimin më të lartë të energjisë elektrike në rajon. Qytetarët vazhdimisht ankohen për çmimin e papërballueshëm të faturave duke marrë parasysh rrogat dhe pensionet e ulëta. Së fundi Ministria e Energjisë, Minierave dhe Burimeve Minerale ka hapur shpallje publike për përkrahje financiare të energjisë elektrike në shumën prej 1000 mijë denarë në muaj për konsumatorët e cënueshëm, për një periudhë 12 mujore. Megjithatë kjo mbështetje financiare sipas qytetarëve është qesharake. Tonikisht – Qytetarët Nga Ministria e Energjisë, Minierave dhe Burimeve Minerale thonë se të drejtën e mbështetjes e kanë amviseritë me një ose më shumë fëmijë me aftësi të kufizuara, shfrytëzues të ndihmës së veçantë, me të ardhura totale neto në vitin 2024 nën kufijtë e përcaktuar (nga 42.000 deri në 80.000 denarë, sipas numrit të anëtarëve), kujdestarë të personave, shfrytëzues të kompensimet për përkujdesje, të ardhurat e të cilëve nuk e kalojnë pragun e përcaktuar, sipas numrin të anëtarëve në amvisëri (nga 42.000 deri në 160.000 denarë). Përndryshe, afati për aplikim zhgjat deri më 19 prill. Kërkesa dorëzohet me formular të plotësuar (Formulari 1 ose 2), i disponueshëm në arkivin e Ministrisë dhe në ueb-faqen: www.wea.gov.mk, i shoqëruar me deklaratë të verifikuar në noter për saktësinë e dokumenteve të dorëzuara, kopje të Vendimit për shtesë të veçantë ose ndihmë për përkujdesje, kopje të faturës së fundit të energjisë elektrike, kopje të letërnjoftimit të parashtruesit dhe dëshmi për anëtarët e familjes.
Aleanca për Shqiptarët e drejtuar nga Arben Taravari nesër në Kryesinë Qendrore do të vendosë nëse do mbetet me VLEN-in apo do të del e vetme në zgjedhjet lokale. Kryetari ASH-së Arben Taravari tha se do të dëgjoj anëtarët e kryesisë dhe kryetarëve të degëve për të marrë një vendim përfundimtar. Ai beson se në disa komuna ASH mund të korrë rezultate të mira, si në Gostivar, Vrapçisht, Bogovinë, Tearcë, Saraj, Likovë dhe Dibër.“Kemi dy opsione: njëra është që së bashku me VLEN-in të dalim në zgjedhjet lokale ose e dyta është që ASH do të del e vetme në zgjedhje. Mendojmë se edhe vetë me dal në disa komuna me ndihmën e disa partive të partnerëve të koalicionit mund të bëjmë rezultat të mirë dhe të shkojmë në raundin e dytë por edhe të ‘tojmë”, tha Taravari.Taravari, kur i përmend partnerët e koalicionit jashtë VLEN-it i referohet VMRO-DPMNE-së dhe Partisë Demokratike Turke, por ai e përjashton mundësinë për një bashkëpunim me BDI-në e Ali Ahmetit.I pyetur për deklaratën e Bilall Kasamit tha se ai që ndahet nga grupi e ha ujku, Taravari me përgjigje:“Për Bilall Kasamin nuk do të doja të komentoja, ai është qëndrimi i tij. Mendoj se ai ngutet kur jep deklarata, por është puna e tij. Nesër kemi mbledhje të Kryesisë Qendrore të Aleancës për Shqiptarët dhe do të vendosim se si do të vazhdojmë më tej”, deklaroi TaravariMbrëmjen e së dielës liderët e koalicionit VLEN u takuan për herë të katër brenda javës në kërkim të një zgjidhjeje se si të dalin në zgjedhje lokale.
-
Lajme nga vendi3 years ago
Zyra e Avokatit të Popullit në Tetovë sot do të jetë e hapur
-
Lajme nga vendi3 years ago
Nesër në Maqedoni do të shpallet gjendje krize në energjetikë, nga 1 shtatori hyjnë në fuqi masat për kursim
-
Lajme nga vendi2 years ago
Kovaçevski paralajmëroi drejtor të ri të Drejtorisë për Zbatimin e Sanksioneve