Lajme nga bota
Çfarë do të thotë një fitore e Trump për luftërat globale dhe sigurinë europiane

Trump ka një qëndrim edhe më të ashpër ndaj Teheranit dhe ambicieve të tij bërthamore sesa administrata e Joe Biden. Vendimi i tij për të prishur një marrëveshje të madhe bërthamore me Iranin ishte një nga aktet e tij më të rëndësishme të politikës së jashtme gjatë katër viteve të tij si president. Është gjithashtu personale, me Iranin të akuzuar për hakerimin e fushatës së Trump në muajt e fundit, një sulm që me siguri vetëm do të rriste tensionet me Iranin gjatë çdo mandati të dytë të Trump
Nga Sky News
Donald Trump thotë se do t’i jepte fund luftës së Rusisë në Ukrainë nëse kthehet në Shtëpinë e Bardhë, por çdo marrëveshje e nxituar ka të ngjarë ta lërë Kievin shumë më të dobët dhe sigurinë evropiane në rrezik edhe më të madh. Një tjetër pikë e rëndësishme që presidenca Trump do të kërkonte të ndikojë menjëherë është konflikti i përshkallëzuar midis Iranit dhe Izraelit. Trump iu afrua një lufte direkte me Teheranin gjatë mandatit të tij të parë në detyrë dhe kufizimi i mëparshëm mund t’i hapte vendin konfrontimit të drejtpërdrejtë këtë herë. Pastaj është sfida dërrmuese afatgjatë e paraqitur nga Kina, me Korenë e Veriut një tjetër dhimbje koke në rritje, veçanërisht pasi Trump u përpoq, por dështoi të tërheqë liderin e shtetit hermit gjatë qëndrimit të tij të parë si komandant i përgjithshëm.Me zgjedhjet në SHBA në teh të thikës, kryeqytetet armiqësore dhe miqësore anembanë botës kanë luajtur atë që një Shtëpi e Bardhë e dytë Trump mund të nënkuptojë për interesat e tyre përkatëse kombëtare dhe për kërcënimet më urgjente të sigurisë globale.
Historia e paparashikueshmërisë së Trump është një sfidë për armiqtë tradicionalë, por edhe për aleatët më të afërt të Uashingtonit, veçanërisht anëtarët e tjerë të aleancës së NATO-s. Kandidati republikan nuk e ka fshehur zhgënjimin e tij sesi SHBA-ja ka financuar për dekada me batanijen e sigurisë që mbron Evropën. Gjatë mandatit të tij të parë si president, Trump kërcënoi se do të tërhiqte SHBA-në nga aleanca, një veprim që pothuajse me siguri do të tingëllonte si vdekje. Megjithatë, retorika e tij ndihmoi për të nxitur aleatët të gërmojnë më thellë në xhepat e tyre dhe të shpenzojnë më shumë për ushtritë e tyre. Por dëmi i viteve të nën-investimit është i thellë dhe ritmi i rimëkëmbjes është shumë i ngadaltë që aleatët evropianë të NATO-s dhe Kanadaja të qëndrojnë në mënyrë të besueshme si një forcë e fuqishme ushtarake në çdo kohë së shpejti.
Për sa i përket menjëhershmërisë kur bëhet fjalë për krizat globale, ndikimi i një fitoreje të Trump më 5 nëntor do të ndihej më së shumti nga Ukraina dhe gjithashtu nga Irani. Kandidati presidencial ka pohuar vazhdimisht se ai do t’i jepte fund luftës në Ukrainë, por pa shpjeguar se si dhe si do të dukej paqja. Megjithatë, në një tregues se ku qëndrojnë prioritetet e tij, ai ka akuzuar presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky se është “shitësi më i madh në tokë” për sigurimin e dhjetëra miliarda dollarëve në armë dhe ndihmë të tjera që Uashingtoni i ka dhënë Kievit. Megjithatë, së bashku me gatishmërinë e Ukrainës për të luftuar, ndihma ushtarake është arsyeja më e madhe pse Ukraina ka arritur t’i rezistojë pothuajse 1000 ditëve të luftës së Vladimir Putinit.
Ndaloni rrjedhën e armëve amerikane dhe trupat ukrainase, pavarësisht zgjuarsisë së tyre dhe mbështetjes së aleatëve të tjerë, thjesht do t’ju mungojnë fuqia e zjarrit për të vazhduar t’i rezistojnë sulmit. Në të kundërt, nënpresidentja e SHBA-së, Kamala Harris, e cila po konkurron për postin e lartë, e ka bërë të qartë se ajo e sheh mbështetjen e vazhdueshme për Ukrainën si jetike për interesat e SHBA-së dhe Perëndimit sa edhe për Kievin, një qëndrim shumë më i njohur që i bën jehonë pikëpamjen e partnerëve të saj në NATO. Ndërsa mbështetja e SHBA për Ukrainën do të ndryshonte padyshim nën një administratë Trump, kjo nuk është njësoj si lehtësimi i një dorëzimi të plotë. Ish-presidenti, i cili e portretizon veten si marrëveshjet përfundimtare dhe ka miratuar një slogan të ri zgjedhor, “Trump do ta rregullojë atë”, nuk do të dëshirojë të mbahet përgjegjës për thithjen totale të Ukrainës në orbitën e Putinit.
Marrëdhënia e tij me presidentin rus është një dinamikë veçanërisht interesante. Kur ishte president, ai tha në mënyrë famëkeqe se u besonte mohimeve të Putin mbi agjencitë e tij të inteligjencës kur bëhej fjalë për pretendimet për ndërhyrjen ruse në zgjedhjet e vitit 2016 në SHBA. Por, me këshillat e duhura, a mund të jetë në gjendje një president i ardhshëm Trump të përdorë lidhjen e tij me Putinin në avantazhin e Perëndimit? Së paku, ai shton një nivel të ri të paparashikueshmërisë, që është ndoshta elementi më i rëndësishëm kur bëhet fjalë për vlerësimin e ndikimit të mundshëm në botën e një mandati të dytë të Trump. Sa i përket Iranit, në kontrast të plotë me qasjen e tij ndaj luftës së Rusisë në Ukrainë, një president i ardhshëm Trump mund të mbështesë një mbështetje shumë më të madhe ushtarake amerikane për konfliktin e Izraelit kundër Teheranit dhe përfaqësuesve të tij, ndoshta edhe përfshirjen e drejtpërdrejtë të forcave amerikane në sulmet ndaj Iranit.
Trump ka një qëndrim edhe më të ashpër ndaj Teheranit dhe ambicieve të tij bërthamore sesa administrata e Joe Biden. Vendimi i tij për të prishur një marrëveshje të madhe bërthamore me Iranin ishte një nga aktet e tij më të rëndësishme të politikës së jashtme gjatë katër viteve të tij si president. Është gjithashtu personale, me Iranin të akuzuar për hakerimin e fushatës së Trump në muajt e fundit, një sulm që me siguri vetëm do të rriste tensionet me Iranin gjatë çdo mandati të dytë të Trump.
Lajme nga bota
Kina reciprocitet me SHBA-në – vendos të njëjta tarifa sikurse Trumpi

Kina njoftoi të premten se do të vendosë tarifa reciproke prej 34 për qind për të gjitha importet nga Shtetet e Bashkuara, duke filluar nga 10 prilli. Ky vendim erdhi si përgjigje ndaj masave të reja të administratës amerikane, të cilat synojnë të kufizojnë importet kineze dhe të ushtrojnë presion mbi ekonominë e dytë më të madhe në botë.
Të mërkurën, presidenti amerikan Donald Trump shpalli tarifa shtesë prej 34 për qind për të gjitha mallrat kineze që importohen në SHBA, duke përfshirë produkte industriale, elektronikë dhe mallra të konsumit.
Ky veprim i konsideruar si pjesë e strategjisë së administratës amerikane për të reduktuar deficitin tregtar me Kinën, është pritur me kundërshtime të forta nga Pekini dhe ka ngjallur shqetësime për ndikimin e tij në tregjet globale, raporton cnn.
“Kjo praktikë e SHBA-ve nuk është në përputhje me rregullat e tregtisë ndërkombëtare, dëmton seriozisht të drejtat dhe interesat legjitime të Kinës dhe është një praktikë tipike e njëanshme e bullizmit”, tha Komisioni i Tarifave të Këshillit të Shtetit të Kinës në një deklaratë zyrtare.
“Kina ka qenë gjithmonë një mbrojtëse e vendosur e rendit ndërkombëtar ekonomik dhe tregtar dhe një mbështetëse e vendosur e sistemit tregtar shumëpalësh. Ne i bëjmë thirrje SHBA-së që të korrigjojë menjëherë praktikat e saj të gabuara dhe të anulojë masat e saj të njëanshme tarifore”, shkruan më tutje.
Në këtë situatë të tensionuar, analistët theksojnë nevojën për dialog dhe negociata për të shmangur një luftë tregtare të gjatë dhe të dëmshme, e cila mund të ndikojë jo vetëm dy superfuqitë, por edhe ekonominë globale në tërësi.
Ekspertët paralajmërojnë se ky përshkallëzim i tensioneve tregtare midis dy fuqive ekonomike mund të ketë pasoja të gjera, duke prekur stabilitetin financiar ndërkombëtar dhe zinxhirët e furnizimit global. Shumë kompani ndërkombëtare, të cilat mbështeten te tregtia ndërmjet SHBA-së dhe Kinës, mund të përballen me kosto më të larta dhe ndërprerje në operacionet e tyre.
Lajme nga bota
Nafta mbetet jashtë vëllimit të doganave të reja të Trampit

Importi i naftës, gazit dhe produkteve të rafinuara nuk është në listën me doganat e reja të mëdha të cilat i publikoi presidenti amerikan Donald Tramp, njoftoi Shtëpia e Bardhë.
Përjashtimi do ta ulë shqetësimin e industrisë amerikane përpunuese, e cila shprehu shqetësim për doganat e reja se ato do të mund të shkaktonin ndërprerje në furnizimin dhe t’i rritin çmimet e të gjitha produkteve petrokimike të prodhuara nga rafineritë nga Perëndimi i Mesëm që shfrytëzojnë naftë të papërpunuar kanadeze dhe ngarkesës evropiane të benzinës dhe dizelit në SHBA në bregun lindor.
Trampi mbrëmë vonë njoftoi se vendos doganë themelore prej 10 për qind për të gjitha mallrat të cilat transportohen në vendin e tij dhe i rrit doganat për dhjetëra vende.
Vëllimi i lirimeve energjetike nuk i përfshin ato nga Kanadaja dhe Meksika, të cilat edhe ashtu janë të mbrojtur me Marrëveshjen SHBA-Meksikë- Kanada (versioni i ri i ish marrëveshjes amerikano veriore për tregti të lirë, NAFTA), njoftoi Shtëpia e Bardhë.
Kanadaja dhe Meksika janë importueset më të mëdha të naftës së papërpunuar në SHBA, ndërsa Evropa është furnizuese e rëndësishme e karburanteve për bregun lindor të SHBA-së, ku nuk ka numër të mjaftueshëm të rafinerive për përpunim të derivateve të naftës.
Tarifat për të gjitha mallrat e tjera nga Kanadaja dhe Meksika mbeten të pandryshuara sipas urdhrit të ri ekzekutiv të Trampit.
Doganat e reja të paralajmëruara kanë të bëjnë me të gjitha llojet e mallrave – nga automobila deri në laptopë.
Njëzetë e pesë për qind tarifa për import të automobilave janë gati 600 miliardë dollarë në kuptim të pagesave dhe kanë të bëjnë edhe me automjetet nga prodhimtaria e huaj dhe e autopjesëve.
Versioni i azhurnuar i tarifave për industrinë automobilistike të cilat i publikoi Trampi javën e kaluar përfshin gati 150 lloje të autopjesëve për të cilat do të nënshtrohen në dogana duke filluar nga 3 maji, saktë një muaj pasi sot në mesnatë hynë në fuqi doganat prej 25 për qind për import të automobilave.
Kompensimet kanë të bëjnë në motorë, ndryshues, bateri litium-jone dhe komponentë të tjera të rëndësishme.
Befasi serioze është përfshirja në listën e zgjeruar të produkteve për doganim të të gjithë llojeve të kompjuterëve, të cilët janë një nga mallrat më të importuara në SHBA. Vetëm vitin e kaluar SHBA-ja kanë importuar kompjuterë në vlerë prej 138,5 miliardë dollarë, tregojnë statistikat amerikane.
Lajme nga bota
Costa për luftën tregtare: Po shkakton një dëm të madh ekonomik

Paralajmërime të forta kanë ardhur nga Bashkimi Europian lidhur me luftën tregtare mes Unionit dhe Shteteve të Bashkuara. Më saktësisht, është Antonio Costa i cili beson se nga kjo luftë të gjitha palët do të ndikohen. Në një intervistë të dhënë për Euronews, presidenti i Këshillit të Europës, u shpreh se Bashkimi Europian duhet të marrë masa dhe për këtë arsye duhet të mbajë një qëndrim të fortë ndaj tarifave reciproke të Presidentit të Shteteve të Bashkuara, Donald Trump, me këtë të fundit i cili nuk ka ndërmend të ndryshojë qëndrim. “Shtetet e Bashkuara po gabojnë duke shkaktuar një dëm shumë të madh ekonomik, si për ta, ashtu dhe për Europën dhe mbarë botën”, ngreu shqetësimin presidenti Costa.
Presidenti i Këshillit Europian u ndal dhe tek efektet që pritet të sjellin këto tarifa, duke u përpjekur të “zgjojë” Trump për atë çfarë e pret.
“Duhet të gjejmë një zgjidhje të negociueshme. Tarifat nënkuptojnë taksa. Taksat që konsumatorët amerikanë do të paguajnë ashtu sikurse kompanitë. Nuk do të ishte gjë e mirë për amerikanët, sikurse do të dukej po keq dhe për europianët”, shtoi më tej Costa duke theksuar se hyrja në një luftë tarifash nuk cilësohet për askënd si rruga më e mirë. Costa njoftoi se për këto arsye, Bashkimi Europian do ti përgigjet në një mënyrë të tillë që të gjendjet një kompromis i kënaqshëm që të zgjidh njëherë e mirë këto konflikte, në interes të përbashkës mes Amerikës dhe Europës dhe për ekonomitë e tyre.
-
Lajme nga vendi3 years ago
Zyra e Avokatit të Popullit në Tetovë sot do të jetë e hapur
-
Lajme nga vendi3 years ago
Nesër në Maqedoni do të shpallet gjendje krize në energjetikë, nga 1 shtatori hyjnë në fuqi masat për kursim
-
Lajme nga vendi2 years ago
Kovaçevski paralajmëroi drejtor të ri të Drejtorisë për Zbatimin e Sanksioneve