Lajme nga vendi
VIDEO: Po zien me lojëra shpërblyese false dhe MPB-ja e ka të vështirë të gjurmojë mashtruesit

Faqet e krijuara në “Facebook” që ndajnë lojëra shpërblyese false synojnë të mashtrojnë qytetarët dhe të shkaktojnë në radhë të parë dëm financiar, por edhe dëmtim të reputacionit të kompanive. Lotaritë e rreme krijohen vazhdimisht, fshihen dhe krijohen të reja, por policia e ka të vështirë të gjejë dhe të ndëshkojë mashtruesit.
Keqpërdorimi i të dhënave personale mund të çojë në rishitjen e tyre në kompani, vjedhje identiteti dhe dëmtime financiare. Këta janë skenarët e mundshëm të rastit më të keq për këdo që priste para, një makinë, një kupon blerjesh ose një biçikletë të binte nga qielli në lotaritë e rreme të Facebook.
Përveç emaileve të rreme nga bankat, kërkesave për ndihmë financiare ose tarifa shërbimi, truket më të zakonshme të phishing – mesazhet që kriminelët kibernetikë përdorin për të mashtruar qytetarët – janë lotaritë dhe lojërat shpërblyese.
Kronologjikisht, këto mashtrime u shfaqën për herë të parë me shfaqjen e Covid-19 në Maqedoni – periudhë kur qytetarët ishin në disa raste në izolim dhe karantinë, gjë që rezultoi në rritjen e përdorimit të internetit. Prej atëherë e deri më sot, mashtrimet përmes lojërave shpërblyese false që synojnë “skanimin” e të dhënave tuaja personale janë vazhdimisht të pranishme, me intensitet të pashuar.
Lotari të rreme mbi parimin e kërcënimeve të rreme me bomba
Denoncimet në polici vijnë si nga qytetarët ashtu edhe nga kompanitë. Por si shkon procesi i trajtimit?
“Me marrjen e raportit, Departamenti për Krime Kompjuterike dhe Forenzikë Digjitale në MPB e njofton prokurorinë kompetente dhe marrim urdhër që të kontaktojmë rrjetin përkatës social, sepse këto raste janë përmes Facebook-ut dhe Instagram-it. Ne kontaktojmë menjëherë rrjetin social për të marrë detajet e mashtruesit. Pas marrjes së informacionit, zakonisht bëhet fjalë për mashtrim të kryer nga jashtë dhe tashmë kërkohet ndihma juridike ndërkombëtare për të gjetur autorët, pra për të parandaluar këtë lloj mashtrimi. Në të njëjtën kohë, apelojmë edhe qytetarët që të mos bien në mashtrime të tilla”, thotë Angelovski.
Pyetëm Ministrinë e Brendshme dhe a është e vështirë për policinë të zbulojë dhe të ndëshkojë mashtruesit?
“Po, duhet kohë, sepse raste të tilla janë më së shumti nga një vend jashtë vendit dhe në shumicën e rasteve përdorin adresa VPN ku e vështirësojnë gjetjen e tyre. Sapo tregtohet ai mashtrim, ata mbyllen për një kohë të shkurtër dhe kështu përpiqen të fshehin gjurmët e tyre. Kështu që ne dërgojmë menjëherë një kërkesë nëse ajo faqe nuk mbyllet për t’u shkarkuar, sepse mbyllja e faqes mund të jetë vetëm nga rrjeti social. Por zakonisht mashtruesit mbyllin faqet në ditën e dytë. Kemi një sërë rastesh jo vetëm në vendin tonë, por edhe në lagje, kjo nuk është diçka që ndodh ekskluzivisht në vendin tonë. Është një mënyrë në të cilën një grup mashtruesish tentojnë të përfitojnë në kurriz të qytetarëve. Kemi një sërë shembujsh si në fqinjësi ashtu edhe në BE të rasteve të tilla të tentativës së keqpërdorimit”, shpjegon Angelovski.
Raportime për keqpërdorime në Ministrinë e Punëve të Brendshme për vepra të mundshme kriminale vijnë edhe nga Qendra Kombëtare për Reagim ndaj Incidenteve Kompjuterike, e quajtur MKD – CIRT, e cila funksionon në kuadër të Agjencisë për komunikime elektronike. Qendra kombëtare, e cila nuk është shumë e njohur në publik, u krijua si një njësi organizative e veçantë brenda AEK-ut dhe është pika zyrtare kombëtare e kontaktit dhe koordinimit në trajtimin e incidenteve të sigurisë në rrjetet dhe sistemet e informacionit, e cila identifikon dhe ofron një përgjigje ndaj incidenteve dhe rreziqeve të sigurisë.
Informacioni se cila kompani raporton në MKD – CIRT është sekret, përveç nëse vetë subjekti juridik njofton se është cak i ndonjë lloj sulmi, sqaron Qendra Kombëtare.
“Ne e trajtojmë çdo raport si informacion të ndjeshëm me detyrimin për ta anonimizuar përpara se ta ndajmë atë.” Në vendin tonë ende nuk kemi detyrim ligjor për të raportuar incidentet. Ky informacion është një mundësi tjetër për ne për të inkurajuar qytetarët dhe kompanitë që të raportojnë mesazhe të dyshimta, faqe interneti, tentativa mashtrimi në internet ose incidente. Në rast se një qytetar është viktimë e një mashtrimi të suksesshëm në internet dhe ka pësuar dëme financiare, roli ynë është ta këshillojmë që të kontaktojë bankën e tij sa më shpejt të jetë e mundur për mundësinë e ndalimit të transaksioneve financiare dhe gjithashtu të raportojë në Ministrinë e Brendshme sepse ngjarja është shndërruar në krim – vjedhje”, thonë nga aty.
Numri i raportimeve në MKD – CIRT për mashtrim me lojëra shpërblyese false është i vogël. Ose vetëm dy aplikime në vit. Nga aty thonë se me shikueshmëri më të madhe të punës dhe shërbimeve të Qendrës Kombëtare do të rritet edhe numri i aplikimeve. Përvoja tregon se raportet arrijnë deri në MKD – CIRT me vonesë më të madhe kohore nga momenti i incidentit (ditë ose javë), pasi qytetarët dhe kompanitë tashmë kanë shteruar opsionet e tjera, duke raportuar paraprakisht në MPB dhe/ose në bankë.
“Ne supozojmë se shumë qytetarë dhe kompani që janë viktima të mashtrimeve dhe vjedhjeve online nuk raportojnë fare tek ne, në Ministrinë e Brendshme apo në bankë. Duke qenë se ende nuk ka detyrim ligjor për raportim të detyrueshëm të incidenteve, ne si institucion i ndjekim vetë trendet e tilla dhe përpiqemi t’i informojmë qytetarët për këto ose mashtrime të ngjashme përmes faqes sonë të internetit. Dhe ne i identifikojmë vetë mashtrimet në internet (një shembull është një faqe interneti e rreme me një ofertë për celularin më të fundit për 5 euro). Përveç kërkesave për bllokim dhe mosdisponim të përmbajtjeve të rreme, nëse është e nevojshme dërgojmë informacion edhe te organizata, identiteti korporativ dhe markat e mbrojtura tregtare të së cilës abuzohen nga kriminelët kibernetikë”, sqarojnë nga atje.
Qytetarët dhe kompanitë mund të raportojnë tentativa për mashtrim dhe mashtrim online në rrjetet sociale duke plotësuar formularin e raportimit të incidentit online i disponueshëm në faqen tonë të internetit https://mkd-cirt.mk, me e-mail në zvejni@mkd-cirt .mk ose me telefon.
Qendra Kombëtare trajnon administratorët për sigurinë kibernetike me urdhër të Qeverisë
Përderisa qytetarët dhe kompanitë në masë të madhe nuk janë të njohur me punën e Qendrës Kombëtare për Reagim ndaj Incidenteve Kompjuterike, shteti së fundmi i ka obliguar punonjësit e administratës publike që të përdorin shërbimet e MKD – CIRT. Arsyeja për këtë është, siç thotë zëvendëskryeministrja për Politikë të Qeverisjes së Mirë, Sllavica Grkovska, përdorimi i pamjaftueshëm i shërbimeve falas për sigurinë e jashtme kibernetike dhe kontrollimin e ueb faqeve, në kushtet kur në shënjestër të kibernetikës ishin edhe kompanitë private edhe institucionet shtetërore. sulmet në periudhën e kaluar.
“Duhet të ndërgjegjësohet për rëndësinë e çështjes dhe për pasojat që mund të ndodhin. Si masa të ardhshme, ne propozuam që të gjitha institucionet të caktojnë persona për sigurinë e informacionit që do të raportojnë incidentet. Kemi pasur raste që nuk janë raportuar incidente. Më pas, duhet të përditësojnë të dhënat për kontaktet teknike dhe administrative, brenda 90 ditëve të bëjnë një plan me implikime financiare për masat për rritjen e sigurisë kibernetike të sistemeve të informacionit. Ne i obliguam të punësuarit në të gjitha institucionet që të kryejnë një nga trajnimet e ofruara nga MKD – CIRT në AEK. Afati për zbatimin është 90 ditë, disa nga institucionet kanë filluar me masën, ne do ta monitorojmë zbatimin”, tha zëvendëskryeministrja Slavica Grkovska, në konferencën e fundit ndërkombëtare “Integriteti kibernetik i administratës publike”.
Ky tekst është prodhuar në bashkëpunim me Institutin për Studime të Komunikimit në kuadër të projektit “Përdor faktet”, i cili mbështetet nga Ambasada Britanike në Shkup.
Lajme nga vendi
Taravari konfirmon bisedën telefonike me Ahmetin

Kreu i Aleancës për Shqiptarët, Arben Taravari i cili është larguar nga koalicioni VLEN pasi vendosi të shkojë në zgjedhje lokale ndaras, ka pranuar se ka realizuar bisedë me kreun e BDI-së Ali Ahmeti. Në një intervistë për Lajm ai thotë se takim nuk ka pasur, por është dëgjuar me të në telefon.
Takim me Ali Ahmetin a keni pasur apo prisni të keni?
“Jo, jo, jo. Ka pasur një bisedë telefonike dhe ajo është…”, deklaroi Arven Taravari, kryetar i ASH.
Televizioni Alsat që në fillim të muajit prill raportoi për një bisedë telefonike 40 minutëshe mes Taravarit dhe Ahmetit, e cila sipas burimeve tona ka bërë që Taravari të lëkundet në bindjet, që deri dje i mbronte me aq fanatizëm ndaj BDI-së. Disa herë, Taravari përmendi që partia e tij ka kanale komunikimi me BDI-në, por edhe sinjale për bashkëpunim në zgjedhjet lokale. Madje, duke relativizuar se edhe partitë tjera të VLEN-it kanë kontakte. Ndaj kësaj, mori përgjigje të ashpër nga Lëvizja Besa, Lëvizja Demokratike, Alternativa dhe përfaqësuesi i Lëvizjes Vetëvendosje se nuk kanë asnjë arsye për të komunikuar me një parti të korruptuar, funksionarët e të cilës janë në lista të zeza.
Biseda telefonike është realizuar pikërisht në kohën kur Aleanca për Shqiptarët do të duhej të vendoste për mënyrën e garimit në zgjedhjet lokale, për çka Taravari disa herë përsëriti se ekzistojnë dy opsione për të garuar në zgjedhje. I pari, të garojnë së bashku me VLEN-in dhe i dyti të garojë vetëm si ASH, që në këtë rast nuk do të përjashtohej mundësia për të bashkëpunuar në komuna të caktuara me BDI-në.
Lajme nga vendi
MPB: Gjatë festave të Pashkëve fotografimi për dokumentet personale do të bëhet pa termin

Ministria e Punëve të Brendshme, në pritje të festave të Pashkëve, njofton se sot të gjitha Seksionet për Çështje Administrative pranë Departamentit për Çështje Administrative të MPB-së, përveç Sektorit për Çështje Administrative Shkup, do të punojnë nga ora 08:00 deri në ora 16:00.
Departamenti për Çështje Administrative Shkup, ose më saktë njësitë e tij organizative, sot do të punojnë me këtë orar:
Pika e kontrollit pranveror dy ndërrime nga ora 7:30 e mëngjesit deri në 19:30;
Postblloku i “RTMV” dy ndërrime nga ora 7:30 deri në 19:30, dhe me të njëjtin orar do të funksionojnë edhe pikat e kontrollit në “Beko” dhe Gjorçe Petrov.
Pikat e kontrollit në Draçevë dhe Butel do të funksionojnë me një turn nga ora 10:00 deri në ora 18:00.
Ministria e Brendshme njofton qytetarët se fotografimi për dokumente personale do të bëhet pa caktuar termin dhe dhënia e dokumenteve do të bëhet në vazhdimësi.
Lajme nga vendi
Më shumë se 1000 propozime për ndryshimin e emrave të rrugëve dhe shkollave në Tetovë

Përskaj nismës së ndryshimit të emrave të rrugëve, në Tetovë janë shtuar kërkesat edhe për ndryshimin e emrit të disa shkollave. Individë të sektorit të arsimit thonë se disa emra të shkollave, madje nuk kanë asnjë domethënie as simbolike dhe as historike për qytetarët. Nga gjithësej pesë shkolla të mesme katër prej tyre kanë emra që nuk përkojnë me siç është rasti i shkollës së mjekësisë Nikolla Shtejn.
“Ato pak të dhëna që ne i kemi nuk themi dot se janë të sakta thjeshtë ka qenë një infermier partizan që as nuk është nga shteti ynë e as nuk lidhet diçka me vendin tonë. Meqë edhe jemi shkolla më e madhe në vend shpesh kemi kërkesa nga prindër e nxënës se përse shkolla nuk merr një emër që do lidhej qoftë me Tetovën qoftë me ndonjë personalitet të mjekësisë”, tha Malësore Ramadani, drejtoreshë e SHMK “Nikolla Shtejn”.
Kërkesa të këtilla ka pasur edhe në shkollat tjera.
“Në kuadër të Komunës së Tetovës funksionojnë pesë shkolla të mesme nga të cilat vetëm njëra nga to ka emrin “7Marsi” ndërsa katër të tjerat kanë emra të periudhës së komunizmit dhe realisht sipas kërkimeve që kemi bë për një shkollë që quhet Nikolla Shtejn, nuk ka të dhëna as në google apo mjete tjera kërkimore”, tha Nazmi Dauti, sektori për Arsim Tetovë.
Nisma të ngjashme për ndërrim të emrave të shkollave fillore dhe të mesme ka pasur disa herë, por shkaku i mungesës së kohezionit politik në pushtetin lokal, ndryshimi i tyre, gjithnjë ka dështuar.
Problemi me emrat e shkollave po hapet në të njëjtën kohë kur procedura për ndryshimin e emrave të rrugëve në Tetovë është në fazën e debatit publik. Numri i propozimeve të dorëzuara në dy debatet e fundit publike ka arritur në 1050. Edhe pse sot duhej që të mbahet debati i tretë publik, debati është anuluar për javën e ardhshme, shkaku i festës së Pashkëve. Zëdhënësi i komunës Albion Alili për Alsat thotë se procedura zhvillohet pa përplasje.
“Pas debateve komisioni do të vlerësojë propozimet dhe biografitë e emrave të propozuar dhe do veprojë për emërtim të tyre. Realisht komisioni po punon në formën e paraparë dhe do veprohet. Nuk ka ndonjë përplasje siç plasohet në opinion, gjithëçka shkon si duhet”, u shpreh Albion Alili, zëdhënës i komunës së Tetovës.
Për momentin nuk ka ndonjë afat konkret se sa procedura do të zgjasë. /Alsat.mk
-
Lajme nga vendi3 years ago
Zyra e Avokatit të Popullit në Tetovë sot do të jetë e hapur
-
Lajme nga vendi3 years ago
Nesër në Maqedoni do të shpallet gjendje krize në energjetikë, nga 1 shtatori hyjnë në fuqi masat për kursim
-
Lajme nga vendi2 years ago
Kovaçevski paralajmëroi drejtor të ri të Drejtorisë për Zbatimin e Sanksioneve