Connect with us

Lajme nga vendi

Vonesat në marrjen e shtetësive, ku qëndron problemi?

Published

on

Maqedonia e Veriut është shtet i cili nuk i njeh qytetarët e vendit, këtë e ka dëshmuar me zvarritjen e shkaktuar për mos dhënien e shtetësive për një pjesë të qytetarëve, posaçërisht shqiptarëve. Me mijëra qytetarë e pjesa më e madhe prej tyre shqiptarë janë endur institucioneve me vite të tëra duke kërkuar të drejtën e tyre elementare nënshtetësinë. Personat që jetojnë në Maqedoninë e Veriut dhe që nuk kanë shtetësi lirshëm mund kategorizohen si persona të “padukshëm”. Këto qytetarë përballen me probleme në çdo hap që e bëjnë, meqë jetojnë në këtë vend ata shfrytëzohen si taksa pagues por në shkëmbim të këtij shfrytëzimi nuk e marrin trajtimin e duhur: Për fat të mirë një ligj i tillë u votua dhe hyri në fuqi por fatkeqësisht ende po reflekton se është i pafuqishëm në zbatim, sepse përkundër faktit se ekziston një ligj i tillë paraqiten bllokada të tjera që zvarrisin këtë proces, njëra ndër pengesat kryesore vlerësohet të jetë Agjencia për Siguri Kombëtare, në krye me drejtorin, Viktor Dimoski, drejtori që deshi të bëhej ambasador por që veprimtaria e tij ishte në kundërshtim me dëshirën e tij, dhe nuk u bë. Parisin mund ta shikojë vetëm nga televizioni që e ka në zyrën e ASK-së, dhe nga ku po bllokohen nënshtetësitë për qytetarët shqiptarë, shkruan Zhurnal.

Ligji për shtetësi në fuqi por i pafuqishëm në zbatim-

Në ndihë të qytetarëve pa shtetësi dolën partitë opozitare atë kohë Aleanca për Shqiptarët dhe Alternativa, kjo e fundit tani është pjesë e qeverisë. Këto dy parti që ishin në koalicion iniciuan një nismë për ndryshimin e ligjit, mbi bazën e të cilit sigurohet shtetësia në Maqedoninë e Veriut. Një vepër që do të mbahet gjatë kohë në mend nga partitë opozitare të cilat më shumë janë të heshtura e që nuk e marrin mundin për iniciativa të kësaj natyre, që janë të dobishme për shqiptarët.

Përmes këtyre ndryshimeve ligjore, opozita shqiptare ka synuar që të gjithë personat që kanë qenë shtetas të ndonjërit nga shtetet e ish-Federatës Jugosllave, të cilët deri më 8 shtator të vitit 1991 (dita e pavarësisë së Maqedonisë së Veriut), kanë jetuar në territorin e Maqedonisë së Veriut, mund të kërkojnë shtetësinë e Maqedonisë së Veriut, duke marrë deklaratat e tre dëshmitarëve.

Por, edhe pas këtij ndryshim ligji sërish janë vërejtur problematika në zbatimin e ligjit të ri të miratuar në Kuvend, pasi ka qytetarë të shumtë që ende nuk shfrytëzuar këtë të drejtë elementare të tyre, marrjen e shtetësisë.

Advertisement

Nga kush është bllokuar marrja e nënshtetësive?

Asnjë zyrtar tjetër përveç Viktor Dimovskit, nuk ka numër të saktë sesa kërkesa për shtetësi presin mendim nga Agjencinë për Siguri Kombëtare(ASK). MPB gjithmonë pyetjet që kanë të bëjnë me aplikimet për shtetësi i drejton në ASK, ndërsa drejtori Dimovski kurrë nuk është përgjigjur për numrin e saktë. Kjo është edhe arsyeja pse në opinion, partitë shqiptare në Qeveri japin numra të ndryshëm, në të shumtën e rasteve shumë herë më të vogël sesa në fakt ka aplikime për shtetësi.

Burime zyrtare të gazetës Koha tregojnë se, për tre vite me radhë (2019, 2020 dhe 2021), përkundër aplikimit të rreth 3000 qytetarëve për shtetësi, shumë pak qytetarë për të mos thënë asnjë, kanë marrë përgjigje pozitive nga Viktor Dimovski. Mijëra lëndë të trashëguara që nga Drejtoria për Siguri dhe Kundërzbulim (DSK), ASK e tanishme ka shtuar dosjet që presin nënshkrimin e Dimovskit.

Ishte vet kryeministri Dimitar Kovaçevski ai që publikisht e gjykoi Agjencinë e Sigurisë Kombëtare për punë joproduktive në procedimin e kërkesave për shtetësi. Kovaçevski vitin e kaluar tha se i ka kërkuar Dimovskit përshpejtimin e procedurave. “E njoftoj drejtorin e ASK-së për kërkesën që ka për të përshpejtuar më procesin. Qytetarët duhet sa më shpejtë që mundet të furnizohen me ato shërbime, përkatësisht shtetësi. Nëse flasim për rritjen e produktivitetit në sektorin privat, atëherë duhet të flasim edhe për rritjen e produktivitetit tek sektori publik”, deklaroi Kovaçevski, duke përmendur numrin prej 20 mijë kërkesave për shtetësi që presin aminin e Agjencisë së Dimovskit

Sa qytetarë kanë qenë pa shtetësi, dhe cilat janë procedurat për aplikim?

Advertisement

Sa i përket numrit të qytetarëve që nuk kanë shtetësi, ndryshe nga autoritetet shtetërore, që deklaronin se nuk kanë të dhëna, partitë politike opozitare patën thënë se janë rreth 70 mijë qytetarë që janë pa shtetësi, e që jetojnë në Maqedoninë e Veriut. Kryetari i BDI-së, Ali Ahmeti, thoshte diku 2500 qytetarë nuk kanë shtetësi prej tyre numri më i madh rom, ndërkaq i fundit ishte kryeministri Kovaçevski i cili në një konferencë për media pati thënë se janë mbi 20 mijë kërkesa për shtetësi që janë mbajtur në sirtarë e që nuk janë shqyrtuar fare.

Por edhe nëse është edhe vetëm një qytetarë pa shtetësi ndaj tij bëhet padrejtësi, prandaj pavarësisht numrit duhet eliminuar kjo dukuri dëmtuese ku qytetarët në vend të vet në shtëpitë e tyre janë të pa njohur e të padukshëm për shtetin, madje shpesh herë janë cilësuar si të “rrezikshëm”.

Por pas gjithë kësaj torture të përjetuar e përballje me këtë padrejtësi ndër vite, u ngjallën shpresa edhe pse të zbehta sërish qytetarët po shpresojnë që përmes këtij ligji të ri secili prej tyre do të pajiset me shtetësi. Por, nuk është pritur ngjashëm nga bashkëqytetarët maqedonas, ka pasur reagime të shumta e të ashpra ndaj kësaj nisme, ku është etiketuar edhe si “veprim shovinist”.

“Në mënyrë artificiale mundësohet që 70 mijë kosovarë të marrin shtetësinë e Maqedonisë”, pati shkruar Dimitar Apasiev, kryetari i së Majtës. Por, ishte konsistenca e partive politike shqiptare opozitare të cilët shkaktuan bllokadë totale të Kuvendit deri në miratimin e ligjit. Me 57 vota “për” dhe 32 “kundër”, Kuvendi i Maqedonisë së Veriut miratoi Ligjin për Shtetësi.

Sipas ndryshimeve në ligjin për shtetësi, është paraparë që shtetësia të mund të merret me parashtrimin e dokumenteve personale, certifikatë të lindjes, librezë pune, fletë-pronësi, fatura për obligimet komunale, librezë shëndetësore, tatime të paguara si dhe disa dokumente të tjera.

Advertisement

Ata të cilët jetojnë në Maqedoni që para pavarësisë së shtetit, mjaftojnë të dorëzojnë një dokument si dëshmi, qoftë certifikatë të lindjes, dëftesë, dokument për tatim të paguar, letër njoftim ose pasaportë të IRFJ-së, librezë shëndetësore e dokumente të ngjashme. Ligji i ri bën lehtësime edhe për personat që e kërkojnë shtetësinë pas kurorëzimit, të cilët nuk duhet të dorëzojnë si më parë dokument për burim të vazhdueshëm të mjeteve financiare dhe dokument për pronë banimi.

Kujtojmë se, ligji i cili ishte në fuqi, ka qenë në dëm të qytetarëve të cilët kanë pasur problem me pajisje me shtetësi, e të cilët jetojnë në kushte mizore në këtë shtet. Sigurimi shtetëror i ka lënë mijëra njerëz pa shtetësi deri më sot, duke i karakterizuar ata si të rrezikshëm për shtetin, pavarësisht se kanë bërë edhe nga 70 vjet jetë në këtë vend. /Zhurnal.mk

Advertisement

Lajme nga vendi

VLEN në Vicë, Durmishi: Jemi me popullin

Published

on

Karavani i koalicionit VLEN – Tetovë sonte ka vizituar malësinë e Tetovës, ku ka qëndruar në fshatin Vicë.

Kryetari i degës së Besës në Tetovë Besar Durmishi bashkë me kandidatët për deputet të zonës kanë bashkëbiseduar me banorët e Vicës dhe kanë dëgjuar ata për hallet dhe kërkesat.

Këtë e ka bërë të ditur Durmishi në profilin e tij në Facebook, duke shtuar se VLEN është me popullin!

Continue Reading

Lajme nga vendi

VLEN shpalos programin për zgjedhje: Zhdukje e bixhozit, decentralizim fiskal, aksionet në dorë të qytetarëve

Published

on

Në sheshin “Skënderbeu”, aty ku edhe e kanë selinë e përbashkët, koalicioni VLEN prezantoi një pjesë të programit qeveritar, ndërsa javën tjetër pritet të prezantohet i plotë. Migrimi dhe ekonomia do të jenë shtyllat kryesore. Për këtë, kandidati për president Arben Taravari, tha se qytetarëve do t’u mundësojnë që deri në fund të mandatit, të marrin pagë mesatare prej 800 eurove.

Nuk mund të vazhdohet kështu me qeveri të korruptuar dhe zhvatëse, na duhet patjetër ndryshim. Për këtë arsye ne si koalicion VLEN në qeverisje duhet të garantojmë dhe rritjen e rrogës mesatare, kjo garancë e jona është që rroga mesatare do të jetë minimum 800 euro”, tha Arben Taravari – kandidat për president –VLEN.

Fjalime mbajtën e tre krerët e partive që përbëjnë VLEN-in, Izet Mexhiti, Bilall Kasami dhe Afrim Gashi. U prezantuan planet për zhdukjen e plotë të bixhozit, planet për decentralizim fiskal dhe lënien e aksioneve të ndërmarrjeve shtetërore në dorë të qytetarëve
Ne do t’u shpërndajmë të gjithë qytetarëve të Maqedonisë, 49% të aksioneve të ndërmarrjes shtetërore, pra do të shpërndajmë aksione në vlerë prej 10mijë euro për secilin individ. Këto aksione do të mund të shiten në treg dhe do të sjellin dinamikë të re ekonomike për familjet e secilit dhe do të mundësojë dhe futjen e kapitalit privat në këto ndërmarrje, gjë që sjellë modernizim dhe zhvillim”, pohoi Izet Mexhiti – Bartës liste Z1 – VLEN.

“Me fitoren e VLEN-it, ne besojmë se do të marrë fund sëmundja e madhe e kazinosë dhe lotarisë. Ne do të bëjmë çmos, që ta ndalojmë bixhozin. Ideja jonë është t’i ndalojmë edhe kreditë e shpejta që në fakt janë thjeshtë fajde. Do t’i anulojmë borxhet e njerëzve me kredi të shpejta”, pohoi Afrim Gashi – Bartës liste Z2 – VLEN.
Për këtë, ne angazhohemi që të kemi një decentralizim fiskal, të kemi bartje të ingerencave në pushtetin lokal sepse pushteti lokal është i njohur se është pushteti më afër qytetarëve. Ne do të angazhohemi që në mandatin tonë të transferojmë së paku gjysmë miliardë euro për zhvillimin e komunave tona dhe ndërtimin e infrastrukturës së munguar”, tha Bilall Kasami – Bartës liste Z6 – VLEN

Shkurt folën edhe bartësit e listave nga zonat 3, 4 dhe 5, por edhe përfaqësuesi i Lëvizjes Vetëvendosje, njëherazi kandidat për deputet në zonën 6, Bekim Qoku.

Advertisement

“Ne jemi për Maqedoninë e Veriut si partnere e NATO-s dhe si një vend i integruar në Bashkimin Europian. Jemi për partneritet dhe miqësi në Ballkan por jemi gjithashtu kundër atyre që bashkëpunojnë me Beogradin problematik, me pinjollët e Millosheviqit dhe me Moskën agresore”, pohoi Bekim Qoku – VLEN.

“Shqiptarët e Çashkës dhe Velesit, presin vëmendjen e shtetit. Kemi garanca nga presidenti Taravari dhe nga koalicioni VLEN se në Qeverinë e ardhshme, shqiptarët e zonës 3, nuk do të lihen vetëm”, tha Shener Bilalli – Bartës liste Z3 – VLEN .

Ne kemi programin tonë elektoral, plani VLEN 2030. Me politikat tona ekonomike dhe zhvillimore ne do të arrijmë që në vitin 2030, të jenë 150 euro për kokë banori”, u shpreh Mendurim Zermanovski – Bartës liste Z4 – VLEN.

“Duke e ditur se kush qëndron përballë nesh, një listë plot skandale dhe njerëz të dyshimtë, ne kemi sigurinë e plotë se në zonën pesë do të bëhet surpriza më e madhe. Të mos harrojmë se morali vlen edhe në politikë, ndryshimi vlen, guximi vlen, fitorja vlen”, pohoi Salim Sulejmani – Bartës liste Z5 – VLEN.

Përndryshe në listat e votimit, si për president ashtu edhe për deputetë, koalicioni VLEN do të ketë numrin gjashtë në renditje, në bazë të ndryshimeve të fundit të Kodit Zgjedhor që i solli Komisioni Shtetëror Zgjedhor.

Advertisement
Continue Reading

Lajme nga vendi

EMIGRIMI I FRIKSHËM: Plakje dhe ikje e popullatës

Published

on

Për çdo vit nga Maqedoni po shpërngulen 12 mijë njerëz tregojnë analizat e Entit të Statistikës. Përveç se me shpërnguljen e madhe, vendi ka probleme edhe me natalitetin e ulët. Nga Entit i Statistikës thonë se kjo ndërlidhet më së shumti me uljen e lindshmërive ku veçmë dhjetë vite Fertiliteti që paraqet numrin e të lindurve të gjallë në raport me numrin e përgjithshëm të popullsisë femërore në periudhën fertile është 1.5 fëmijë për një grua, përderisa për reproduksion të thjeshtë nevojitet 2.1 fëmijë.Njëherësh statistika zbardh se nëse në vitin 2002, një e katërta e popullsisë ishte e re, tani kjo shifër është ulur me 18 për qind në më pak se një e pesta e e popullsisë. Apo thënë ndryshe nëse në vitin 2002 kishim 24 për qind të rinj nga numri i përgjithshëm i popullsisë, në vitin 2022 kjo shifër është ulur me 18 për qind.

Prej vitesh, sipas hulumtimit të Institutit Republikan Ndërkombëtar të publikuar në mars të vitit të kaluar, problemet kryesore të theksuara nga qytetarët janë të natyrës ekonomike që i shtyëjnë ndaj migrimit: papunësia, varfëria, pagat e ulëta.

Kohë më parë në diskutimet e Forumit të Prespës në Strugë u konstatua se arsyeja e emigrimit nga Ballkani nuk janë vetëm paratë, por edhe politika.Një gjyqësor i pavarur dhe korrupsioni zero janë parakushte të rëndësishme që të rinjtë të mos largohen nga vendi apo të kthehen në shtëpi.Është gjithashtu e nevojshme të trajtohet mosbesimi në institucionet dhe mundësitë e pamjaftueshme për të rinjtë, të cilat janë ndër arsyet kryesore të emigrimit.

“Kur i pyesim të rinjtë se pse largohen nga vendi, punësimi dhe arsimimi janë dy arsyet kryesore, por edhe klima e përgjithshme në lidhje me mënyrën se si funksionon vetë vendi ndikon në motivin e një të riu që të largohet vetë nga vendi”, thotë Petar. Barlakovski, autor i hulumtimit “Rinia dhe Regjistrimi”.

“Në dallim nga opinioni fillestar që kishim për këtë temë, por edhe shoqërisht pranohet se të rinjtë ikin nga shteti vetëm për arsye financiare (edhe pse ai segment nuk mund të përjashtohet), sipas hulumtimit tonë, të rinjtë më së shumti shqetësohen nga mungesa e drejtësisë, cilësia e jetesës, korrupsionin dhe partizimin e shoqërisë. Kjo më tej u krijon probleme në punësim, avancim dhe hapje të biznesit të tyre, shoqëria e partizuar krijon staf jo cilësor, ndaj të rinjtë vendosin të shkojnë diku ku puna e tyre do të vlerësohet dhe jeta e tyre, të paktën në pjesën më të madhe, do të varen nga aftësitë dhe përpjekjet e tyre”, thonë nga ekipi “Dua të qëndroj”.

Advertisement

Gjithashtu një popullsi e moshuar nënkupton mungesë të fuqisë punëtore në dispozicion, por edhe rritje të shpenzimeve qeveritare për skemat e pensioneve dhe kujdesin shëndetësor. Kostoja e një numri në rënie të të rinjve në Ballkan është llogaritur nga Fondacioni Westminster për Demokraci dhe Instituti për Zhvillim dhe Inovacion.

Studimi tregon se rajoni i Ballkanit Perëndimor po humbet çdo vit miliarda euro për shkak të migrimit të të rinjve. Për të vlerësuar pasojat ekonomike të kësaj dukurie, studimi merr parasysh si kostot e lidhura me arsimin – 2.46 miliardë euro – po ashtu edhe humbjet e mundshme në rritjen e Prodhimit të Brendshëm Bruto, pikërisht për shkak të largimit të të rinjve nga këto vende.

Llogaritet se vendet e Ballkanit Perëndimor humbasin për shkak të migrimit të të rinjve rreth 3.08 miliardë euro çdo vit në rritjen e mundshme të PBB-së dhe në rënien e konsumit. Nëse kësaj shifre i shtohen shpenzimet mbi arsimimin e tyre,atëherë kostoja në total është rreth 5.5 miliardë euro në vit. (koha.mk)

Continue Reading

Më të lexuarat