Connect with us

Lajme nga vendi

Maqedonia dhe Hungaria “kampione” sipas inflacionit në rajon

Published

on

Viti i fundit ekonomik, krahas rrethanave të shumta, të paktën të pafavorshme, ishte ndoshta më i shënuar nga rikthimi i inflacionit.

Lufta në Ukrainë, thatësira, rritja globale e çmimeve të energjisë dhe ushqimeve e kanë kthyer botën në vitet 1970, një kohë e inflacionit dyshifror dhe rritjes së dobët ekonomike.

Në Shtetet e Bashkuara, Gjermani dhe Britaninë e Madhe, inflacioni vitin e kaluar arriti në nivelet më të larta në dyzet vitet e fundit.

Në Amerikë në nëntor ishte 7.3 për qind dhe në Eurozonë ishte 10 për qind.

Është interesante se inflacioni në Japoni është më i larti që nga viti 1991 dhe është 3.8 për qind.

Advertisement

Duhet thënë gjithashtu se në Kinë rritja e çmimeve të konsumit ishte vetëm 1.6 për qind.

Në Serbi, inflacioni vjetor në nëntor arriti në 15.1 për qind dhe po të shkosh sipas statistikave të Bankës Popullore të Serbisë. Që nga viti 2007 inflacioni vjetor nuk ka arritur në 15 për qind (në qershor 2011 ishte afër 14.9 për qind). .

Disa vende në Evropë, veçanërisht në Evropën Qendrore dhe Lindore, kanë rritje më të lartë të çmimeve të konsumit. Për shembull, inflacioni vjetor në Lituani arriti në 22.9 për qind në nëntor dhe 21.8 për qind në Letoni.

Hungarezët patën një inflacion prej 22.5 për qind në nëntor, me një rritje të çmimeve të ushqimeve deri në 43.8 për qind krahasuar me nëntorin 2021.

Megjithatë, rekordmen në Evropë është Turqia me inflacion prej 84.4 për qind dhe në kuadër të saj, një rritje e çmimeve të ushqimeve prej 102.6 për qind për vitin që përfundon në nëntor.

Advertisement

Pas Hungarisë, Maqedonia ka inflacionin më të lartë me 19,5 për qind, e ndjekur nga Mali i Zi me 17,5 për qind dhe rritje e lartë e çmimeve të ushqimeve prej 30 për qind.

Inflacioni i nëntorit në BiH është 16.3 për qind, në Kroaci 13.5 për qind, ndërsa Shqipëria ka një nga normat më të ulëta të inflacionit në Evropë, vetëm 7.9 për qind.

Duhet thënë se një nga arsyet e diferencës së inflacionit midis vendeve është shkalla në të cilën vendet kanë ndërhyrë për të mbrojtur popullsinë nga rritja e çmimeve.

Kështu, në Eurozonë rritja e çmimit të energjisë është 34.9 për qind, ndërsa në vende si Serbia dhe veçanërisht Shqipëria, një pjesë të mirë të rritjes së çmimit e mori shteti duke ngrirë apo kufizuar rritjen e çmimit të energjisë elektrike dhe gaz për familjet.

Nëse ka diçka pozitive në lidhje me këto rritje masive të çmimeve, është se rritja e inflacionit duket se ka arritur kulmin në shumë vende dhe tani ka filluar të bjerë.

Advertisement

Çmimet e ushqimeve dhe të energjisë duket se janë kontribuuesit më të mëdhenj në këtë, të cilat kontribuan më së shumti në rritjen e shpejtë të çmimeve.

Sipas indeksit të çmimeve të ushqimeve të FAO-s, çmimet globale në nëntor të këtij viti ishin vetëm 0.3 për qind më të larta se çmimet në të njëjtin muaj të vitit të kaluar.

Çmimet e drithërave ranë me 1.3 për qind krahasuar me muajin tetor, por janë ende 6.3 për qind mbi nivelin e vitit të kaluar.

Çmimet e qumështit kanë rënë në pesë muajt e fundit, por janë ende 9.2 për qind mbi ato të nëntorit të vitit të kaluar. E njëjta gjë është edhe me mishin, i cili është ende 4.1 për qind më i shtrenjtë se një vit më parë.

Vetëm sheqeri është 4.9 për qind më i lirë se vitin e kaluar.
Dhe gjendja e tregut të energjisë është stabilizuar. Çmimi i gazit në Evropë (çmimi holandez TTF) është rikthyer në nivelin e fundit të shkurtit 2022, para luftës në Ukrainë.

Advertisement

Çmimi i një megavat-orë gazi një ditë më parë ishte 76.3 euro. Çmimi maksimal arriti në 342.8 euro për megavat orë.

Megjithatë, është ende larg çmimeve të benzinës në gjysmën e parë të vitit të kaluar, të cilat ishin rreth 18 euro për megavat orë.

Në stabilizimin e çmimit të benzinës ka ndikuar mbushja maksimale e depozitave evropiane të gazit, por kjo nuk është garanci që vitin e ardhshëm, kur të vijë koha e mbushjes së magazinave për dimrin e ardhshëm, çmimet nuk do të fillojnë të kërcejnë më.

Dhe çmimi me shumicë i energjisë elektrike ra në një nivel prej rreth 140 euro për megavat orë dhe në vjeshtë për pak ditë arriti në nivele të pabesueshme rreth 1000 euro për megavat orë.

Advertisement
Advertisement

Lajme nga vendi

Çka premtojnë të rinjtë e angazhuar në politikë?

Published

on

Të rinjtë, të cilët janë pjesë e partive politike që janë futur në garë për zgjedhjet parlamentare që do të mbahen më 8 maj, thonë se janë të lodhur nga frazat se gjërat nuk ndryshojnë në Maqedoninë e Veriut. Për këtë arsye, ata thonë se janë inkuadruar në to, që në mënyrë të drejtpërdrejtë të ndikojnë në vendimmarrje kur bëhet fjalë për interesat e tyre.

Drejtuesit e forumeve rinore brenda katër forcave kryesore politike, Lidhjes Social Demokrate(LSDM), Frontit Evropian të udhëhequr nga Bashkimi Demokratik për Integrim (BDI), koalicioni i partive shqiptare në opozitë VLEN, dhe VMRO DPMNE-ja thonë për Radion Evropa e Lirë se angazhimi i tyre në politikë si prioritet ka ngritjen e cilësisë së jetesës që të rinjtë mos largohen nga vendi.

Por, ata kanë edhe ide inovative, si angazhimi i psikologëve sipas modelit të mjekëve familjarë për çdo të ri, krijimi i zonave ekonomike për bizneset e të rinjve etj.

Jetmir Asani nga Lidhja Demokratike që është pjesë e koalicionit të partive politike shqiptare në opozitë, VLEN, thotë se synim ka hapjen e zonave të lira ekonomike për “start up” kompanitë, që do të drejtohen nga të rinjtë në mënyrë që ata të inkurajohen që me njohuritë e tyre të zhvillojnë biznese në Maqedoninë e Veriut dhe jo jashtë vendit.

“Do të angazhohemi që të rinjtë ta kenë më të lehtë të merren me biznes dhe këtë do ta realizojmë përmes krijimit të zonave të lira ekonomike me shumë lehtësime për të rinjtë që do të merren me biznes”, thotë Asani për Radion Evropa e Lirë(REL).

Advertisement

Në programin për zgjedhjet parlamentare të koalicionit VLEN, për sa i përket të rinjve veç tjerash theksohet se “personat më të rinj se 30 vjeç që hapin biznes në Maqedoninë e Veriut për tre vjet do të lirohen tërësisht nga taksat për realizimin e veprimtarive ekonomike”.

Në programin zgjedhor të koalicionit VLEN është apostrofuar dhe sigurimi linjave kreditore pa normë interesi për blerjen e banesave për çiftet e reja nën moshën 35-vjeçare.

“Kredi me zero interes për banim për çiftet e reja”, theksohet në programin zgjedhor të këtij koalicioni.

Jetmir Asani thekson se në fokus të koalicionit të partive shqiptare në opozitë mbetet dhe heqja e taksës së pagesës për studentët në universitete, gjegjësisht studime tërësisht pa pagesë.

Nga ana tjetër, Marko Mihallovski që drejton forcat e të rinjve te socialdemokratë thotë se prioritet mbetet themelimi i një ministrie për të rinjtë, ndërtimi i një sistemi për mbështetje sociale të të rinjve, si dhe promovimi i rëndësisë që ka shëndeti mendor përkatësisht sigurimi i psikologëve sipas modelit të mjekëve amë.

Advertisement

“Ngritja e standardit jetësor dhe konvikteve për studentët do të jetë angazhimi ynë primar. Do theksuar se këtë e kanë premtuar shumë parti politike përfshirë këtu dhe partinë që përfaqësoj se do të rinovojmë dhe ndërtojmë konvikte të reja, që disi nuk ia dolën. Tani kjo çështje do të jetë në fokus tonin”, thekson Mihajllovski për REL-in.

Në programin zgjedhor të Lidhjes Social Demokrate theksohet se kjo parti do të angazhohet për zhvillimin e softuerit “Youth job – E-Youth job” , nëpërmjet të cilit të rinjtë, gjegjësisht studentët dhe nxënësit e shkollave të mesme do të mund të përfitojnë njohuri për t’u bërë më konkurrues në tregun e punës me këtë dhe krijojnë pavarësi ekonomike.

Në programin e zgjedhjeve parlamentare të socialdemokratëve gjithashtu theksohet se “do të angazhohen për zhvillimin e mekanizmave që të rinjtë ta kenë më të lehtë të jenë pjesë e aktivitetet politike dhe pozitave drejtuese”.

Ndërkaq, nga Koalicioni i Frontit Evropian që udhëhiqet nga Bashkimi Demokratik për Integrim thonë për REL-in se fokusi do të vendoset në përfshirjen e të rinjve në vendimmarrje.

Në programin zgjedhor 2024 të Frontit Evropian, për sa i përket të rinjve, theksohet “nxitja e sipërmarrjes te të rinjtë, si mundësi për ngritjen e cilësisë së jetesës dhe pavarësisë ekonomike në një moshë më të re. Në programin zgjedhor theksohet dhe hartimi i një strategjie për kthimin e të rinjve në vendlindje dhe shfrytëzimin e njohurive të tyre në vend”.

Advertisement

Sergej Popov nga VMRO DPMNE-ja për Radion Evropa e Lire thotë se me prioritet mbetet ndarja e 50 milionë eurove nga buxheti për ndarjen e bursave dhe ndihmave financiare për studentët dhe nxënësit e shkollave të mesme.

Popov thotë se do të angazhohet dhe për sigurimin e kartelave ku të rinjtë do të kenë zbritje për produkte dhe shërbime të caktuara.

“Kemi një program përmbajtjesor të hartuar nga të rinjtë për të rinjtë që më vete përfshin interesat edhe të atyre që jetojnë këtu, po edhe atyre që duhet motivuar për t’u kthyer në vend”, thekson Popov.

Në programin zgjedhor të partisë maqedonase, VMRO DPMNE, theksohet se do të angazhohen që të zhvillohen viset rurale duke vënë theksin në zhvillimin e bujqësisë, përkatësisht do të ofrohen subvencione për çiftet e reja që do të shpërngulen e të kthehen në fshatra.

“Për të mbajtur popullsinë që jeton në zonat rurale, veçanërisht të rinjtë, parashikojmë investime sistematike dhe strukturore në infrastrukturë dhe vende të reja pune në zonat rurale”, theksohet në programin zgjedhor të VMRO DPMNE-së.

Advertisement

Edhe kundrejt ofertave të këtilla të partive politike, më shumë se gjysma e të rinjve nën moshën 29 vjeç të ardhmen e shohin jashtë vendit.Burimi: Radio Evropa e Lirë

Continue Reading

Lajme nga vendi

Ambasada e SHBA-ve në RMV: Nga nesër do të dalin rezultatet e lotarisë për viza emigrimi

Published

on

Ambasada e Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Maqedoninë e Veriut dha një lajm të mirë.

Nga atje thonë se rezultatet e lotarisë do të njoftohen nga nesër.

Ndryshe, SHBA-ja çdo vit organizon lotari përmes së cilës kandidatët e interesuar nga e gjithë bota kanë mundësi të marrin vizë emigrimi.

Nëse keni aplikuar, nga nesër do të mund të kontrolloni nëse jeni në mesin e të përzgjedhurve./Telegrafi/

https://www.facebook.com/share/p/UFNgHsrVjrskH58b/?mibextid=oFDknk

Advertisement
Continue Reading

Lajme nga vendi

Kompanitë e sigurimeve në Maqedoni reagojnë për shtyrjen e rritjes së çmimit të polisave

Published

on

Analiza nuk merr parasysh dëmet e rezervuara dhe nuk bën një projeksion të ndikimit inflacioniste në to në vitet në vijim – gjë që është kyçe për një biznes me bisht të gjatë, pra shërbimin e dëmeve jomateriale në afat të gjatë.

Analiza nuk merr fare parasysh pjesën e kryerjes së aktivitetit dhe nuk mbështetet nga llogaritjet aktuariale dhe projeksionet e kostos.

Analiza përmban dispozita të përgjithshme interpretuese dhe pohime të bazuara në opinion dhe jo në fakte, RMV është një nga vendet e pakta ku shteti ka ende një funksion në përcaktimin e çmimit për AO të detyrueshme pavarësisht se është një ekonomi tregu. BE-ja çdo vit në Raportin e progresit të vendit përmend se kjo ndërhyrje shtetërore është në kundërshtim me rregulloren evropiane dhe se çmimi duhet të përcaktohet nga tregu i lirë, pra të bëhet liberalizimi i këtij tregu.

Me vendimin e miratuar nga Komisioni i Auto-përgjegjësisë, kufizohet pjesa e kryerjes së veprimtarisë, përkatësisht shpenzimet dhe vendoset kontroll 100% shtetëror mbi çmimet e autopërgjegjësisë. Me këtë po largohemi nga parimet e Bashkimit Europian dhe rregullat e ekonomisë së tregut.

Continue Reading

Më të lexuarat