Connect with us

Lajme nga vendi

Ekspansioni alarmant i shtatzënave adoleshente!

Published

on

28 Shtatori është Dita Ndërkombëtare e Abortit, e cila ka si qëllim të promovojë të drejtat riprodhuese dhe të sensibilizojë për nevojën e aksesit të sigurt në shërbimet e abortit. Kjo ditë shërben gjithashtu për të nënvizuar rëndësinë e edukimit dhe informimit për mbrojtjen riprodhuese, veçanërisht për gratë dhe vajzat në mbarë botën. Ndërkohë, në Maqedoninë e Veriut në këtë ditë shqetësuese është rritja e numrit të adoleshenteve shtatzëna, një fenomen që tregon nevojën urgjente për edukim dhe mbështetje për të rinjtë, për të siguruar që ata të kenë informacionin dhe burimet e nevojshme për të marrë vendime të informuara për shëndetin e tyre riprodhues.

Për këtë, gazeta KOHA bisedoi me gjinekologen specialiste të “Natal Medica”, Edita Iseni, e cila informoi se numri i adoleshenteve shtatëzëna, pasqyron dështimin e institucioneve për të ofruar informacione për edukimin seksual dhe qasje në kontraceptivë, duke rezultuar në kosto të larta individuale dhe sociale. “Fatkeqësisht numri i adoleshenteve shtatzëna është në rritje. Shtatzënia në adoleshencë ka një kosto të lartë, si nga ana individuale, ashtu edhe nga aspekti social më i gjerë. Për mua,shkalla e lartë e abortit tek adoleshentët reflekton dështimin për të edukuar dhe trajnuar të rinjtë për jetën seksuale për të përdorur kontracepcionin modern dhe efektiv nga ana e shtetit në planifikimin e prioriteteve edukative”, theksoi Iseni, duke u bërë thirrje atyre të marrin kurajo dhe të vizitojnë një gjinekolog, qoftë vetëm për këshilla.

Gjinekologia na informon se aborti tek vajzat nën moshën 18 vjeç ka pasoja të pakthyeshme psikike, ndërsa pasojat shëndetësore përfshijnë faktin se ata nuk janë ende fizikisht gati për shtatzëni dhe lindje, e veçanërisht aborti,gjë që çon në komplikime serioze. “Nëse duhet të potencohet mosha,sigurt se mosha nën 18 vjeç është ajo më e rrezikuara. Aborti ka edhe pasoja shëndetësore. Nga pikëpamja psikologjike dallohen depresioni, ndjenja e fajit, sindroma psikologjike pas abortit dhe deri te vetëvrasja. Nga ana fizike vërehen infeksione të ndryshme, dëmtime të mitrës që mund të shkaktojnë probleme gjatë ngjizjes së fëmijëve në të ardhmen, por edhe gjakderdhje që mund të ketë një përfundim fatal”, informoi Iseni.

Për fund, Iseni u bëri thirrje institucioneve përkatëse të ju përkushtohen të rinjve në informimin e edukimit të tyre seksual, sepse sipas saj me këtë ne do kemi një rini të shëndoshë me pasardhës të shëndoshë.

Nga ana tjetër, aktivistja e grave, Rita Beadini deklaroi për gazetën KOHA se ligji për abort në vend është mjaftë i avancuar, por mungesa e gjinekologëve dhe informacionit për mbrojtjen riprodhuese rrit numrin e shtatzënive të paplanifikuara.

Advertisement

“Ligji për abort në Maqedoni është goxha progresiv, lejon madje edhe abortin me medikamente. Problemet në përgjithësi janë në terren, si mungesa e gjinekologëve në rajone të caktuara, gra të cilat nuk kanë gjinekolog amë ndikojnë në gjendjen aktuale të grave në Maqedoni. Besoj që pak bëhet për prevenim të shtatzënive të paplanifikuara, në mënyrë që të mos vijë deri te aborti, sidomos te vajzat e moshave të reja. Normalisht, ofrimi i metodave të mbrojtjes falas duhet të jetë një nga preokupimet e Qeverisë, në mënyrë që të ulet numri i shtatzënive të paplanifikuara”, tha ajo.

Ajo shtoi se duke marrë parasysh numrin e lartë të adoleshenteve që abortojnë, lënda e edukimit seksual nëpër shkolla është i domosdoshëm. “Edukimi është mënyra më e mirë për prevenim të shtatzanive të paplanifikuara, në mënyrë të mos vijë puna deri te aborti. Kur gratë dhe burrat do të kenë qasje në informacion, të njëjtët do t’i kenë në dispozicion mjetet e nevojshme për prevenim të këtyre situatave. Edukimi seksual nëpër shkolla tashmë është i patjetërsueshëm, meqë numri i të miturave që lindin dhe abortojnë fëmijë në vend është goxha i lartë”, theksoi Behadini. Ndryshe, nga kumtesa e fundit e HERA-s thuhet se një përqindje e konsiderueshme, posaçërisht e djemve të moshës 15-vjeçare tashmë kanë pasur përvojë seksuale, ndërsa marrëdhënia e mbrojtur seksuale është praktikë vetëm tek 20 për qind e vajzave dhe 62 për qind e djemve mes popullatës shqiptare, përkatësisht 64 për qind e djemve dhe 52 për qind e vajzave mes popullatës maqedonase. Nga çiftet e reja deri 29 vjeç, vetëm 12.8 për qind shfrytëzojnë mjet modern kontraceptiv. Si pasojë, shkalla e shtatzënisë së paplanifikuar në adoleshencë është pothuajse tre herë më e lartë se mesatarja e Bashkimit Evropian. (koha.mk)

Lajme nga vendi

Rreth 140 nxënës në Shkup me simptoma të helmimit, u mbyll kuzhina e shkollës

Published

on

Një fëmijë nëntë vjeçar, i cili vijonte mësimet në shkollën fillore “Gjorgija Pulevski” në Aerodrom të Shkupit, ka kërkuar ndihmë në Klinikën për fëmijë pasi ka pasur probleme me stomakun, shkruan 360 Gradë, transmeton Portalb.mk.

Fëmija, sipas drejtorit të Klinikës, Rexhep Memedi, ka qenë lehtë i dehidratuar dhe do të trajtohet në baza ambulatore.

Nga Agjencia e Ushqimit dhe Veterinarisë (AUV), ndërkaq, pasditen e sotme ka njoftuar se është urdhëruar mbyllja e kuzhinës në në “Gjorgija Pulevski” deri në marrjen e rezultateve të analizave laboratorike, të cilat do ta konfirmojnë sigurinë.

AUV shton se nga kjo kuzhinë nuk është çuar asnjë vakt në shkollat ​​e tjera.

“Janë vendosur masat për pastrimin e plotë të kuzhinës, dezinfektimin dhe deratizimin dhe kryerjen e kontrolleve të jashtëzakonshme shëndetësore të punonjësve në kuzhinë”, thonë nga AUV.

Advertisement

Menjëherë pas marrjes së dyshimeve për helmim nga ushqimi të tetë fëmijëve në shkollë, shton AHV, shërbimet inspektuese të Agjencisë, në bashkëpunim me ekipet e Qendrës për Shëndet Publik – Shkup, Inspektoratit Shtetëror Shëndetësor dhe Sanitar dhe Instituti për Shëndet Publik – Shkup, ka kryer kontroll të jashtëzakonshëm në kuzhinën e shkollës.

“Katër vakte kontrolli janë marrë nga ushqimi që u është servirur nxënësve ditën e kaluar, mostrat e ushqimit – sallatë me kastravec, supë, musaka me mish të grirë dhe patate dhe krikera që do të testohen në laborator. Gjithashtu, për analiza laboratorike janë marrë pesë tampona nga sipërfaqet dhe pajisjet e punës, si dhe tamponat e duarve nga punonjësit në kuzhinë”, thanë nga AUV.

Drejtori i shkollës “Gjorgija Pulevski”, Aleksandar Filipçev, tha se rreth 140 nxënës të klasave të ulëta, të cilët kanë vijuar mësimet gjithëditore dhe kanë ngrënë në kuzhinën e shkollës, sot nuk janë në shkollë, ndërsa mësimdhënësit kanë raportuar se të gjithë kanë probleme me stomak, diarre dhe të vjella.

Siç tha drejtori, kuzhina e shkollës u mbyll menjëherë dhe nuk kishte vakt të ngrohtë për nxënësit. Pasi që fëmijët nuk mund të qëndrojnë për një kohë të gjatë pa vakt të ngrohtë.

Ai shtoi se rasti është raportuar në të gjitha institucionet kompetente dhe se është bërë një inspektim i jashtëzakonshëm.

Advertisement
Continue Reading

Lajme nga vendi

OJQ-të: Shkencat qytetare, në planin arsimor

Published

on

Shoqatat e ndryshme ekologjike vlerësojnë se Shkencat Qytetare duhet të jenë pjesë e procesit edukativo arsimor duke nisur që nga mësimet në kopsht. Nga shoqata Eco Logic thanë se shkollat janë të përgatitura të pranojnë Shkenca Natyrore në programet mësimore megjithatë duhen bërë modifikime të caktuara. Siç thanë nga kjo shoqatë ekzistojnë programe të caktuara që shkollat I punojnë në temën e ambientit jetësor por nuk janë të përfshira sa duhet. Madje, nga Eco Logic kujtojnë institucionet përgjegjëse se zbatimi i Shkencave Qytetare në shkolla kërkon infrastrukturë dhe kushte të posaçme që për momentin shumë shkollave ju mungon.

“Kjo është pikëpyetje, në disa shkolla ka të ashtuquajtura laboratori, diku nuk ka laboratori. Nëse flasim për lloje tjera të aktiviteteve, diku nuk duhen laboratori, duhet një qasje tjetër dhe materiale tjera. Vitet e kaluara, në 13 institucione, 8 shkolla fillore dhe 5 kopshte kemi hapur të ashtuquajtura Eco kate të cilat i pajisëm me materiale të caktuara që ata të mund të realizojnë eksperimente dhe të mund të përfshihen në këtë koncept. Duhet të bëhet më shumë, këtë nuk mund ta bëjnë vetëm shoqatat, këtë duhet ta bëj shteti në mënyrë sistematike në të gjitha institucionet”, tha Nikolla Neshkovski, Eco Logic.

Continue Reading

Lajme nga vendi

Kasami: Kodra e Diellit së shpejti me investitor vendas

Published

on

Kreu i komunës së Tetovës Bilall Kasami ka akuzuar Qeverinë e shkuar se ka mashtruar qytetarët për Kodrën e Diellit. Sipas Kasamit, nuk ka pasur asnjë marrëveshje gojore apo parakontratë me ndonjë firmë për privatizimin e Kodrës së Diellit, apo dhënien e të njëjtës me partneritet publiko- privat, por kanë qenë vetëm fjalë boshe dhe marketing parazgjedhor. Kasami paralajmëron së shpejti marrëveshje me një kompani vendase, e cila sipas tij ka interesim serioz për marrjen nën koncesion të Kodrës së Diellit.

“Fatkeqësisht si shumë mashtrime të tjera të Qeverisë së kaluar, edhe ky është një mashtrim klasik, nuk ka asnjë kontratë të formalizuar. Ka pasur një interesim paraprak të njërit nga ministrat e asaj qeverie, por me largimin e atij ministri përfundoi gjithçka….Jemi në fund të përpilimit dhe miratimit të planit urbanistik që do jetë një stimul i fuqishëm i investimeve private dhe publike në Kodrën e Diellit që përfundimisht ky resort do merr pamjen e një resorti modern. Po ashtu me partnerët e koalicionit, jemi duke biseduar me kompani private të cilat janë të interesuara për të gjet investues për këtë zonë. Pra bëhet fjalë për një kompani me renome ndërkombëtare që vijnë nga Теtova dhe me të cilat kanë nisur kontaktet e para me operator ndërkombëtar për të investuar por jo vetëm , pra edhe për të sjellë turistë”, tha Bilall Kasami, kryetar i komunës së Tetovës.

Deri më tani, edhe përkundër premtimeve të shumta, e vetmja gjë që është bërë në Kodër të Diellit, është asfaltimi i rrugës së vikend shtëpizave. Drejtori i Kodrës së Diellit, Adem Abdullahu përmes telefonit tha se kanë nisur të bëhen parapërgatitjet gjegjësisht kontrollet për sezonin dimëror.

Kodra e Diellit, edhe sivjet do ta nis sezonin me shumë pika kanalizimi që përfundojnë në rrugë duke shkaktuar akull dhe vështirësi kalimi, si dhe papastërti dhe aromë të keqe. Edhe përkundër alaramimit për vite me radhë, këto pika ku është i dëmtuar kanalizimi, asnjëherë nuk u rregulluan siç kërkojnë standardet. /Alsat.mk

Continue Reading

Më të lexuarat