Gjyqësori si një nga hallkat më të rëndësishme të funksionimit normal të një shteti vazhdon të mbet problem sfidues edhe i kësaj qeveria. Derisa nuk kthehet besimi në këtë sektor vështirë të kthehet besimi edhe në institucionet tjera. Te një pjesë të gjyqësorit kohëve të fundit vërehet përmirësim por në pjesën më të madhe ka stagnim, gjegjësisht përsëritje të problemeve të njejta të cilat me vite zvarriten në sistemin gjyqësor. Kështu vlersojnë nga “Koalicioni të gjithë për gjykim të drejtë”, të cilët drejtpërdrejtë marrin pjesë në ndjekjen e proceseve gjyqësore dhe në procesin e reformave në drejtësi, shkruan Zhurnal.
Pavarësia e gjyqësisë është një nga çështjet më të rëndësishme për hyrjen në BE, thotë ambasadori Le Rigoler –
BE-ja dhe vendet anëtare i përkrahin reformat në gjyqësi, pasi pavarësia e gjyqësisë është një nga çështjet më të rëndësishme për inkuadrimin në BE, deklaroi ambasadori i Francës, Kristof Le Rigoler.
“E dini se kjo është çështje nga sfera e politikës së brendshme, nuk është e jona të komentojmë. Megjithatë do të them se tema e pavarësisë së gjyqësisë nuk është kurrfarë sekreti, këto janë çështje kyçe kapitale, të cilat janë më të rëndësishme për hyrje në BE, çështje të cilat janë të vlefshme për BE-në dhe kjo përsëritit vazhdimisht. Dhe mendoj se të gjithë jemi dakord në kuadër të BE-së, por edhe ne në këtë tavolinë, se jemi të përfshirë në përkrahjen për reformën në gjyqësi”, tha ambasadori Le Rigoler në pyetje të gazetarëve, se si i vlerëson ngjarjet aktuale në gjyqësi lidhur me propozimin për shkarkimin e prokurorit publik dhe për interpelancën e anëtarëve të Këshillit gjyqësor në konferencë për shtyp me rastin e prezantimit të programit për shënimin e sivjemë të Frankofonisë.
Për programin e shënimit të sivjemë të Frankofonisë, sot krahas ambasadorit të Francës, Kristof le Rigoler, kanë folur edhe ambasadoret e Zvicrës, Veronik Hulman, e Rumanisë, Monika Aksinte dhe ajo e Greqisë, Sofija Filipidu.
Funksionimi i gjyqësorit me hapa të ngadalshëm –
Sistemi gjyqësor i Maqedonisë së Veriut ka nivel të caktuar dhe mesatar të gatishmërisë dhe është arritur progres i caktuar në funksionimin e gjyqësorit, tregon Raporti për progresin e vendit për vitin 2024. Theksohet se vendi miratoi Strategji të re për reforma në gjyqësor (2024-2028) dhe udhërrëfyes për Kapitullin 23, si dhe se është filluar me zbatimin e rekomandimeve të Misionit Vlerësues për punën e Këshillit Gjyqësor nga viti 2023.
“Paralajmërimet e Qeverisë së re për ‘shpërbërjen’ e Këshillit Gjyqësor dhe Prokurorial janë shqetësim serioz, sepse veprimet e tilla do ta minonin pavarësinë e gjyqësorit. Deficiti i rritur në burime njerëzore në gjyqësor shkakton shqetësim për ndikimin ndaj cilësisë dhe efikasitetit të drejtësisë”, vlerëson KE në Raport. Rekomandimet e Komisionit nga viti i kaluar janë zbatuar pjesërisht dhe ende janë të vlefshme në masë të madhe. Sipas KE-së, vendi në vitin e ardhshëm duhet:
Pa qeverisje funksionale të së drejtës, Maqedonia e Veriut nuk mund të shpresojë për përparim në procesin e integrimeve evropiane, veçanërisht duke pasur parasysh se pika kyçe gjatë negociatave të cilat ende nuk kanë filluar është pikërisht kapitulli 23, gjyqësori dhe të drejtat e njeriut. Perceptimi aktual i sistemit gjyqësor Në Maqedoninë e Veriut është pasqyrim i asaj për të cilin vlerësohet se është skajshmërish i partizuar, institucionet e drejtësisë nuk funksionojnë, thënë thjesht, gjyqësori nuk e kryen funksionin e tij si autoritet i tretë, pra si korrigjues i legjislativit dhe ekzekutivit.
Prandaj nuk duhet të habitemi me besimin jashtëzakonisht të ulët i qytetarëve në sistemin e drejtësisë, i cili tashmë ka rënë nën katër për qind, që është një fakt shkatërrues për një vend. Prandaj, në plotësimin e kirtereve të Kopenhagës për anëtarësim në BE është e domosdoshme edhe adaptimi i ligjeve të vendit kandidat me ato të BE-së, e kjo praktikë pra merret nga vendet evropiane të zhvilluara.
Për qeverinë e re fokusi duhet të jetë në reforma. Reforma të cilat para së gjithash janë dhe mbi të gjitha do të jenë me kërkesë të qytetarëve dhe interesave të tyre. Rruga përpara, intensiteti i atyre reformave dhe përparimi drejt BE-së tani varet nga ne. Tani është momenti kur duhet të ndërlidheni në atë nxitje që ka ndodhur në vitin 2022 me fillimin e negociatave.
Prandaj, për të ecur para Maqedonia e Veriut është e detyruar që krahas gjitha reformave tjera të bëj edhe reformat e duhura dhe shumë të nevojshme në sektorin e gjyqësisë, fillimisht duke e departizuar pastaj duke e lejuar që të funksionojë pa presione politike, në mënyrë që të ketë kuptim të plotë si pushtet korrigjues./Zhurnal.mk