Connect with us

Lajme nga rajoni

“Proces kompleks”, si do ta iniciojë Kosova padinë për gjenocid ndaj Serbisë?

Published

on

Kryeministri i vendit, Albin Kurti kishte deklaruar se Kosova synon ta padisë Serbinë për gjenocid, por as katër vjet pas mandatit, një padi e tillë nuk është hartuar. Zyrtarë qeveritarë thonë se janë duke punuar në këtë drejtim por që nuk mund të jepen detaje për shkak të ndjeshmërisë së çështjes. Në anën tjetër, në Kosovë ka skepticizëm se një premtim i tillë do të mund të realizohet.

Mbi 13 mijë civilë të vrarë, mbi 20 mijë të përdhunuar seksualisht, mbi 6 mijë të zhdukur – prej tyre rreth 1.600 vazhdojnë të jenë të pagjetur, e më shumë se 800.000 persona të zhvendosur gjatë luftës së viteve në 1998-1999 në Kosovë. Serbia vazhdon t’i mohojë krimet që i ka kryer në Kosovë.

Ministrja e Drejtësisë, Albulena Haxhiu thotë për KP, se janë duke punuar për padinë për gjenocid dhe se janë në konsultime me ekspertë.

Haxhiu: Jemi në konsultim me ekspertë për padinë për gjenocid

“Adresimin e krimeve të luftës e kemi prioritet në kuadër të programit qeverisës. Dhe nëse shohim se cilat janë veprimet që ne i kemi dhënë si zotime, të gjitha i kemi adresuar përveç se në padinë për gjenocid jemi duke punuar. Por, për këtë të fundit nuk kam mundësi që të jap më shumë informacione, për shkak se është tepër proces i ndjeshëm…Në konsultime me ekspertë, por nuk mund as që t’i përmendi si emra të përveçëm për faktin se çfarëdo dhënie e informacionit në raport me këtë çështje mund të dëmtojë Kosovën, duke pasur parasysh përpjekjet e vazhdueshme të Serbisë për të mos dhënë llogari për të gjitha krimet që ka bërë në Kosovë gjatë periudhës së luftës”, thotë ajo.

Advertisement

Por sipas profesorit të së drejtës kushtetuese, Arsim Bajrami, qeveria e ka kuptuar që ky është një proces kompleks.

Bajrami: Humbja eventuale e rastit do ta rehabilitonte komplet Serbinë për atë çfarë ka bërë

“Qeveritë në vazhdimësi kanë premtuar, edhe qeveria aktuale. Ne e dimë në fillim të mandatit e ka pasur një prioritet padinë për gjenocid, por po kalojnë katër vjet të mandatit dhe akoma nuk e kemi atë padi. Mendoj që edhe kryeministri e ka kuptuar që ky është një proces shumë kompleksiv dhe se nuk është një proces për të eksperimentuar, sepse do të mund ta dëmtojmë shumë shtetin në qoftë se e humbim rastin. Humbja eventuale e rastit do ta rehabilitonte komplet Serbinë për atë çfarë ka bërë. Për këtë çështje të padisë ne duhet konsensus mbi partiak, nacional, akademik, shtetëror, shoqëror, që ta bëjmë këtë padi”, deklaron Bajrami.

Paditë për gjenocid ngrihen pranë Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë – institucionit që vendos për mosmarrëveshjet në mes të shteteve. Në GJND mund të iniciojnë procedura vetëm shtetet që janë anëtare të Organizatës së Kombeve të Bashkuara (OKB).

Amer Alija nga Fondi për të Drejtën Humanitare në Kosovë thotë do të jetë sfiduese për institucionet e Kosovës është procedura e inicimit të rastit – duke qenë se vendi nuk është anëtar i OKB-së.

Advertisement

Alija: Është sfiduese se si do të iniciohet rasti nga Kosova pranë GjND-së

“Ne e kemi parë në fushata zgjedhore se një prej premtimeve ka qenë ngritja e padisë kundër Serbisë pranë Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë. Ajo çfarë është sfiduese fillimisht për organet shtetërore të Kosovës është procedura se, si dhe në çfarë forme do ta iniciojë rastin Kosova pranë kësaj gjykate, duke marrë parasysh se vetëm shtetet anëtare të Kombeve të Bashkuara mund të iniciojnë procedura. Dhe në rastin konkret, Kosova nuk është pjesë e OKB-së. Pastaj këto krimet që kanë ndodhur gjatë luftës së fundit në Kosovë, nga Tribunali i Hagës, nga prokurorë dhe nga gjyqtarë, kryesisht krimet janë proceduar si krim kundër njerëzimit dhe për këtë kemi edhe personat të cilat janë dënuar për krime lufte. Se si Kosova tani do të rikualifikojë krimet e njëjta në krimet si gjenocid do të jetë e sfiduese për juristët kosovarë”, deklaron ai.

Kosova duhet të padisë Serbinë për gjenocid kur është e sigurt se do ta fitojë rastin, thotë njëri nga hartuesit e Kushtetutës, Arsim Bajrami.

Bajrami: Kosova duhet të bëjë padinë në momentin kur është e sigurt se do ta fitojë rastin

“Kosova duhet të jetë shumë e kujdesshme, shumë e përgatitur dhe duhet ta bëjë këtë padi në momentin kur është e sigurt se do ta fitojë rastin. Për këtë arsye unë i kam sugjeruar udhëheqësve, krerëve të shtetit që të autorizojnë një kompani të fortë ndërkombëtare, me juristë dhe ekspertë kulminant të gjenocidit dhe ata të marrin përsipër, të përgatisin dosjen e gjenocidit. Ndërkohë, institucionet vendore, në radhë të parë Instituti për Dokumentimin e Krimeve të Luftës të sistemojë dhe të dokumentojë komplet dokumentacionin për gjenocid. Më mirë të jemi pak të vonuar se sa të nxituar dhe të humbasim rastin”, deklaron ai.

Advertisement

Bosnje e Hercegovina dhe Kroacia i kanë humbur rastet për gjenocid. Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë pati konstatuar se Serbia është përgjegjëse për shkeljen e Konventës për Parandalimin dhe Ndëshkimin e Krimit të gjenocidit në Srebrenicë, por jo edhe për kryerje të gjenocidit, për çka Bosnja kishte ngritur padi.

Vendimet e GJND-së me seli në Hagë, janë përfundimtare dhe nuk mund të apelohen.

Lajme nga rajoni

Erdogan: Askush s’e ka fuqinë ta largojë popullin e Gazës nga atdheu i tij

Published

on

Presidenti turk, Recep Tayyip Erdogan, ka hedhur poshtë idenë e presidentit amerikan, Donald Trump, për të zhvendosur palestinezët nga Gaza, duke thënë se “nuk ia vlen të merret në konsideratë apo të diskutohet”.

Në një konferencë për shtyp të hënë, presidenti Erdogan ka deklaruar se asnjë forcë nuk mund të dëbojë popullin e Gazës nga “atdheu i tyre i përjetshëm”, raporton AP.

“Dëshiroj ta them qartë këtë, propozimet e paraqitura nga administrata e re e SHBA-së në lidhje me Gazën, nën presionin e lobit sionist, nuk ia vlen të merren parasysh apo diskutohen nga këndvështrimi ynë”, u ka thënë Erdogan gazetarëve përpara se të nisej për një udhëtim në Malajzi.

“Askush nuk ka fuqinë për të larguar popullin e Gazës nga atdheu i tyre i përjetshëm”, ka shtuar ai.

Këto ishin komentet e para të presidentit turk për propozimin e Trumpit për të zhvendosur palestinezët nga Gaza.

Advertisement

Javën e kaluar, ministri i Jashtëm turk, Hakan Fidan, e etiketoi propozimin si “të papranueshëm”.

Continue Reading

Lajme nga rajoni

EUROSTAT: Shqipëria, e dyta pas Norvegjisë për prodhim më të lartë energjie të gjelbër sesa nevoja për konsum

Published

on

Pozicioni i Shqipërisë në bregdetin adriatik e ka lejuar atë të ketë avantazhe në energjinë e rinovueshme.

Teksa në vitin 2023, energjia e rinovueshme përfaqësonte 24.5% të energjisë së konsumuar në BE, nga 23.0% në 2022, Shqipëria sipas një raporti të publikuar së fundmi nga EUROSTAT-i, renditet në vendin e dytë pas Norvegjisë për konsumin bruto të energjisë nga burimet e rinovueshme.

Pjesa e energjisë nga burimet e rinovueshme në konsumin bruto të energjisë elektrike, për vitin 2023 për Shqipërinë llogaritet 106,381%.

“Vendi i EFTA-s Norvegjia dhe vendi kandidat Shqipëria prodhuan më shumë energji elektrike nga burime të rinovueshme sesa sasia totale e energjisë elektrike që ata konsumuan në vitin 2023, duke çuar kështu në një përqindje më të lartë se 100%”, thuhet në raport.

Ndër vendet e BE-së, më shumë se 75% e energjisë elektrike të konsumuar në vitin 2023 është prodhuar nga burime të rinovueshme në Austri (87,8%), Suedi (87,5%) dhe Danimarkë (79,4%). Konsumi i energjisë elektrike nga burimet e rinovueshme ishte gjithashtu i lartë në Portugali (63%), Kroaci (58,8%), Spanjë (56,8%), Letoni (54,3%) dhe Finlandë (52,4%), duke përbërë më shumë se gjysmën e energjisë elektrike të konsumuar. Në anën tjetër të shkallës, pjesa e energjisë elektrike nga burimet e rinovueshme ishte më pak se 20% në Maltë (10,7%), Çeki (16,4%), Luksemburg (18%) dhe Hungari (19,5%).

Advertisement

Sipas raportit, rritja e energjisë elektrike të prodhuar nga burimet e rinovueshme të energjisë gjatë periudhës 2013-2023 reflekton në masë të madhe një zgjerim në dy burime të rinovueshme të energjisë në të gjithë BE-në, përkatësisht energjinë e erës dhe energjinë diellore.

Në vitin 2023, burimet e rinovueshme të energjisë përbënin 45.3% të konsumit bruto të energjisë elektrike në BE, më shumë se 4 pp më i lartë se një vit më parë (41.2% në 2022).

Për Europën të bëhet kontinenti i parë neutral ndaj klimës në botë deri në vitin 2050 është sfida dhe mundësia më e madhe e kohës.

Në Shqipëri, prodhimi neto vendas i energjisë elektrike, në vitin 2023, arriti vlerën 8.796 GWh nga 7.003 GWh energji të prodhuar në vitin 2022, duke shënuar një rritje të prodhimit me 25,6 %.

Ky prodhim u realizua nga hidrocentralet publike në masën 58,2 %, nga hidrocentralet private dhe koncensionare në masën 40,8 % dhe nga të tjerë prodhues (Fotovoltaikë) në masën 1,0 % të prodhimit neto vendas të energjisë elektrike.

Advertisement

Shkëmbimi i energjisë elektrike (diferenca mes eksportit dhe importit bruto të energjisë), në vitin 2023, ka arritur vlerën pozitive prej 920 GWh. Në vitin 2022, shkëmbimi i energjisë elektrike kishte nje vlerë negative prej 921 GWh (fig.2). /j.p/

Continue Reading

Lajme nga rajoni

Një ditë pas zgjedhjeve në Kosovë, Vjosa Osmani udhëton drejt Francës me ftesë të Macron. Në darkën zyrtare i pranishëm edhe zv/presidenti i SHBA, Vance

Published

on

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, ka udhëtuar për në Paris me ftesë të presidentit të Francës, Emmanuel Macron. Vizita në Francë vjen një ditë pasi Kosova zhvilloi zgjedhjet parlamentare dhe rezultatet e deritanishme nxjerrin fituese Lëvizjen Vetëvendosje të kryeministrit Albin Kurti. Kurti pritet të nisë negociatat për formimin qeverisë së re.

Sipas njoftimit të Presidencës, gjatë qëndrimit në Francë, presidentja Osmani do të marrë pjesë në Samitin për Inteligjencën Artificiale, përkrah presidentit Macron, zëvendëspresidentit të Shteteve të Bashkuara, JD Vance, kryeministrit të Indisë, Narendra Modi, si dhe liderëve të tjerë botërorë.

“Në kuadër të vizitës, presidentja Osmani do të jetë e pranishme në darkën zyrtare në Pallatin Élysée, në pritjen zyrtare të organizuar nga delegacioni amerikan, si dhe në seancën plenare të bashkëkryesuar nga presidenti Macron dhe kryeministri Modi”, thuhet në njoftim.

Gjithashtu, gjatë kësaj vizite, do të organizohet një pritje nga Zonja e Parë e Francës, Brigitte Macron, ku i ftuar është edhe Prindon Sadriu, bashkëshorti i Vjosa Osmanit.

Continue Reading

Më të lexuarat