Përfaqësues të 23 komunave, drejtorë shkollash, prindër dhe palë të tjera të përfshira në procesin e optimizimit të rrjetit të shkollave fillore, sot në Gostivar, së bashku me ministren e Arsimit dhe Shkencës Vesna Janevska dhe përfaqësuesen e UNICEF-it Leslie Miller diskutuan për aktivitetet e mëtutjeshme. , pse është optimizimi domethënës dhe cilat kushte janë të nevojshme për futjen e mësimdhënies me një turne dhe atë gjithëditore.
“Shteti duhet të krijojë kushte për të përmirësuar cilësinë e mësimdhënies dhe socializimin e fëmijëve. Kjo është arsyeja pse ne e bëjmë këtë proces të vështirë. Jam e sigurt se do të kemi sukses dhe zbatimi i tij do të japë fryte”, tha ministrja Janevska.
Ai shpjegoi se fëmijët që studiojnë në shkollat ​​e zonave rurale me nga 5, 15, 18 nxënës secili, në klasa të kombinuara, duhet të kalojnë në shkollat ​​qendrore ose në shkollën më të afërt. Kështu marrin më shumë fëmijët, shoqërohen, zhvillohen , kanë një motiv për të mësuar më shumë.
“Përfitojnë fëmijët, përfiton edhe shteti. Ne nuk do të shpenzojmë mjete për mirëmbajtjen e shumë shkollave dhe ato mjete do të drejtohen për mësimin e fëmijëve. Pasi të kemi bërë optimizimin e rrjetit, do të vazhdojmë me projektin e mësimdhënies në një turn dhe qëndrim ditor. Fëmijët nga klasa e parë deri në të pestën do të punojnë me dy mësues dhe do të kryejnë të gjitha detyrat e tyre në shkollë, kur të shkojnë në shtëpi do të jenë të lirë. Nga klasa e 6-të në të 9-të dhe në gjimnaz do të shkojnë në shkollë vetëm në mëngjes, gjë që është shumë e natyrshme, atëherë nxënësit dhe mësuesit janë më efikasët”, tha ministrja, duke shtuar se procesi kërkon kohë, analiza dhe nuk mundet. të zbatohet shpejt, por është e nevojshme për arsimim më të mirë.
Një plan për optimizimin e rrjetit të shkollave tashmë është përgatitur nga 10 komuna. Procesi vazhdon në 22 komuna.
Në debat u prezantua dokumenti i politikave për shkallën e shfrytëzimit të resurseve në dispozicion për arsim, ndërsa Janevska u bëri thirrje kryetarëve të komunave që të angazhohen dhe të shfrytëzojnë një pjesë të mjeteve të dhëna nga kredia hungareze për investime në shkolla.

Ekonomia e Maqedonisë së Veriut, vetëm me reformat e munguara dhe të vonuara strukturore, mund të arrijë rritje ekonomike dhe të qëndrueshme afatgjate. Ekonomia vendore ka arritur një rritje mesatare prej mezi 2.2 për qind në 30 vitet e fundit. Mesatarja e viteve më të suksesshme është mezi 2.6 për qind. Analistët vlerësojnë se pa reforma strukturore, ecuria e ekonomisë është e kufizuar në 2.5 për qind rritje në vit, që nuk përkthehet në rritje më të madhe të pagave dhe përmirësim të mirëqenies së popullatës. Dy vite më parë, nga Banka Botërore theksuan se fokusi duhet të vazhdojë të jetë në reformat strukturore të vonuara gjatë për të nxitur rritjen dhe për të krijuar vende të reja pune.

Sipas raportit të Bankës Botërore, reforma të tilla përfshijnë masa për rritjen e nivelit të konkurrencës në treg, heqjen e barrierave për hyrjen e bizneseve, përmirësimin e mbajtjes së riinvestimit nga investitorët e huaj, reduktimin e barrierave për pjesëmarrjen e femrave në fuqinë punëtore, përmirësimin e cilësisë së arsimit dhe ngritjen e standardeve të menaxhimit duke përfshirë dixhitalizimin. Pra, shifra më të mira ekonomike kërkojnë reforma në shëndetësi, arsim, mjedis biznesi, institucione dhe sundim të ligjit. Përskaj to, nevojiten edhe masa të tjera si ulja e ekonomisë informale. Reformat institucionale duhen bërë sa më shpejt, jo vetëm sistemet e drejtësisë, antikorrupsionit dhe efikasitetit në shpenzimin e shpenzimeve publike, por edhe forcimin e sistemeve sociale, shëndetësisë dhe arsimit, investimet në kapitalin njerëzor. Pra duhet të bëjmë gjithçka për të krijuar një ekonomi rezistente ndaj goditjeve globale, sepse përndryshe jemi shumë të cenueshëm dhe madje edhe ritme të tilla rritjeje janë të diskutueshme, thotë ekspertët.

Ekonomia maqedonase në 20 vitet e ardhshme nuk mund të prodhojë rritje më shumë se 2,5 për qind nëse nuk ndodhin ndryshime strukturore, theksoi kryetari i Këshillit Fiskal Gligor Bishev në një emisionin televiziv. Bishev thotë se kjo është ajo që e struktura e tanishme ekonomike , fondet e sotme kapitale, edukimi i fuqisë punëtore dhe fuqia e institucioneve. “Strategjia Kombëtare për Rritjen Ekonomike, ekonomistët nga vendi dhe jashtë, nga Instituti i Denverit, të cilët kur projektuan rritjen potençiale ekonomike për 20 vitet e ardhshme, e parashikuan në 2.5 për qind. Me reformimin e këtyre faktorëve, vlerësimi i rritjes ekonomike shkon në 4.5 për qind”, thekson Bishev.

Impakt të madh në ekonomi ka edhe ekonomia në të zezë. Llogaritjet tona tregojnë se ekonomia joformale në Maqedoni është ndërmjet 21 dhe 27 për qind, thotë profesori Borçe Trenovski, duke shtuar se në të punojnë rreth 80 për mijë qytetarë të Maqedonisë. “Modeli i projektimit të ashtuquajtur Denver tregon se një rezervar kyç për të ketë në 5 vitet e parë të rritjes ekonomike dhe të ringjallni ekonominë është reduktimi në ekonominë informale. Ajo është rezervar i fondeve të pashfrytëzuara së bashku me ndryshime të tjera ekonomike, si institucionet, anti-korrupsioni, situata demografike”, thekson ai.

Sipas parashikimeve makroekonomike vjeshtore të Bankës Popullore, pritet rritje e ekonomisë së Maqedonisë prej 2,3 për qind dhe inflacion prej 3,5 për qind. Vitin e kaluar, inflacioni ishte 9.4 për qind. Vitin e ardhshëm pritet një rritje ekonomike prej 3.3 për qind, ndërsa inflacioni do të ulet në nivelin 2.5 për qind. Njoftimet janë se do të ketë një ngadalësim të inflacionit dhe rritje më të dobët të ekonomisë së brendshme për këtë dhe vitin e ardhshëm krahasuar me parashikimet e prillit. Rritja ekonomike në vendet e Ballkanit Perëndimor parashikohet të përshpejtohet në mënyrë të moderuar gjatë vitit 2025, e ndikuar kryesisht nga rritja e konsumit dhe investimeve, e mbështetur nga rritja e fuqisë blerëse, thekson Raporti i Rregullt Ekonomik i Bankës Botërore për Ballkanin Perëndimor.

Advertisement

Ekonomia e Maqedonisë do të ketë rritje ekonomike prej 1.8% këtë vit, 2.5% vitin e ardhshëm dhe 3% në vitin 2026. Ky është vlerësimi i Bankës Botërore në raportin e fundit gjashtëmujor. Rreziqet kryesore në Maqedoni për rritjen ekonomike theksohen ritmi i realizimit të investimeve publike, migrimi si dhe rritja e madhe e çmimeve të ushqimeve dhe energjisë, konfliktet ushtarake në Ukrainë dhe Lindjen e Mesme, si dhe performanca e dobët e ekonomisë gjermane, e cila është partneri më i madh tregtar i vendit. Për ekonominë e Maqedonisë , ndikon me të madhe kriza në prodhimin e veturave, sepse në vend ka një numër të madh të furnizuesve të markave të huaja të veturave.

Emigrimi, veçanërisht i të rinjve, shquhet si një nga goditjet më të mëdha për vendet e Ballkanit Perëndimor. Banka Botërore vëren se qeveritë duhet të investojnë më shumë në arsim, shëndetësi, përmirësimin e shërbimeve publike, si dhe në luftën kundër korrupsionit për të reduktuar interesin për të shkuar jashtë vendit. Faktorët e brendshëm vazhdojnë të mbështesin përshpejtimin e moderuar të rritjes në Ballkanin Perëndimor. Për më tepër, në suaza afat të mesme, rimëkëmbja graduale e aktivitetit ekonomik në Bashkimin Evropian pritet të luajë një rol të madh në rritjen e eksporteve nga rajoni, thotë Izolina Rossi, ekonomiste në Bankën Botërore dhe autore kryesore e raportit.

Pavarësisht perspektivës pozitive, siç thekson aјо, rajoni mbetet i prekshëm ndaj rreziqeve të shumta, duke përfshirë rritjen e dobët globale, rikthimin e inflacionit, pasigurinë politike dhe ngjarjet ekstreme të motit. Njëherësh theksohet se me forcimin e rritjes ekonomike në Ballkanin Perëndimor, standardi i jetesës vazhdon t’i afrohet standardit në ekonomitë më të avancuara të Bashkimit Evropian. Megjithatë, ruajtja e momentit të rritjes dhe përshpejtimi i ritmit të konvergjencës kërkojnë reforma strukturore, duke përfshirë ato të përshkruara në Planin e Rritjes së Bashkimit Evropian. Integrimi ekonomik është një shtytës kryesor i rritjes për ekonomitë e vogla si ato të Ballkanit Perëndimor, thotë drejtori për rajonin në Bankën Botërore, Xiaoqin Yu.

Për të inkurajuar këtë rritje, vendet duhet të përmirësojnë tregtinë dhe tregtinë rajonale me Bashkimin Evropian, të reduktojnë kohën e pritjes në kufij dhe të integrojnë sistemet e pagesave. Gjithashtu, ballafaqimi me sfidat demografike dhe të tregut të punës kërkon një fokus të fortë në zhvillimin e kapitalit njerëzor. Përmirësimi i sistemeve të arsimit dhe shëndetësisë është thelbësor për përparimin nga një vend me të ardhura mesatare në një vend me të ardhura të larta, thonë nga Banka Botërore. (koha.mk)

Advertisement

Dy propozime që kishin të bëjnë me subvencionimin dhe mbulimin e humbjeve të Ndërmarrjes Publike Komunale Tetova-Tetovë, kanë shkaktuar përplasje në Këshillin e Komunës së Tetovës. Këshilltarët e Bashkimit Demokratik për Integrim braktisën seancën me arsyetimin se nuk kanë mjaftueshëm të dhëna se ku do të shkojnë mjetet. Përderisa kryetari i Komunës së Tetovës Bilall Kasami dhe drejtori i ndërmarrjes Samet Bislimi, arsyetuan propozimin se mjetet janë për të paguar rrogat e prapambetura dhe të kontributeve të punëtorëve.

“E rëndësishme të theksohet është edhe kërkesa e NPK-Tetova për subvencionim me 69 milionë denarëve ose përafërsisht 1.260.000 euro. Këtë kërkesë kjo ndërmarrje e ka bërë pa dorëzuar dokumentacion të detajuar për realizimin e shpenzimeve dhe pa asnjë plan financiar për destinimin e mjeteve. Kjo na ngre dyshime serioze për keqpërdorim të mjeteve, andaj ne si këshilltarë të Këshillit Komunal të Komunës së Tetovës, duke mos dashur të bëhemi pjesë e kësaj hajnie klasike, në mënyrë demonstrative e lëshuam seancën. Dyshimet tona për keqpërdorim të mjeteve i bazojmë edhe në faktin se seanca u thirr në ditën e sotme, në të njëjtën kohë kur Gjykata Kushtetuese duhet të vendos për ligjshmërinë e gjuhës shqipe. Kjo nuk është bërë rastësisht, por me tendencë, që mos të marrë jehonë ky keqpërdorim klasik”, tha Liridon Disha, këshilltar i Bashkimit Demokratik për Integrim.

Në ndërkohë, kryetari i Këshillit të Komunës së Tetovës, Naim Ismaili, tha se në Ndërmarrjen Publike Komunale Tetova-Tetovë, gjithsej janë të punësuar 130 veta. Kryesisht mjetet që komuna i ndan për këtë ndërmarrje janë për rroga dhe kontribute, theksoi Ismaili.

“E dini se kjo ndërmarrje përballet me probleme financiare që moti, ka borxhe të trashëguara, sidomos pasi nga kjo ndërmarrje u themeluan edhe dy ndërmarrje tjera – ‘Sharri’ dhe ‘Saubermacher’ dhe është e pamundur që kjo ndërmarrje të funksionojë pa subvencione ose përkrahje nga komuna. Dihet se këta punëtorë janë të angazhuar në pastrimin e hapësirave publike, krasitjen e druve, pastrimin e hapësirave rreth kontejnerëve dhe kur dihet se qytetarët kësaj ndërmarrje i paguajnë 105 denarë, e njëjta nuk mund të funksionojë normalisht dhe të mbulojë rrogat e punëtorëve”, tha Ismaili.

Në ndërkohë, në paraqitjen e tij para këshilltarëve, kryetari i Tetovës, Bilall Kasami, tha se në këtë fundvit pritet që komuna të ketë inkasime më të mëdha të mjeteve, të cilët do të dedikohen për këtë ndërmarrje me qëllim që punëtorëve t’u paguhen rrogat e papaguara deri më tani. TV KOHA

Advertisement