Lajme nga vendi
Mexhiti: Gjuha është elementi kyç i identitetit kombëtar
Zëvendëskryeministri i Parë dhe ministër i Mjedisit Jetësor dhe Planifikimit Hapësinor Izet Mexhiti mori pjesë në Konferencën Shkencore “Gjuha dhe Etnia”, të organizuar nga Agjencia e Zbatimit të Gjuhës.
Mexhiti gjatë paraqitjes së tij para studiuesve, akademikëve, gjuhëtarëve, dhe studentëve, theksoi rëndësinë e gjuhës si element kyç në formimin e identitetit kombëtar, duke e lidhur këtë ngushtë me historinë dhe kulturën e popullit shqiptar.
‘Pavarësisht ndryshimeve të kohës dhe sfidave të globalizimit, gjuha është një nga faktorët më të fuqishëm që bashkon shqiptarët dhe mbron trashëgiminë kulturore’’, tha Mexhiti duke shtuar se në shoqëritë shumëgjuhësore, politikat gjuhësore të shtetit janë determinuese për funksionalitetin e këtyre shoqërive.
‘Si Zëvendës Kryeministër i Parë, ndjej për obligim të përsëris edhe njëherë se ndërkohë që Gjykata Kushtetuese ka për detyrë të vlerësojë kushtetutshmërinë e ligjeve dhe akteve tjera dhe të garantojë zbatimin e Kushtetutës, ajo nuk ka mandat të lëshohet as në diskutime, e aq më pak në vendimmarrje politike, dhe sidomos kur është fjala për ligje dhe akte tjera juridike të cilat e garantojnë bashkëjetesën multietnike dhe frymën e bashkëjetesës në Rеpublik së Maqedonisë së Veriut, prandaj po e përsëris: në asnjë vend të botës nuk ndodh që të drejtat e fituara të cënohen ose abrogohen, sepse është cilësi e demokracive të mirëfillta që të drejtat të avancojnë në vazhdimësi, jo të shkurtohen, cënohen, ose mohohen’, tha Mexhiti.
Zëvendëskryeministri i Parë Mexhiti vlerësoi Nëntorin si muaj të festave.
‘Në memorjen tonë kolektive nëntori shënon disa nga ngjarjet më të rëndësishme historike të cilat çuan drejt konsolidimit të kombit shqiptar në fillim të shekullit XX. Kongresi i Manastirit që u mbajt nga 16 deri 22 nëntor 1908, si ngjarje e cila kodifikoi alfabetin e gjuhës dhe pastaj shpallja e pavarësisë më 28 nëntor 1912, janë dy momente madhore historike të cilat e formësuan vetëdijen tonë kolektive për kombin dhe gjuhën dhe për atë se si për kombin shqiptar pikërisht gjuha është elementi më i fuqishëm homogjenizues nga të gjithë përcaktuesit e trungut identitar.
Në Konferencën Shkencore “Gjuha dhe Etnia”, të organizuar ngadrejtori i Agjencisë për Zbatimin e Gjuhës, Granit Osmani, morrën pjesë ministri i Punës, Demografisë dhe Rinisë Fatmir Limani, studiues, akademikë, gjuhëtarë nga Maqedonia Everiut, Kosova dhe Shqipëria.
Lajme nga vendi
ISHP: 51 raste të reja me HIV janë shënuar këtë vit
51 persona këtë vit janë prekur nga virusi HIV, 48 prej tyre janë meshkuj ndërsa 3 femra. Ndërkaq pesë persona kanë humbur jetën si pasojë e kësaj sëmundje. Epidemiologu nga Instituti i Shëndetit Publik, Dragan Koçinski thotë se pjesa më e madhe e pacientëve nuk e dinë se janë të infektuar me virusin HIV.
“Vetëm këtë vit janë regjistruar 51 raste… Numrat e këtij viti tregojnë se pjesa më e madhe e tyre janë të gjinisë mashkullore, persona që jetojnë në Shkup, dhe persona të popullsisë së re, këtu përfshihen persona të moshës 20 deri 29 vjeç. Marrëdhënia seksuale është mënyra e vetme që është paraqitur si transmetim i infeksionit”, deklaroi Dragan Koçinoski, Instituti i Shëndetit Publik (ISHP).
Nga anketa e bërë në shkollën e mesme të mjekësisë, Pançe Karagjozov, kryesisht me nxënësit e vitit të 3 dhe 4, ka rezultuar se pjesa më e madhe e tyre nuk përdorin mjete mbrojtëse, gjatë marrëdhënieve seksuale.
“Kemi bërë anketë, ku ishin të përfshirë 163 nxënës nga viti i 3 dhe 4 dhe morëm rezultate, fillimisht nga aktiviteti seksual i tyre, parandalimi i shtatzënisë së padëshiruar, dhe parandalimi i sëmundjeve infektuese seksuale mes tyre edhe të Sidës. Morëm rezultate dështuese, pasi që një e treta e të rinjve që janë aktivë në marrëdhënie seksuale nuk përdorin mjete mbrojtëse”, tha Nina Knags, profesoreshë.
Sipas statistikave të përgjithshme në vend, 687 persona janë infektuar me virusin HIV, ndërsa deri më tani 131 persona kanë humbur jetën. /Alsat.mk
Lajme nga vendi
Studentët nuk kanë njohuri të mjaftueshme për infeksionet seksualisht të transmetueshme tha profesoresha në Shkollën e Mesme të Mjekësisë në ditën botrore të Sidës
Studentët nuk kanë njohuri të mjaftueshme për infeksionet seksualisht të transmetueshme dhe këtë e pamë përmes ligjëratave, aktiviteteve programore dhe përmbajtjeve, tha sot Nina Knags, profesoreshë në Shkollën e Mesme të Mjekësisë, “Dr. Pançe Karagjozov”. Shoqata për Edukim dhe Kërkim Shëndetësor HERA për 1 Dhjetorin – Ditën Botërore të SIDA-s, në bashkëpunim me shkollën e mesme, organizuan një workshop për nxënësit e shkollave të mesme, të realizuar nga një ekip gjimnazistësh të cilët përçuan njohuritë tek shokët e klasës, miqtë dhe të njohurit e tyre. në temën e infeksioneve seksualisht të transmetueshme, me fokus rëndësinë e parandalimit të HIV-it
“Nxënësit shpesh bëjnë seks të pambrojtur pa qenë të vetëdijshëm për pasojat, si transmetimi i infeksioneve seksualisht të transmetueshme apo rreziku i shtatzënisë së paplanifikuar. Është e rëndësishme që të rinjtë të kenë ku të drejtohen për të marrë informacion të saktë para së gjithash, por edhe në rast dyshimi. Prandaj, Qendra Rinore ‘Dua të di’ është jashtëzakonisht e rëndësishme, sepse është një hapësirë e sigurt ku të rinjtë mund të testohen falas dhe në mënyrë konfidenciale dhe të marrin përgjigje për të gjitha pyetjet e tyre”, tha profesori.
Dragan Kocinski, shef i Departamentit të Epidemiologjisë së Sëmundjeve Infektive në Institutin e Shëndetit Publik (PIH), thotë se sipas të dhënave të Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH) në vitin 2023, rreth 39.9 milionë njerëz jetojnë me HIV në mbarë botën. Përafërsisht 630,000 njerëz vdiqën nga shkaqe të lidhura me HIV në 2023. Rreth 1.3 milion njerëz janë të infektuar me HIV në 2023.
“Në fushën e aktiviteteve për trajtimin e epidemisë së HIV-it, është e rëndësishme të vazhdohet testimi falas dhe konfidencial që ofrohet përmes disa qendrave dhe organizatave të shoqërisë civile në vend, në mënyrë që çdo person që jeton me HIV të ketë akses në teknologjinë moderne. trajtim i cili mundëson jetë të gjatë dhe cilësore dhe së bashku me organizatat joqeveritare të vazhdojmë të punojmë në ngritjen e vetëdijes dhe uljen e stigmës”, tha Kocinski.
Drejtuesja e programit në HERA, Eva Spasevska, përsëriti se parandalimi i HIV-it është kyç, por për fat të keq, fondet për parandalim nga Programi parandalues për infeksionet me HIV janë duke u reduktuar në vazhdimësi dhe përkujtoi se ekziston rreziku i ndalimit të shërbimeve që i shfrytëzon. mbi 8,000 qytetarë dhe që parandalojnë epideminë e HIV-it dhe ofrojnë parandalim të shpëtimit të jetës.
“Duke investuar në parandalimin dhe testimin, do të gjejmë më shumë njerëz që jetojnë me HIV që nuk janë të vetëdijshëm për të, gjë që në afat të gjatë do të rezultojë në një reduktim drastik të numrit të infeksioneve të reja dhe në shtypjen e epidemisë”. HERA, si organizatat e tjera të shoqërisë civile që punojnë në këtë fushë, është një partner i rëndësishëm i institucioneve, sepse ato gjithashtu punojnë me qytetarët në terren dhe kanë kontakte me komunitetet e cenueshme dhe njerëzit që kanë qasje të vështirë, ose nuk kanë akses në shërbimet shëndetësore. fare. Duhet angazhim i përbashkët i të gjitha palëve të interesuara sepse shëndeti është e drejtë, e jo privilegj dhe mirëmbajtja e shërbimeve parandaluese është në të mirë të të gjithë qytetarëve”, tha Spasevska./sdk.mk/
Lajme nga vendi
Greqia konfirmoi se po fillon ndërtimi i pikës kufitare Markova Noga-Lemos në Prespë, e mbyllur prej 57 vitesh
Vendkalimi kufitar Markova Noga – Lemos ndërmjet Republikës së Maqedonisë së Veriut dhe Republikës së Greqisë do të fillojë të ndërtohet vitin e ardhshëm dhe do të hapet në vitin 2027. Me këtë, pas 60 vitesh pas mbylljes së pikëkalimit, do të mund të kalohet sërish mes dy vendeve dhe kjo do të ndikojë shumë në zhvillimin e turizmit dhe ekonomisë në rajonin e Prespës. Këtë e kanë konfirmuar për Sdk.mk autoritetet greke dhe Zyra e Programit të Kombeve të Bashkuara për Zhvillim (UNDP) në vend, e cila zbaton projektin “BE për Prespën”.
Pika kufitare e Markova Nogës midis Greqisë dhe Jugosllavisë u mbyll në vitin 1967 me vendim politik të juntës ushtarake greke që më pas erdhi në pushtet me grusht shteti, por mbeti e mbyllur deri më sot edhe pas shfuqizimit të monarkisë dhe rënies së juntës së vitit 1974.
Jorgo Amanatidis, guvernator rajonal i zonës së Maqedonisë Perëndimore, tha për Sdk.mk se pala greke është duke punuar në këtë projekt, i cili është një hap kyç për forcimin e marrëdhënieve dypalëshe midis dy vendeve dhe do të sjellë përfitime të konsiderueshme mjedisore, sociale dhe ekonomike për rajonin. Aktualisht po punohet për fazën e dytë të projektit “Stacioni kufitar në zonën e Liqenit të Prespës: Aktivitete përgatitore për ngritjen e pikës kufitare” (BorPres) në kuadër të programit INTERREG IPA CBC 2014-2020.
Projekti për rihapjen e pikës kufitare është pjesë e Marrëveshjes së Prespës të nënshkruar në vitin 2018, e cila ndryshoi emrin kushtetues të shtetit dhe zgjidhi mosmarrëveshjen 30-vjeçare mes dy vendeve. Në vitin 2019 u nënshkrua marrëveshja për rihapjen e kalimit në Prespë.
-
Lajme nga vendi2 years ago
Zyra e Avokatit të Popullit në Tetovë sot do të jetë e hapur
-
Lajme nga vendi2 years ago
Nesër në Maqedoni do të shpallet gjendje krize në energjetikë, nga 1 shtatori hyjnë në fuqi masat për kursim
-
Lajme nga vendi2 years ago
Kovaçevski paralajmëroi drejtor të ri të Drejtorisë për Zbatimin e Sanksioneve