Lajme nga vendi
Mbrëmje artistike mes pikturave e vargjeve poetike
Shkruan: Sadije Aliti
Kolorit pikturash, kolorit vargjesh e kolorit tingujsh të kitarës e çiftelisë ishin një shoqërim I bukur mes artistëve në atë mbrëmje në konakun, atelienë, e profesorit Miftar Memeti në Tetovë. Një mbrëmje artistike me muhabete artistike, evokim kujtimesh ndër vite një aktivitet I përbashkët i Shoqatës së Shkrimtarëve Oeneum në Tetovë shënoi edhe përvjetorin e piktorit tetovar, shtatë dekada jetë. Aty ndriçimi i hënës mbrëmjeve dhe shkëlqimi I rrezes së diellit mëngjeseve trazonte shqetësimet e artistit që rrugëtoi me pikturat e tij në shumë qendra kulturore në Evropë e më gjerë. Arti i pikturës flet me gjuhën e brushës e arti i poezisë flet me gjuhën e vargut. “Piktura është një poezi që shihet por nuk dëgjohet, poezia është një pikture që dëgjohet por nuk shihet” do të thoshte DaVinçi.
Poezia ndodh, e ne nuk e dimë kur do herë se pse ndodh, por ajo ndodh. Është një përjetim e përvoja të mëson të kuptosh nëse është një përjetim poetik, apo përjetim i rëndomtë. Por, në momentin kur autori beson se është një përjetim poetik, atëherë e shkruan. Pra është përjetim ose përjetim dhe mendim bashkë, edhe ky rrugëtim pothuajse ndodh edhe me artin, piktorin. Përjetim, mendim, sintezë për shumë gjëra, që shkruhet me gjuhën e poezisë, me gjuhën e veçantë të poezisë apo me brushën e piktorit. Por jo vetëm sigurisht, është edhe mosha edhe përjetimet që lidhen me jetën, me të shkuarën apo edhe me aktualitetin. Është gjendje shpirtërore.
Poezia dhe arti janë vatra të frymëzimit dhe lartësimit në misterin e jetës. Përmes tyre hetohet thellësia dhe përmallimi ndaj misterit. Përballë pikturës së 100 portreteve të nderit të kombit Gonxhe Bojaxhiut, Nënë Terezës, apo 100 figurave më markante të historisë e kombit shqiptar ndër shekuj, jehuan vargjet poetike për shumëçka të rralla. Piktura unikale për këto projekte kombëtare, prurje me ide të reja artistike të kohës. Frymëzimi i poetit përflaket nga pamja që shquan piktura. Përmes virtytit të veprës së artit, arrihet të paraqitet në trajtën e dukshme e të magjishme paneli i piktorit, kitara apo pianoja, bardhësia e dritës e shtrirë kudo në atelie. Derisa fuqia e vargut qëndron në mendimin e subjektit lirik dhe është trajtësimi, qoftë edhe i nëpër jetimi krejtësisht të rastit, poezia jetohet, është dimensioni i çastit, ai që e shkruan dhe ai që e lexon poezinë, nuk janë një dhe poezia nuk është e njëjta për të gjithë. Shumë shpesh madje, ajo ka formë të pa formë ashtu siç na duken edhe pikturat modern të kohës, përjetojmë atë dhe, po mundëm, t’i japim pak zë edhe poezisë që mund të flejë brenda nesh, por edhe pikturës që e shohim.
Një mikpritje bujare nga zonjat e shtëpisë Lulja, Enesa dhe Suzana me një koktej rasti dhe biseda të ngrohta rreth artit dhe jetës së profesorit, një familje artistësh.
Fjalë rasti mbajti kryetari i Shoqatës së Shkrimtarëve Oeneum në Tetovë, Daim Iljazi duke evokuar edhe kujtime nga rinia e hershme me profesorin. Në shenjë faleminderimi për kontributin e dhënë në fushën artit për Tetovën dhe kulturën shqiptare në përgjithësi u nderua me një mirënjohje.
Poezi lexuan Daim Iljazi, Behare Neziri, Sadije Aliti, Adem Abdullahu, Jashar Kasami, Jusufzija Ademi, Zylbear Zylbeari, Surja Etemi, Rami Kamberi, Izmit Imeri. Me tinguj të çifteslisë këtë mbrëmje e shoqëroi Syrja Etemi ndërsa me kitarë disa këngë kënduan piktori Miftar Memeti dhe Drenusha Palloshi.
Piktura ka qenë gjithmonë pjesë e jetës së profesorit urojmë që ky rrugëtim të vazhdojë edhe më tej ndër gjeneratat e reja të familjes së tij. Piktura lejon të shprehen ndjenjat e brendshme, të shprehen artistikisht dhe gjithë ajo bukuri të përkthehet në një pikturë, në një vepër arti. transmeton /Tv Koha/
Lajme nga vendi
ISHP: 51 raste të reja me HIV janë shënuar këtë vit
51 persona këtë vit janë prekur nga virusi HIV, 48 prej tyre janë meshkuj ndërsa 3 femra. Ndërkaq pesë persona kanë humbur jetën si pasojë e kësaj sëmundje. Epidemiologu nga Instituti i Shëndetit Publik, Dragan Koçinski thotë se pjesa më e madhe e pacientëve nuk e dinë se janë të infektuar me virusin HIV.
“Vetëm këtë vit janë regjistruar 51 raste… Numrat e këtij viti tregojnë se pjesa më e madhe e tyre janë të gjinisë mashkullore, persona që jetojnë në Shkup, dhe persona të popullsisë së re, këtu përfshihen persona të moshës 20 deri 29 vjeç. Marrëdhënia seksuale është mënyra e vetme që është paraqitur si transmetim i infeksionit”, deklaroi Dragan Koçinoski, Instituti i Shëndetit Publik (ISHP).
Nga anketa e bërë në shkollën e mesme të mjekësisë, Pançe Karagjozov, kryesisht me nxënësit e vitit të 3 dhe 4, ka rezultuar se pjesa më e madhe e tyre nuk përdorin mjete mbrojtëse, gjatë marrëdhënieve seksuale.
“Kemi bërë anketë, ku ishin të përfshirë 163 nxënës nga viti i 3 dhe 4 dhe morëm rezultate, fillimisht nga aktiviteti seksual i tyre, parandalimi i shtatzënisë së padëshiruar, dhe parandalimi i sëmundjeve infektuese seksuale mes tyre edhe të Sidës. Morëm rezultate dështuese, pasi që një e treta e të rinjve që janë aktivë në marrëdhënie seksuale nuk përdorin mjete mbrojtëse”, tha Nina Knags, profesoreshë.
Sipas statistikave të përgjithshme në vend, 687 persona janë infektuar me virusin HIV, ndërsa deri më tani 131 persona kanë humbur jetën. /Alsat.mk
Lajme nga vendi
Studentët nuk kanë njohuri të mjaftueshme për infeksionet seksualisht të transmetueshme tha profesoresha në Shkollën e Mesme të Mjekësisë në ditën botrore të Sidës
Studentët nuk kanë njohuri të mjaftueshme për infeksionet seksualisht të transmetueshme dhe këtë e pamë përmes ligjëratave, aktiviteteve programore dhe përmbajtjeve, tha sot Nina Knags, profesoreshë në Shkollën e Mesme të Mjekësisë, “Dr. Pançe Karagjozov”. Shoqata për Edukim dhe Kërkim Shëndetësor HERA për 1 Dhjetorin – Ditën Botërore të SIDA-s, në bashkëpunim me shkollën e mesme, organizuan një workshop për nxënësit e shkollave të mesme, të realizuar nga një ekip gjimnazistësh të cilët përçuan njohuritë tek shokët e klasës, miqtë dhe të njohurit e tyre. në temën e infeksioneve seksualisht të transmetueshme, me fokus rëndësinë e parandalimit të HIV-it
“Nxënësit shpesh bëjnë seks të pambrojtur pa qenë të vetëdijshëm për pasojat, si transmetimi i infeksioneve seksualisht të transmetueshme apo rreziku i shtatzënisë së paplanifikuar. Është e rëndësishme që të rinjtë të kenë ku të drejtohen për të marrë informacion të saktë para së gjithash, por edhe në rast dyshimi. Prandaj, Qendra Rinore ‘Dua të di’ është jashtëzakonisht e rëndësishme, sepse është një hapësirë e sigurt ku të rinjtë mund të testohen falas dhe në mënyrë konfidenciale dhe të marrin përgjigje për të gjitha pyetjet e tyre”, tha profesori.
Dragan Kocinski, shef i Departamentit të Epidemiologjisë së Sëmundjeve Infektive në Institutin e Shëndetit Publik (PIH), thotë se sipas të dhënave të Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH) në vitin 2023, rreth 39.9 milionë njerëz jetojnë me HIV në mbarë botën. Përafërsisht 630,000 njerëz vdiqën nga shkaqe të lidhura me HIV në 2023. Rreth 1.3 milion njerëz janë të infektuar me HIV në 2023.
“Në fushën e aktiviteteve për trajtimin e epidemisë së HIV-it, është e rëndësishme të vazhdohet testimi falas dhe konfidencial që ofrohet përmes disa qendrave dhe organizatave të shoqërisë civile në vend, në mënyrë që çdo person që jeton me HIV të ketë akses në teknologjinë moderne. trajtim i cili mundëson jetë të gjatë dhe cilësore dhe së bashku me organizatat joqeveritare të vazhdojmë të punojmë në ngritjen e vetëdijes dhe uljen e stigmës”, tha Kocinski.
Drejtuesja e programit në HERA, Eva Spasevska, përsëriti se parandalimi i HIV-it është kyç, por për fat të keq, fondet për parandalim nga Programi parandalues për infeksionet me HIV janë duke u reduktuar në vazhdimësi dhe përkujtoi se ekziston rreziku i ndalimit të shërbimeve që i shfrytëzon. mbi 8,000 qytetarë dhe që parandalojnë epideminë e HIV-it dhe ofrojnë parandalim të shpëtimit të jetës.
“Duke investuar në parandalimin dhe testimin, do të gjejmë më shumë njerëz që jetojnë me HIV që nuk janë të vetëdijshëm për të, gjë që në afat të gjatë do të rezultojë në një reduktim drastik të numrit të infeksioneve të reja dhe në shtypjen e epidemisë”. HERA, si organizatat e tjera të shoqërisë civile që punojnë në këtë fushë, është një partner i rëndësishëm i institucioneve, sepse ato gjithashtu punojnë me qytetarët në terren dhe kanë kontakte me komunitetet e cenueshme dhe njerëzit që kanë qasje të vështirë, ose nuk kanë akses në shërbimet shëndetësore. fare. Duhet angazhim i përbashkët i të gjitha palëve të interesuara sepse shëndeti është e drejtë, e jo privilegj dhe mirëmbajtja e shërbimeve parandaluese është në të mirë të të gjithë qytetarëve”, tha Spasevska./sdk.mk/
Lajme nga vendi
Greqia konfirmoi se po fillon ndërtimi i pikës kufitare Markova Noga-Lemos në Prespë, e mbyllur prej 57 vitesh
Vendkalimi kufitar Markova Noga – Lemos ndërmjet Republikës së Maqedonisë së Veriut dhe Republikës së Greqisë do të fillojë të ndërtohet vitin e ardhshëm dhe do të hapet në vitin 2027. Me këtë, pas 60 vitesh pas mbylljes së pikëkalimit, do të mund të kalohet sërish mes dy vendeve dhe kjo do të ndikojë shumë në zhvillimin e turizmit dhe ekonomisë në rajonin e Prespës. Këtë e kanë konfirmuar për Sdk.mk autoritetet greke dhe Zyra e Programit të Kombeve të Bashkuara për Zhvillim (UNDP) në vend, e cila zbaton projektin “BE për Prespën”.
Pika kufitare e Markova Nogës midis Greqisë dhe Jugosllavisë u mbyll në vitin 1967 me vendim politik të juntës ushtarake greke që më pas erdhi në pushtet me grusht shteti, por mbeti e mbyllur deri më sot edhe pas shfuqizimit të monarkisë dhe rënies së juntës së vitit 1974.
Jorgo Amanatidis, guvernator rajonal i zonës së Maqedonisë Perëndimore, tha për Sdk.mk se pala greke është duke punuar në këtë projekt, i cili është një hap kyç për forcimin e marrëdhënieve dypalëshe midis dy vendeve dhe do të sjellë përfitime të konsiderueshme mjedisore, sociale dhe ekonomike për rajonin. Aktualisht po punohet për fazën e dytë të projektit “Stacioni kufitar në zonën e Liqenit të Prespës: Aktivitete përgatitore për ngritjen e pikës kufitare” (BorPres) në kuadër të programit INTERREG IPA CBC 2014-2020.
Projekti për rihapjen e pikës kufitare është pjesë e Marrëveshjes së Prespës të nënshkruar në vitin 2018, e cila ndryshoi emrin kushtetues të shtetit dhe zgjidhi mosmarrëveshjen 30-vjeçare mes dy vendeve. Në vitin 2019 u nënshkrua marrëveshja për rihapjen e kalimit në Prespë.
-
Lajme nga vendi2 years ago
Zyra e Avokatit të Popullit në Tetovë sot do të jetë e hapur
-
Lajme nga vendi2 years ago
Nesër në Maqedoni do të shpallet gjendje krize në energjetikë, nga 1 shtatori hyjnë në fuqi masat për kursim
-
Lajme nga vendi2 years ago
Kovaçevski paralajmëroi drejtor të ri të Drejtorisë për Zbatimin e Sanksioneve