Lajme nga vendi
Psikologet ngrenë alarmin: Adoleshentët përdorin lëndë narkotike, probleme me shëndetin mendor
Rritja e përdorimit të substancave narkotike mes të rinjve është kthyer në një fenomen shqetësues në vendin tonë. Psikologia Irsa Ruçi dha alarmin në Ditarin me Bruna Çifligun për rritjen e numrit të adoleshentëve që përdorin lëndë narkotike.
“Sa herë që mbaron mësimi, më ka rastisur që të shikoj në cep pallate të vjetër ulen grupe fëmijësh dhe pinë hashash, që ndodhsta prindi nuk arrin ta dallojë”, tha ajo në A2.
Sipas të dhënave të një studimi të shëndetit publik në vitin 2016, rreth 360,000 adoleshentë janë evidentuar në vend. Përdorimi i alkoolit në moshën 15-19 vjeç arriti në 44% tek meshkujt dhe 7% tek femrat, ndërsa përdorimi i marijuanës ishte 13% tek meshkujt dhe 2% tek femrat.
Sipas saj, këto shifra janë një tregues i rëndësishëm për nevojën e ndërhyrjes dhe sensibilizimit mbi pasojat e këtyre praktikave.
Një tjetër problem në rritje që u diskutua në studion e A2 është edhe shëndeti mendor i të rinjve. Sipas psikiatres Sonila Tomorri, një në 6 fëmijë vuan nga probleme të shëndetit mendor. Sipas saj sëmundjet mendore janë theksuar të kenë prirje gjenetike dhe ndikohen nga faktorë ambientalë si tensioni familjar apo bullizmi në shkollë.
“Një në 6 fëmijë deri 19 vjeç vuan nga probleme të shëndetit mendor, duke përfshirë këtu shqetësime të humorit dhe të sjelljes. Kjo është në të gjithë botën. Edhe pas covid është parë rritje e prevalencës”, tha psikiatrja Tomorri.
Për psikologen Ruçi fenomenet sociale, siç është bullizmi, janë faktorë të përhapur që ndihmojnë në përkeqësimin e këtyre problemeve.
“Bullizmi, që ndoshta nuk diskutohet mjaftueshëm, ndikon dukshëm në shëndetin mendor të të rinjve duke i çuar ata në gjendje vetmie dhe izolimi. Stresi, ankthi dhe frika nga ndëshkimi social janë shqetësime të zakonshme që shumë të rinj përballen në këtë fazë kritike të jetës”, tha ajo në A2.
Sipas tyre lajm i mirë është që gjithnjë e më shumë adoleshentë po kërkojnë ndihmë për këto probleme. Të rinjtë janë duke ndërgjegjësuar veten mbi rëndësinë e shëndetit mendor dhe kanë filluar të drejtohen tek prindërit apo profesionistët e shëndetit mendor për ndihmë.
“Kjo tendencë shpresëdhënëse tregon se stigma e kërkimit të ndihmës po prishet dhe po krijohet një kulturë mirëkuptimi dhe mbështetje ndërmjet të rinjve e komunitetit të gjerë”.
Ajo thekson se është domosdoshmëri që institucionet dhe komunitetet të bashkëpunojnë për të edukuar të rinjtë mbi pasojat e përdorimit të substancave dhe për të promovuar mirëqenien mendore. Investimi në edukimin dhe mbështetjen e shëndetit mendor të adoleshentëve do të ketë një ndikim pozitiv në formësimin e një të ardhmeje të sigurt për brezat e ardhshëm.
Lajme nga vendi
ISHP: 51 raste të reja me HIV janë shënuar këtë vit
51 persona këtë vit janë prekur nga virusi HIV, 48 prej tyre janë meshkuj ndërsa 3 femra. Ndërkaq pesë persona kanë humbur jetën si pasojë e kësaj sëmundje. Epidemiologu nga Instituti i Shëndetit Publik, Dragan Koçinski thotë se pjesa më e madhe e pacientëve nuk e dinë se janë të infektuar me virusin HIV.
“Vetëm këtë vit janë regjistruar 51 raste… Numrat e këtij viti tregojnë se pjesa më e madhe e tyre janë të gjinisë mashkullore, persona që jetojnë në Shkup, dhe persona të popullsisë së re, këtu përfshihen persona të moshës 20 deri 29 vjeç. Marrëdhënia seksuale është mënyra e vetme që është paraqitur si transmetim i infeksionit”, deklaroi Dragan Koçinoski, Instituti i Shëndetit Publik (ISHP).
Nga anketa e bërë në shkollën e mesme të mjekësisë, Pançe Karagjozov, kryesisht me nxënësit e vitit të 3 dhe 4, ka rezultuar se pjesa më e madhe e tyre nuk përdorin mjete mbrojtëse, gjatë marrëdhënieve seksuale.
“Kemi bërë anketë, ku ishin të përfshirë 163 nxënës nga viti i 3 dhe 4 dhe morëm rezultate, fillimisht nga aktiviteti seksual i tyre, parandalimi i shtatzënisë së padëshiruar, dhe parandalimi i sëmundjeve infektuese seksuale mes tyre edhe të Sidës. Morëm rezultate dështuese, pasi që një e treta e të rinjve që janë aktivë në marrëdhënie seksuale nuk përdorin mjete mbrojtëse”, tha Nina Knags, profesoreshë.
Sipas statistikave të përgjithshme në vend, 687 persona janë infektuar me virusin HIV, ndërsa deri më tani 131 persona kanë humbur jetën. /Alsat.mk
Lajme nga vendi
Studentët nuk kanë njohuri të mjaftueshme për infeksionet seksualisht të transmetueshme tha profesoresha në Shkollën e Mesme të Mjekësisë në ditën botrore të Sidës
Studentët nuk kanë njohuri të mjaftueshme për infeksionet seksualisht të transmetueshme dhe këtë e pamë përmes ligjëratave, aktiviteteve programore dhe përmbajtjeve, tha sot Nina Knags, profesoreshë në Shkollën e Mesme të Mjekësisë, “Dr. Pançe Karagjozov”. Shoqata për Edukim dhe Kërkim Shëndetësor HERA për 1 Dhjetorin – Ditën Botërore të SIDA-s, në bashkëpunim me shkollën e mesme, organizuan një workshop për nxënësit e shkollave të mesme, të realizuar nga një ekip gjimnazistësh të cilët përçuan njohuritë tek shokët e klasës, miqtë dhe të njohurit e tyre. në temën e infeksioneve seksualisht të transmetueshme, me fokus rëndësinë e parandalimit të HIV-it
“Nxënësit shpesh bëjnë seks të pambrojtur pa qenë të vetëdijshëm për pasojat, si transmetimi i infeksioneve seksualisht të transmetueshme apo rreziku i shtatzënisë së paplanifikuar. Është e rëndësishme që të rinjtë të kenë ku të drejtohen për të marrë informacion të saktë para së gjithash, por edhe në rast dyshimi. Prandaj, Qendra Rinore ‘Dua të di’ është jashtëzakonisht e rëndësishme, sepse është një hapësirë e sigurt ku të rinjtë mund të testohen falas dhe në mënyrë konfidenciale dhe të marrin përgjigje për të gjitha pyetjet e tyre”, tha profesori.
Dragan Kocinski, shef i Departamentit të Epidemiologjisë së Sëmundjeve Infektive në Institutin e Shëndetit Publik (PIH), thotë se sipas të dhënave të Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH) në vitin 2023, rreth 39.9 milionë njerëz jetojnë me HIV në mbarë botën. Përafërsisht 630,000 njerëz vdiqën nga shkaqe të lidhura me HIV në 2023. Rreth 1.3 milion njerëz janë të infektuar me HIV në 2023.
“Në fushën e aktiviteteve për trajtimin e epidemisë së HIV-it, është e rëndësishme të vazhdohet testimi falas dhe konfidencial që ofrohet përmes disa qendrave dhe organizatave të shoqërisë civile në vend, në mënyrë që çdo person që jeton me HIV të ketë akses në teknologjinë moderne. trajtim i cili mundëson jetë të gjatë dhe cilësore dhe së bashku me organizatat joqeveritare të vazhdojmë të punojmë në ngritjen e vetëdijes dhe uljen e stigmës”, tha Kocinski.
Drejtuesja e programit në HERA, Eva Spasevska, përsëriti se parandalimi i HIV-it është kyç, por për fat të keq, fondet për parandalim nga Programi parandalues për infeksionet me HIV janë duke u reduktuar në vazhdimësi dhe përkujtoi se ekziston rreziku i ndalimit të shërbimeve që i shfrytëzon. mbi 8,000 qytetarë dhe që parandalojnë epideminë e HIV-it dhe ofrojnë parandalim të shpëtimit të jetës.
“Duke investuar në parandalimin dhe testimin, do të gjejmë më shumë njerëz që jetojnë me HIV që nuk janë të vetëdijshëm për të, gjë që në afat të gjatë do të rezultojë në një reduktim drastik të numrit të infeksioneve të reja dhe në shtypjen e epidemisë”. HERA, si organizatat e tjera të shoqërisë civile që punojnë në këtë fushë, është një partner i rëndësishëm i institucioneve, sepse ato gjithashtu punojnë me qytetarët në terren dhe kanë kontakte me komunitetet e cenueshme dhe njerëzit që kanë qasje të vështirë, ose nuk kanë akses në shërbimet shëndetësore. fare. Duhet angazhim i përbashkët i të gjitha palëve të interesuara sepse shëndeti është e drejtë, e jo privilegj dhe mirëmbajtja e shërbimeve parandaluese është në të mirë të të gjithë qytetarëve”, tha Spasevska./sdk.mk/
Lajme nga vendi
Greqia konfirmoi se po fillon ndërtimi i pikës kufitare Markova Noga-Lemos në Prespë, e mbyllur prej 57 vitesh
Vendkalimi kufitar Markova Noga – Lemos ndërmjet Republikës së Maqedonisë së Veriut dhe Republikës së Greqisë do të fillojë të ndërtohet vitin e ardhshëm dhe do të hapet në vitin 2027. Me këtë, pas 60 vitesh pas mbylljes së pikëkalimit, do të mund të kalohet sërish mes dy vendeve dhe kjo do të ndikojë shumë në zhvillimin e turizmit dhe ekonomisë në rajonin e Prespës. Këtë e kanë konfirmuar për Sdk.mk autoritetet greke dhe Zyra e Programit të Kombeve të Bashkuara për Zhvillim (UNDP) në vend, e cila zbaton projektin “BE për Prespën”.
Pika kufitare e Markova Nogës midis Greqisë dhe Jugosllavisë u mbyll në vitin 1967 me vendim politik të juntës ushtarake greke që më pas erdhi në pushtet me grusht shteti, por mbeti e mbyllur deri më sot edhe pas shfuqizimit të monarkisë dhe rënies së juntës së vitit 1974.
Jorgo Amanatidis, guvernator rajonal i zonës së Maqedonisë Perëndimore, tha për Sdk.mk se pala greke është duke punuar në këtë projekt, i cili është një hap kyç për forcimin e marrëdhënieve dypalëshe midis dy vendeve dhe do të sjellë përfitime të konsiderueshme mjedisore, sociale dhe ekonomike për rajonin. Aktualisht po punohet për fazën e dytë të projektit “Stacioni kufitar në zonën e Liqenit të Prespës: Aktivitete përgatitore për ngritjen e pikës kufitare” (BorPres) në kuadër të programit INTERREG IPA CBC 2014-2020.
Projekti për rihapjen e pikës kufitare është pjesë e Marrëveshjes së Prespës të nënshkruar në vitin 2018, e cila ndryshoi emrin kushtetues të shtetit dhe zgjidhi mosmarrëveshjen 30-vjeçare mes dy vendeve. Në vitin 2019 u nënshkrua marrëveshja për rihapjen e kalimit në Prespë.
-
Lajme nga vendi2 years ago
Zyra e Avokatit të Popullit në Tetovë sot do të jetë e hapur
-
Lajme nga vendi2 years ago
Nesër në Maqedoni do të shpallet gjendje krize në energjetikë, nga 1 shtatori hyjnë në fuqi masat për kursim
-
Lajme nga vendi2 years ago
Kovaçevski paralajmëroi drejtor të ri të Drejtorisë për Zbatimin e Sanksioneve