Lajme nga bota
Kina shpik një metodë e re për të ‘prodhuar’ ujë në Hënë

Një metodë e re për prodhimin e ujit në Hënë mbërrin nga Kina në funksion të misioneve të ardhshme njerëzore. Sipas shkenctarëve kinezë nga një ton regolit (përzierja e pluhurit dhe gurëve që përbëjnë tokën hënore) ju lejon të merren 50 kilogramë ujë, një sasi e mjaftueshme për të mbushur njëqind shishe gjysmë litri.
Studimi u publikua në revistën ”The Innovation” nga studiues nga Akademia Kineze e Shkencave të udhëhequr nga Wang Junqiang në Institutin e Teknologjisë dhe Inxhinierisë së Materialeve Ningbo.
Prania e përhapur e ujit në Hënë është demonstruar nga kërkime të ndryshme të kryera si pjesë e misioneve të ndryshme hapësinore, nga ato të programit Apollo të NASA-s (të kryera midis viteve 1960 dhe 1970) deri te misioni i fundit kinez Chang’E-5 i cili në dhjetor 2020 u kthye në Tokë duke sjellë gati dy kilogramë material hënor.
Megjithatë, përmbajtja e ujit në mineralet hënore është jashtëzakonisht e ulët, duke lëvizur midis 0.0001% dhe 0.02%. Për këtë arsye, mbetet e vështirë nxjerrja dhe përdorimi i ujit në vend në Hënë.
“Në studimin tonë ne përdorëm mostra të regolitit hënor të sjellë nga misioni Chang’E-5, duke u përpjekur të gjenim një mënyrë për të prodhuar ujë në Hënë”, thekson Wang.
Ndër mineralet kryesore hënore, ilmeniti është ai me përmbajtjen më të lartë të hidrogjenit, i cili, i mbartur nga era diellore, mbetet i ‘ngatërruar’ në strukturën e tij unike retikulare.
Këto zbulime mund të hapin një rrugë të re për shfrytëzimin e burimeve hënore për misionet e ardhshme njerëzore. Uji mund të përdoret për të pirë dhe ujitur të korrat, por jo vetëm kaq: nëpërmjet një procesi elektrokimik ai mund të zbërthehet në hidrogjen, për prodhimin e energjisë dhe oksigjen, thelbësor për frymëmarrjen.
Lajme nga bota
Trump nënshkruan urdhrin ekzekutiv që ndalon sportistët transgjinorë të marrin pjesë në sportet e femrave

Presidenti Donald Trump nënshkroi të mërkurën një urdhër ekzekutiv që synon të ndalojë sportistët transgjinorë që të marrin pjesë në sportet për femra.
Urdhri, i titulluar “Mbajtja e Burrave Jashtë Sporteve për Femra”, u jep agjencive federale liri të gjerë për të siguruar që subjektet që marrin fonde federale t’i përmbahen vendimit.
“Përmes këtij urdhri ekzekutiv, lufta kundër femrave në sport merr fund”, tha Presidenti Trump gjatë ceremonisë së nënshkrimit në Shtëpinë e Bardhë ku merrnin pjesë ligjvënës dhe sportiste femra që janë shprehur kundër pjesëmarrjes në sportet e tyre të transgjinorëve, përfshirë ish notaren e famshme Riley Gaines.
Zëdhënësja e Shtëpisë së Bardhë, Karoline Leavitt, tha se urdhri është në përputhje me ligjin federal që ndalon diskriminimin me bazë gjinore në programet që marrin fonde federale.
Ajo tha se urdhri kërkon “veprim të menjëhershëm, përfshirë veprimet për zbatimin e tij, ndaj shkollave dhe organizatave sportive” që nuk respektojnë sportet e femrave dhe dhomat e tyre të zhveshjes.
Nënshkrimi përkon me “Ditën Kombëtare të Vajzave dhe Grave në Sport” dhe është ndër urdhrat e fundit ekzekutiv të presidentit republikan që vë në objektiv transgjinorët.
Gjatë fushatës për Shtëpinë e Bardhë, zoti Trump gjeti se kjo çështje shtrihej përtej vijave partiake.
Më shumë se gjysma e të anketuarve nga “AP VoteCast” thanë se mbështetja për të drejtat transgjinore në qeveri dhe shoqëri i ka kaluar caqet.
Zoti Trump u zotua gjatë fushatës zgjedhore që të eliminonte, siç tha ai, “çmendurinë transgjinore”, por pa dhënë detaje.
Urdhri ekzekutiv ofron disa qartësi.
Ai autorizon Departamentin e Arsimit që të penalizojë shkollat që lejojnë pjesëmarrjen e transgjinorëve në sportet e femrave, duke thënë se kjo bie ndesh me ligjin federal për diskriminimin me bazë gjinore në shkolla.
Shkollat që shkelin urdhrin mund të humbasin fondet federale.
Zbatimi i urdhrit do të ketë përparësi për departamentin.
Drejtori në detyrë i Zyrës për të Drejtat Civile u tha punonjësve në një telefonatë javën e kaluar se hetimet e tyre duhet të përputhen me përparësitë e zotit Trump, thanë për Associated Press individë që ishin në telefonatë dhe që folën në kushte anonime.
Pas ardhjes së zotit Trump në Shtëpinë e Bardhë, departamenti hapi një hetim ndaj shkollave publike në qytetin e Denverit për tjetërsimin e banjave për vajzat në banje për të gjitha gjinitë, ndërsa një tjetër vetëm për djemtë.
Presidenti Trump lëshoi gjithashtu një paralajmërim për Komitetin Olimpik Ndërkombëtar përpara Lojërave Olimpike Verore 2028 në Los Anxhelos.
Ai tha se e kishte autorizuar Sekretarin e Shtetit, Marco Rubio që t’ia bënte të qartë komitetit olimpik se “Amerika e refuzon kategorikisht marrëzinë transgjinore.
Duam që ata të ndryshojnë gjithçka që ka të bëjë me Olimpiket dhe që ka të bëjë me këtë temë qesharake”.
Presidenti Trump tha gjithashtu se Drejtoresha e Sigurisë Kombëtare, Kristi Noem do të “mohojë çdo aplikim për vizë të bërë në mënyrë mashtruese nga burrat që përpiqen të hyjnë në Shtetet e Bashkuara, ndërkohë që identifikohen si sportiste femra në përpjekje për të marrë pjesë në lojëra”.
Deri në publikimin e lajmit nuk ka patur reagime nga organizatorët e lojërave olimpike.
Veprimtarë dhe organizata që mbrojnë të drejtat e transgjinorëve kanë ngritur padi kundër vendimeve të fundit të presidentit republikan.
Kritikët thonë se urdhrat ekzekutiv shkelin ligjet e miratuara nga Kongresi dhe tejkalojnë autoritetin e presidentit./VOA
Lajme nga bota
Rrëzohet helikopteri në Itali/ Tre të vdekur, mes tyre edhe një biznesmen i njohur

Një helikopter është rrëzuar në Castel Guelfo të Parmës.
Në bord ndodheshin tre persona, të cilët humbën jetën. Mes viktimave është 41-vjeçari Lorenzo Rovagnati, trashëgimtar i një familjeje të njohur.
Avioni u rrëzua brenda pronës së kështjellës Castelguelfo, një vilë mesjetare në komunën e Noceto.
Kalaja i përket familjes Rovagnati. Shkaqet e aksidentit janë duke u hetuar nga organet kompetente.
Lajme nga bota
Tragjike në Gjermani/ Burri gjen bashkëshorten dhe fëmijët pa shenja jete

Një ngjarje e rëndë ka ndodhur mbrëmjen e 4 shkurtit në Gjermani, kur një burrë gjeti bashkëshorten dhe dy djemtë e tij pa shenja jete kur u kthye në shtëpi.
Siç raportojnë mediat gjermane, gruaja 45-vjeçare ka vrarë dy djemtë e saj adoleshentë (14 dhe 16 vjeç) e më pas i ka dhënë fund dhe jetës së saj.
Tragjedia familjare raportohet se ka ndodhur në banesën e tyre në Villingen-Schwenningen.
Punonjësit e shpëtimit mundën vetëm të konfirmonin vdekjen e tyre. Oficerët gjetën një thikë, e cila dyshohet të jetë arma e vrasjes.
Departamenti i Hetimeve Penale ka nisur hetimet e mëtejshme, duke marrë në pyetje fqinjët në lagje të martën në mbrëmje ndërkohë që ekipi i mjekësisë ligjore siguruan prova.
-
Lajme nga vendi2 years ago
Zyra e Avokatit të Popullit në Tetovë sot do të jetë e hapur
-
Lajme nga vendi2 years ago
Nesër në Maqedoni do të shpallet gjendje krize në energjetikë, nga 1 shtatori hyjnë në fuqi masat për kursim
-
Lajme nga vendi2 years ago
Kovaçevski paralajmëroi drejtor të ri të Drejtorisë për Zbatimin e Sanksioneve