Connect with us

Lajme nga vendi

Paratë e shtetit për zgjedhje joshën numër rekord të portaleve faqe me pronësi të panjohura, një kompani nëntë ose më shumë portale

Published

on

Grupe me më shumë portale në përpjekje për t’i rritur mundësitë e tyre për fitim, faqe me pronësi të panjohur ose pa impresum të deklaruar, portale të krijuara kohët e fundit, si dhe faqe që nuk publikojnë informacione ditore dhe politike – të gjitha këto mund të gjenden në listën e 249 mediave online që janë regjistruar në Komisionin Shtetëror të Zgjedhjeve për të marrë para nga shteti për reklama partiake gjatë fushatës për zgjedhjet presidenciale dhe parlamentare.

Deri më tani ky është një numër rekord. Për zgjedhjet lokale të vitit 2021 aplikuan 176 portale, ndërsa për zgjedhjet parlamentare të vitit 2020 kishte 235 aplikime.

Por aplikimi nuk do të thotë se do marrin para. Nëse emri i portalit gjendet në regjistrin e KSHZ-së, ai vetëm fiton të drejtën dhe mundësinë që partive dhe kandidatëve t’u ofrojë publikimin e reklamave parazgjedhore në faqet e tij. Pjesëmarrësit në zgjedhje do mund të vendosin se në cilat portale do reklamojnë dhe në cilat jo. Dëshmitë për reklamat e publikuara në fund dërgohen pranë në Komisionit Shtetëror të Zgjedhjeve, i cili i paguan mediat nga buxheti i shtetit.

Për sa para bëhet fjalë? Nga shuma e përgjithshme Komisioni Shtetëror i Zgjedhjeve ka përllogaritur se për reklama parazgjedhore në dy fushatat paralele do të nevojiten 10.6 milionë euro, rreth 25 përqind, ose maksimumi 2.7 milionë euro do të mund tu ndahen këtyre portaleve dhe 11 gazetave.

Nga një pjesëmarrës në zgjedhje një portal mund të marrë reklama në vlerë deri në 15.000. Por nëse një kompani ka më shumë portale, ajo mund të marrë nga aq para për secilin prej tyre, ashtu siç u bë në ciklet e kaluara zgjedhore.

Advertisement

Pjesa e mbetur prej 75 përqind e shumës së përlogaritur nga KSHZ-ja do të paguhet për reklama në 37 televizionet dhe 35 radiot që janë regjistruar në regjistrin për reklama politike me pagesë.

Mungon rregullimi

Skena e portaleve tërhoqi numrin më të madh të pjesëmarrësve që në vitin 2019 për zgjedhjet presidenciale kur reklamat parazgjedhore filluan të paguhen nga buxheti i shtetit. Teknologjia e aksesueshme dhe mundësia relativisht e lehtë për të krijuar një media online, gjegjësisht regjistrimi i një domeni dhe publikimi i lajmeve, si dhe mungesa e kritereve të sakta se cila faqe interneti mund të quhet media, në ciklet e kaluara zgjedhore mundësonin portale të ndryshme pa pronar të njohur, pa redaksi të njohur dhe pa karakteristika të tjera elementare për veprimtari mediatike profesionale të regjistrohen në regjistër, e disa prej tyre madje edhe të marrin para.

Përpjekjet për rregullim më rigoroz në këtë fushë dështuan sepse ndryshimet në Kodin Zgjedhor të përgatitura nga Ministria e Drejtësisë me grupet e punës nuk u miratuan nga Kuvendi.

Nëse deputetët do të votonin për ndryshimet e propozuara, të drejtën e publikimit të reklamave partiake me para nga buxheti i shtetit do e kishin vetëm portalet që kanë punuar në mënyrë aktive të paktën një vit para shpalljes së zgjedhjeve, që janë të regjistruara me domein mk dhe që kanë publikuar publikisht të dhëna për redaksinë, financimin dhe strukturën e pronësisë. U propozuan edhe kufizime të tjera, si p.sh. që një kompani të mund të regjistronte maksimum një portal, ndërsa një parti të mund të blinte maksimum 40 përqind të hapësirës reklamuese që ai medium online e ka caktuar.

Advertisement

Meqë mungon rregullimi, në listën e publikuar nga KSHZ –ja përsëri kemi 21 portale, të cilëve nuk mund të kontrollohet pronësia (janë të regjistruar në com, tv, info apo domeine të tjera), deri në 79 pa impresum të publikuar (një e treta e numrit të përgjithshëm) dhe 15 të formuara në 12 muajt e fundit (disa në vitin 2024).

Një kompani ka paraqitur nëntë portale

Disa nga mediat online që kanë aplikuar për reklama zgjedhore nuk janë portale klasike të lajmeve që publikojnë lajme ditore dhe politike. Ka magazina argëtuese, portale mode, media sportive, madje edhe faqe për këshilla shëndetësore dhe receta për ëmbëlsira të shijshme. KSHZ-ja i pranoi të gjithë si publikues të mundshëm të shpalljeve parazgjedhore.

Ndër kuriozitetet e tjera, ka të paktën një ueb-faqe, e cila edhe pse ka hyrë në listën e KSHZ-së, nuk është e regjistruar sipas të dhënave të Marnet dhe të paktën tre, edhe pse të regjistruara, që nuk funksionojnë.

Shfaqja e grupeve – personave dhe kompanive që paraqesin përmes më shumë se një portal po përsëritet edhe në këtë cikël zgjedhor. Me nga dy ose më shumë portale secila janë regjistruar të paktën 20 kompani. Rekordin e mban një kompani nga Shkupi me nëntë portale, dy me gjashtë dhe një me pesë ueb-faqe të ndryshme. Ka edhe pronarë që kanë regjistruar nga një portal përmes dy-tre kompanive të ndryshme. Nga ana tjetër, disa prej tyre versionet e ndryshme gjuhësore të portalit të tyre (maqedonisht, shqip, anglisht) i kanë raportuar si ueb-faqe të ndryshme, në mënyrë që të gjithë të marrin para brenda limitit prej 15 mijë euro.

Advertisement

Edhe televizionet, radiot dhe gazetat i kanë regjistruar ueb-faqet e tyre për transmetim të reklamave të fushatës, që do të thotë se ata do të mund të marrin para nga dy vende – buxhetet e transmetuesve dhe botuesve dhe nga arka për reklamim online.

Mundësi e re për përsëritjen e problemeve të vjetra

Emrat e të gjitha portaleve dhe mediave tjera mund të gjenden në ueb-faqen e Komisionit Shtetëror të Zgjedhjeve. BIRN nuk i publikon sepse ende asnjë nga ato nuk ka marrë para. Qëllimi i kësaj analize është të tregojë se si funksionon sistemi i reklamimit parazgjedhor me paratë e shtetit, çfarë anomalish ka dhe çfarë abuzimesh mund të bëhen. Pas zgjedhjeve, kur do të publikohen të dhënat për pagesat, do të shihet nëse, kush dhe sa i ka shfrytëzuar anomalitë në dobi të vetën.

Përvojat nga ciklet e kaluara zgjedhore tregojnë se kur mundësia për manipulim është e hapur, ajo zakonisht edhe shfrytëzohet. Ka pasur shembuj ku një parti i ka paguar një kompanie me katër portale të regjistruara shumën maksimale për secilën prej tyre, pra gjithsej 60 mijë euro.

Skena e portaleve është edhe vendi ku më së shumti ka reklamim të njëanshëm, tregojnë kështu аnalizat e BIRN për raportet përfundimtare për ciklet e mëparshme zgjedhore. Në vitin 2021, për shembull, nga 111 portale që publikuan reklama dhe morën para, 57 prej tyre kanë pasur vetëm një reklamues.

Advertisement

Pastaj, analizat e cikleve të kaluara zgjedhore kanë nxjerrë në pah se në hapësirën online janë më të dukshme lidhjet mes pronarëve të portaleve dhe partive politike që reklamojnë në to. Edhe për këtë cikël zgjedhor janë raportuar portalet në pronësi të anëtarëve apo aktivistëve të partive, ndërsa më herët kanë marrë edhe para.

Në vitin 2021 kishte edhe shembuj të portaleve që pas përfundimit të zgjedhjeve dhe arkëtimit të parave për publikimin e reklamave nga buxheti i shtetit, u mbyllënose ndaluan me publikimin e lajmeve. Së paku një prej tyre, edhe pse ende nuk është riaktivizuar, është riregjistruar në listën aktuale të KSHZ-së.

Sipas llogaritjeve të KSHZ-së, për reklamim të paguar politik do të nevojiten 10,6 milionë euro, e cila është shumë rekorde.

Si pothuajse pas çdo cikli zgjedhor, ashtu edhe pas zgjedhjeve të fundit, vendi mori rekomandime nga OSBE-ODIHR – si të përmirësohet procesi zgjedhor. Ndoshta ajo që është vendimtare, kërkohet një model i ri, më i drejtë për përfaqësimin mediatik të partive. Aktualisht marketingu politik i partive paguhet nga shteti dhe pothuajse të gjitha paratë dhe hapësirat reklamuese shkojnë për partitë e mëdha.

Zgjedhjet e shtata presidenciale do të mbahen më 24 prill, ndërsa zgjedhjet e njëmbëdhjeta parlamentare më 8 maj, të cilat kësaj radhe do të jenë të rregullta. Nëse do të ketë raund të dytë të zgjedhjeve presidenciale, ato do të përkojnë me zgjedhjet parlamentare dhe do të mbahen më 8 maj.

Advertisement

Fushata për zgjedhjet presidenciale do të fillojë më 4 prill dhe zgjat deri më 22 prill, kur edhe fillon heshtja që zgjat deri më 24 prill. Fushata për zgjedhjet parlamentare do të fillojë më 18 prill dhe do të zgjasë deri më 6 maj. shkruan Prizma.mk

Advertisement

Lajme nga vendi

KASAMI KANALI PËR UJITJE NË LAGJEN DARDANI GATI PËR DISA DITË

Published

on

Kryetari i komunës së Tetovës thotë se kanali për ujitje që është mbyllur në lagjen Dardania që u bë shkas edhe bujqit në këtë pjesë të qytetit të protestojnë .Sipas Kasami ky kanal do të rregullohet brenda ditësh.Ai thotë se i njëjti nuk do të rregullohet vitin e ardhshëm.Kasami nënvizoi se nuk mund të pritet deri vitine ardhshëm prandaj janë marrë masa mënjëherë.Bilall Kasami. Kryetrar i komunës së Tetovës “Duke pasur parasysh që komuna veç më është duke realizuar aty projekt për ndërtimin e shtratit të lumit, sigurisht që ne nuk kemi mundësi dhe kohë që të presim institucionet shtetërore, e në këtë rast as Ndërmarrjen për ekonomizim me ujërat e as Ministrinë e bujqësisë që të futet në plan për vitin e ardhshëm sepse tashmë kemi plan për rregullimin e lumit dhe pas reagimit të bujqive, morëm masa dhe dolëm në terren. Folëm me kompaninë që realizon ndërtimet aty dhe vendosëm të ndërtojmë edhe atë segment të kanalit për vaditje të tokave bashkë me rregullimin e shtratit të lumit”. Kasami ka paralajmëruar njëkohësisht edhe pastrimin e deponisë së egër të krijuar në shtratin e lumit Shkumbin në pjesën tek lagja Dardania, deponi kjo e cila në këtë vend qëndron tash e më shumë se dhjetë vite. Kjo deponi fillimisht u krijua nga disa pjesëtarë të komunitetit rom që jetojnë në këtë lagje, ndërsa më vonë e shfrytëzonin rastin për hedhje të mbetjeve edhe disa banorë të tjerë të Tetovës por edhe disa firma ndërtimi. Bilall Kasami. Kryetrar i komunës së Tetovës “në projekt është paraparë edhe pastrimi i asaj deponie që me dekada ka qenë aty. Jemi në bisedime dhe komunikim me disa banorë që të gjejmë zgjidhje banimit të tyre. Në proces formal të eksproprijimit të pronave të legalizuara, por jemi të interesuar që atyre banorëve që jetojnë aty e që një pjesë janë edhe pa dokumente, në objekte pa kushte dhe të pa legalizuara, që t`iu gjejmë edhe atyre një zgjidhje”.Komuna e Tetovës ka fillur me ndërtimin e shtratit të lumit në këtë pjesë të qytetit, ndërsa punët në rregullimin e lumit edhe mbylli këtë kanal për ujitje që ujitë mbi 200 hektarë tokë, që detyroi edhe buqjit që jatë të shtunës të protestojnë duke kërkuar zgjidhje./TV KOHA/

Continue Reading

Lajme nga vendi

SHGM: Pengimi i punës së gazetarëve është i papranueshëm

Published

on

Shoqata e Gazetarëve të Maqedonisë (SHGM) dënon sjelljen joprofesionale dhe të pahijshme të deputetit të VMRO-DPMNE-së, Dragan Kovaçki, i cili sot ka penguar gazetaren e medias online, portali Sakamdakazam.mk, Sonja Delevska, gjatë ushtrimit të detyrës së saj profesionale në Kuvend.

Siç raportohet në shkresën e dërguar deri tek SHGM, gazetarja Delevska po kryente detyrën e saj profesionale duke i drejtuar pyetje legjitime drejtorit të Agjencisë për Siguri Kombëtare, Bojan Hristovski. Ndërsa Hristovski po i përgjigjej pyetjeve të Delevskës lidhur me certifikatën e tij për gjuhën angleze, deputeti Kovaçki iu drejtua me fjalët: “fike mikrofonin, po regjistron,” duke treguar nga telefoni i saj. Delevska i ofroi telefonin e saj deputetit, por ai refuzoi ta merrte dhe thirri Hristovskin që të largohej.

Ne ju bëjmë thirrje të gjithë përfaqësuesve politikë që të tregojnë një nivel të duhur respekti dhe qasje konstruktive ndaj mediave dhe përfaqësuesve të tyre, të përgjigjen rregullisht ndaj pyetjeve të tyre, dhe të përmbahen nga çdo formë presioni apo shpifjeje.

Kujtojmë se liria e mediave dhe e drejta e gazetarëve për të bërë pyetje janë parime themelore të një shoqërie demokratike. Çdo përpjekje për të penguar, frikësuar ose diskredituar gazetarët përbën një sulm të drejtpërdrejtë ndaj lirisë së shprehjes dhe transparencës së institucioneve.

SHGM do të vazhdojë të monitorojë nga afër gjendjen e të drejtave të punonjësve të medias dhe të angazhohet për mbrojtjen e standardeve profesionale gazetareske.

Advertisement

SHGM dënon komunikimin e papërshtatshëm ndaj gazetarit Sërgjan Stojançov

Shoqata e Gazetarëve të Maqedonisë (SHGM) shpreh shqetësimin dhe dënon çdo formë të komunikimit të pahijshëm ose presionit publik ndaj gazetarit Sërgjan Stojançov nga TV Tellma, i cili raportonte për procesin e përzgjedhjes së kandidatëve për anëtarë të Këshillit të Agjencisë për Shërbime Mediatike Audio dhe Audiovizive.

Komunikimi i pahijshëm dhe grupor erdhi pas publikimit të artikullit “Përpjekja e dytë për funksion për Verzivolin dhe një këshilltare lokale kandidate për Këshillin e ASHMAAV-së” në faqen e internetit të TV Tellma, ku një profil i quajtur Faik Demiri shprehu pakënaqësi për temën e trajtuar në një gjuhë tejet fyese dhe të papërshtatshme.

Sipas kolegut Stojançov, i cili sot informoi SHGM-në, në rrjetet sociale ka marrë komente fyese dhe thellësisht përçmuese nga të afërm të ngushtë të kandidatëve potencialë për funksionarë publikë që pretendojnë të jenë anëtarë të Këshillit të Agjencisë për Shërbime Mediatike Audio dhe Audiovizive, organit kryesor për rregullimin e mediave në vend.

Çdo formë presioni, fyerjeje ose përçmimi ndaj gazetarëve, veçanërisht kur bëhet nga persona publikë ose funksionarë, përbën një sulm ndaj lirisë së mediave dhe demokracisë.

Gazetarët kanë të drejtën dhe detyrën të raportojnë për çështje me interes publik, sidomos kur ato lidhen me emërimin e funksionarëve publikë ose vendime që ndikojnë në publikun dhe mjedisin mediatik në vend. Puna e tyre duhet të mbrohet nga presione dhe kërcënime që mund të ndikojnë në lirinë e shprehjes dhe funksionimin demokratik të institucioneve.

Advertisement

SHGM mbetet e përkushtuar në mbrojtjen e gazetarëve dhe lirisë së mediave dhe do të vazhdojë të ndjekë të gjitha përpjekjet për presion ose manipulime të drejtuara ndaj gazetarëve.

Continue Reading

Lajme nga vendi

Pedagogu Avzi Mustafa dhe profesori Afrim Osmani, janë fitues të çmimit shtetëror “22 Nëntori”

Published

on

Komisioni për ndarjen e çmimit shtetëror “22 Nëntori” në mbledhjen e saj ka marrë vendim për ndarjen e çmimit shtetëror “22 Nëntori” për vitin 2024 në shenjë mirënjohjeje për personat nga jeta politike, kulturore dhe shoqërore në Republikën e Maqedonisë së Veriut që kanë dhënë kontribut për përmirësimin e bashkëjetesës ndërpersonale dhe mirëkuptimit të ndërsjellë ndërmjet anëtarëve të komuniteteve, kulturave dhe feve të ndryshme.

Çmimi “22 Nëntori” i ndahet mësuesit prof. Dr. Avzi Mustafa, dhe profesori universitar Afrim Osmani.

Kryetar i Bordit për ndarjen e çmimit “22 Nëntori” është Reshat Ameti.

Çmimi do t’u dorëzohet fituesve më 22 nëntor 2024 (e premte) në orën 11:00 në Kuvend./Telegrafi/

Continue Reading

Më të lexuarat