Lajme nga vendi
Miniera ngjall frikë për katastrofë ekologjike në rajonin e Strumicës
Vendimi i Qeverisë së Maqedonisë së Veriut për bashkimin e koncesioneve për kompleksin e minierave “Ilovicë-Shtukë” në rajonin e Strumicës që i hap rrugë synimit të kompanisë kanadeze “Euromax Resources” – që para 11 vjetëve ka fituar të drejtën e koncesionit për nxjerrjen e arit dhe bakrit – ka shkaktuar reagim të ashpër të organizatave joqeveritare që në fokus kanë mbrojtjen e ambientit jetësor.
Kompania “Euromax Resources” kishte fituar dy koncesione për eksploatimin e bakrit dhe arit dhe më pas kërkoi bashkimin e tyre.
…me funksionimin e minierës do të hapet një gropë me thellësi prej 600 metrash dhe do të krijohet një liqen me mbeturina nga minierat me mbi 210 milionë metër kub toksina”…
Qeveria e Maqedonisë së Veriut më 27 qershor votoi për bashkimin e dy koncesioneve. Njëri koncesion ka të bëjë me shfrytëzimin e bakrit dhe arit në lokalitetin “Fshati Ilovicë”, që është pjesë e Komunës së Bosilovës dhe tjetri po ashtu në lokalitetin “Ilovicë”, që përfshin dhe një pjesë të komunës së Novo Sellës.
Ky vendim ka nxitur reagimin e ambientalistëve.
Gjorgji Tanushev, aktivist për mbrojtjen e ambientit jetësor dhe këshilltar në Komunën e Bosillovës, që përfshin hapësirat e minierave të arit dhe bakrit për Radion Evropa e Lirë, thekson se është e pamundur të lejohet funksionimi i minierave pasi kjo do të shkaktojë katastrofë ekologjike.
“E para do theksuar se që në vitin 2012 nga ne fshiheshin studimet që ishin bërë për sa i përket ndikimit që do të ketë në ambientin jetësor funksionimi i minierës. Ndërkohë, tash dihet se me funksionimin e minierës do të hapet një gropë me thellësi prej 600 metrash dhe do të krijohet një liqen me mbeturina nga minierat me mbi 210 milionë metër kub toksina në kodrën mbi Illovicë-Shtukë”.
“Në bazë të një studimi që ka realizuar Agjencia Ekologjike Amerikane EPA, dëmet që do të shkaktojë ndotja e ambientit nga funksionimi i minierës do të jenë të pranishme në këtë zonë gjatë 200 vjetëve të ardhshëm”, thotë Tanushev.
Era do t’i mbulojë me pluhur toksik të mbjellat në rajonin e Strumicës
Tanushev thotë se rajoni i Strumicës ku furnizohen me perime, kryesisht speca, domate, tranguj etj., jo vetëm banorët e Maqedonisë së Veriut po edhe Kosova dhe vendet e tjera të rajonit, do të mbulohet me pluhur toksik.
Po ashtu, do të ndoten dhe ujërat nëntokësorë dhe këtu nuk mund të flasim më për sanim të problemit”.
“E gjithë bujqësia do të shkatërrohej pasi era do ta shpërndajë pluhurin toksik, në fushën e Strumicës dhe askush nuk do të dëshirojë të blejë produkte bujqësore të mbuluara me pluhur që do të shkaktohet nga dridhjet e vazhdueshme nga shpërthimet… nga vetë shkëmbinjtë do të krijohet acid sulfurik natyror.
Po ashtu, do të ndoten dhe ujërat nëntokësorë dhe këtu nuk mund të flasim më për sanim të problemit, shërim të tokës”, thekson Tanushev, aktivist për mbrojtjen e ambientit jetësor.
Kompania që fitoi koncesionin “Euromax Resources”, thotë se nëse shkëputet kontrata, shteti do të paguajë dëm prej një miliard eurosh.
Nëpërmjet një deklarate me shkrim për mediat, nga kompania kanë theksuar se në kompleksin e minierave Ilovicë-Shtukë, do të zbatohen metodat më të sigurta dhe më moderne për shfrytëzimin e burimeve minerare, duke mos lënë hapësirë për rrezikimin e shëndetit të qytetarëve dhe ndotjen e tokave në këtë rajon.
“Dëmi i mundshëm nga një qasje e tillë e papërgjegjshme do të ishte arbitrazhi ndërkombëtar me të paktën 1 miliard euro të paguara nga buxheti i shtetit, ose nga xhepi i shtetasve të këtij vendi”, thuhet ndër terash në reagimin me shkrim të kompanisë “Euromax Resources”.
“…nëse atë nuk e duan qytetarët në rajonin ku është dhënë ai koncesion, gjegjësisht dy koncesione, nuk do të ketë minierë”.
Por, kryeministri i Maqedonisë së Veriut, Dimitar Kovaçevski, pas reagimeve të shumta, ka thënë se “nuk do të ketë minierë nëse atë nuk e duan qytetarët e rajonit ku është dhënë koncesioni”.
“Qëndrimi i Ministrisë së Ekonomisë dhe Ministrisë së Mjedisit Jetësor, është i qartë, nëse atë nuk e duan qytetarët në rajonin ku është dhënë ai koncesion, gjegjësisht dy koncesione, nuk do të ketë minierë. Koncesionet janë dhënë nga VMRO –DPMNE-ja, ndërkaq minierat nuk janë hapur falë qeverisë së LSDM-së e cila udhëheqë procedurë për të mos u hapur miniera”, ka deklaruar Kovaçevski.
Mirëpo, partia maqedonase në opozitë, VMRO-DPMNE, ka akuzuar kryeministrin Kovaçevski se me urdhër të partnerit shqiptar të Qeverisë, Bashkimit Demokratik për Integrim (BDI), në dëm të interesave të qytetarëve ka marrë vendim për bashkimin e koncesioneve për minierat për shfrytëzimin e bakrit dhe arit në mënyrë që miniera të vihet në funksion.
“Simptomatike është se vetëm 15 ditë pasi Nazif Destani që është i afërt me BDI-në, bleu aksionet në ‘Euromax Resources’, Gjykata e Lartë Administrative vendosi të respektojë ankesën e kompanisë kanadeze, e cila ishte ankuar në institucionet maqedonase për vendimin e qeverisë për ta ndërprerë për një kohë të gjatë kontratën për shfrytëzimin e bakrit dhe arit në këtë rajon ”, theksohet në reagimin e VMRO-DPMNE.
Kompania kanadeze “Euromax Resources”, në vitin 2012 e mori me koncesion lokalitetin e Illovicë – Shtukë për eksploatim të lëndës së parë të mineraleve – xehen e bakrit dhe arit.
Atë kohë drejtori i kësaj kompanie, Stiv Sharp, tha se prodhimi i bakrit dhe arit do të fillojë në mesin e vitit 2017 duke investuar 500 milionë euro dhe hapjen e 500 vendeve të reja të punës.
Pas kësaj, banorët e komunës së Novo Sellos dhe Bosillovës komuna këto që kufizohen me Strumicën në vitin 2017 organizuan referendum, kundër funksionimit të kompleksit të minierave, por referendum doli i pasuksesshëm pasi në të dolën më pak se 40 për qind e popullatës së asaj zone.
Në dhjetor të vitit 2019, Qeveria e Maqedonisë mori vendim për shfuqizimin e njëanshëm të Marrëveshjes për koncesion për eksploatim të minierës për bakër dhe ari në lokalitetin Illovicë. Më pas, kompania “Euromax” ka parashtruar ankesë në gjykatat e vendit kundër këtij vendimi të Qeverisë.
Gjatë fundjavës (më 15 korrik) nën organizimin e rreth 45 organizatave që në fokus kanë mbrojtje e mjedisit u mbajt një protestë për të kundërshtuar vendimin e qeverisë për bashkimin e koncesioneve për kompleksin e minierave “Ilovicë-Shtukë”.
Ministria e Ekonomisë vendimin e Qeverisë së Maqedonisë së Veriut për bashkimin e koncesioneve e ka arsyetuar me vendimin e Gjykatës Administrative të datës 30.03.2023 në favor të kompanisë “Euromax Resources”.
51 persona këtë vit janë prekur nga virusi HIV, 48 prej tyre janë meshkuj ndërsa 3 femra. Ndërkaq pesë persona kanë humbur jetën si pasojë e kësaj sëmundje. Epidemiologu nga Instituti i Shëndetit Publik, Dragan Koçinski thotë se pjesa më e madhe e pacientëve nuk e dinë se janë të infektuar me virusin HIV.
“Vetëm këtë vit janë regjistruar 51 raste… Numrat e këtij viti tregojnë se pjesa më e madhe e tyre janë të gjinisë mashkullore, persona që jetojnë në Shkup, dhe persona të popullsisë së re, këtu përfshihen persona të moshës 20 deri 29 vjeç. Marrëdhënia seksuale është mënyra e vetme që është paraqitur si transmetim i infeksionit”, deklaroi Dragan Koçinoski, Instituti i Shëndetit Publik (ISHP).
Nga anketa e bërë në shkollën e mesme të mjekësisë, Pançe Karagjozov, kryesisht me nxënësit e vitit të 3 dhe 4, ka rezultuar se pjesa më e madhe e tyre nuk përdorin mjete mbrojtëse, gjatë marrëdhënieve seksuale.
“Kemi bërë anketë, ku ishin të përfshirë 163 nxënës nga viti i 3 dhe 4 dhe morëm rezultate, fillimisht nga aktiviteti seksual i tyre, parandalimi i shtatzënisë së padëshiruar, dhe parandalimi i sëmundjeve infektuese seksuale mes tyre edhe të Sidës. Morëm rezultate dështuese, pasi që një e treta e të rinjve që janë aktivë në marrëdhënie seksuale nuk përdorin mjete mbrojtëse”, tha Nina Knags, profesoreshë.
Sipas statistikave të përgjithshme në vend, 687 persona janë infektuar me virusin HIV, ndërsa deri më tani 131 persona kanë humbur jetën. /Alsat.mk
Lajme nga vendi
Studentët nuk kanë njohuri të mjaftueshme për infeksionet seksualisht të transmetueshme tha profesoresha në Shkollën e Mesme të Mjekësisë në ditën botrore të Sidës
Studentët nuk kanë njohuri të mjaftueshme për infeksionet seksualisht të transmetueshme dhe këtë e pamë përmes ligjëratave, aktiviteteve programore dhe përmbajtjeve, tha sot Nina Knags, profesoreshë në Shkollën e Mesme të Mjekësisë, “Dr. Pançe Karagjozov”. Shoqata për Edukim dhe Kërkim Shëndetësor HERA për 1 Dhjetorin – Ditën Botërore të SIDA-s, në bashkëpunim me shkollën e mesme, organizuan një workshop për nxënësit e shkollave të mesme, të realizuar nga një ekip gjimnazistësh të cilët përçuan njohuritë tek shokët e klasës, miqtë dhe të njohurit e tyre. në temën e infeksioneve seksualisht të transmetueshme, me fokus rëndësinë e parandalimit të HIV-it
“Nxënësit shpesh bëjnë seks të pambrojtur pa qenë të vetëdijshëm për pasojat, si transmetimi i infeksioneve seksualisht të transmetueshme apo rreziku i shtatzënisë së paplanifikuar. Është e rëndësishme që të rinjtë të kenë ku të drejtohen për të marrë informacion të saktë para së gjithash, por edhe në rast dyshimi. Prandaj, Qendra Rinore ‘Dua të di’ është jashtëzakonisht e rëndësishme, sepse është një hapësirë e sigurt ku të rinjtë mund të testohen falas dhe në mënyrë konfidenciale dhe të marrin përgjigje për të gjitha pyetjet e tyre”, tha profesori.
Dragan Kocinski, shef i Departamentit të Epidemiologjisë së Sëmundjeve Infektive në Institutin e Shëndetit Publik (PIH), thotë se sipas të dhënave të Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH) në vitin 2023, rreth 39.9 milionë njerëz jetojnë me HIV në mbarë botën. Përafërsisht 630,000 njerëz vdiqën nga shkaqe të lidhura me HIV në 2023. Rreth 1.3 milion njerëz janë të infektuar me HIV në 2023.
“Në fushën e aktiviteteve për trajtimin e epidemisë së HIV-it, është e rëndësishme të vazhdohet testimi falas dhe konfidencial që ofrohet përmes disa qendrave dhe organizatave të shoqërisë civile në vend, në mënyrë që çdo person që jeton me HIV të ketë akses në teknologjinë moderne. trajtim i cili mundëson jetë të gjatë dhe cilësore dhe së bashku me organizatat joqeveritare të vazhdojmë të punojmë në ngritjen e vetëdijes dhe uljen e stigmës”, tha Kocinski.
Drejtuesja e programit në HERA, Eva Spasevska, përsëriti se parandalimi i HIV-it është kyç, por për fat të keq, fondet për parandalim nga Programi parandalues për infeksionet me HIV janë duke u reduktuar në vazhdimësi dhe përkujtoi se ekziston rreziku i ndalimit të shërbimeve që i shfrytëzon. mbi 8,000 qytetarë dhe që parandalojnë epideminë e HIV-it dhe ofrojnë parandalim të shpëtimit të jetës.
“Duke investuar në parandalimin dhe testimin, do të gjejmë më shumë njerëz që jetojnë me HIV që nuk janë të vetëdijshëm për të, gjë që në afat të gjatë do të rezultojë në një reduktim drastik të numrit të infeksioneve të reja dhe në shtypjen e epidemisë”. HERA, si organizatat e tjera të shoqërisë civile që punojnë në këtë fushë, është një partner i rëndësishëm i institucioneve, sepse ato gjithashtu punojnë me qytetarët në terren dhe kanë kontakte me komunitetet e cenueshme dhe njerëzit që kanë qasje të vështirë, ose nuk kanë akses në shërbimet shëndetësore. fare. Duhet angazhim i përbashkët i të gjitha palëve të interesuara sepse shëndeti është e drejtë, e jo privilegj dhe mirëmbajtja e shërbimeve parandaluese është në të mirë të të gjithë qytetarëve”, tha Spasevska./sdk.mk/
Lajme nga vendi
Greqia konfirmoi se po fillon ndërtimi i pikës kufitare Markova Noga-Lemos në Prespë, e mbyllur prej 57 vitesh
Vendkalimi kufitar Markova Noga – Lemos ndërmjet Republikës së Maqedonisë së Veriut dhe Republikës së Greqisë do të fillojë të ndërtohet vitin e ardhshëm dhe do të hapet në vitin 2027. Me këtë, pas 60 vitesh pas mbylljes së pikëkalimit, do të mund të kalohet sërish mes dy vendeve dhe kjo do të ndikojë shumë në zhvillimin e turizmit dhe ekonomisë në rajonin e Prespës. Këtë e kanë konfirmuar për Sdk.mk autoritetet greke dhe Zyra e Programit të Kombeve të Bashkuara për Zhvillim (UNDP) në vend, e cila zbaton projektin “BE për Prespën”.
Pika kufitare e Markova Nogës midis Greqisë dhe Jugosllavisë u mbyll në vitin 1967 me vendim politik të juntës ushtarake greke që më pas erdhi në pushtet me grusht shteti, por mbeti e mbyllur deri më sot edhe pas shfuqizimit të monarkisë dhe rënies së juntës së vitit 1974.
Jorgo Amanatidis, guvernator rajonal i zonës së Maqedonisë Perëndimore, tha për Sdk.mk se pala greke është duke punuar në këtë projekt, i cili është një hap kyç për forcimin e marrëdhënieve dypalëshe midis dy vendeve dhe do të sjellë përfitime të konsiderueshme mjedisore, sociale dhe ekonomike për rajonin. Aktualisht po punohet për fazën e dytë të projektit “Stacioni kufitar në zonën e Liqenit të Prespës: Aktivitete përgatitore për ngritjen e pikës kufitare” (BorPres) në kuadër të programit INTERREG IPA CBC 2014-2020.
Projekti për rihapjen e pikës kufitare është pjesë e Marrëveshjes së Prespës të nënshkruar në vitin 2018, e cila ndryshoi emrin kushtetues të shtetit dhe zgjidhi mosmarrëveshjen 30-vjeçare mes dy vendeve. Në vitin 2019 u nënshkrua marrëveshja për rihapjen e kalimit në Prespë.
ISHP: 51 raste të reja me HIV janë shënuar këtë vit
Studentët nuk kanë njohuri të mjaftueshme për infeksionet seksualisht të transmetueshme tha profesoresha në Shkollën e Mesme të Mjekësisë në ditën botrore të Sidës
Greqia konfirmoi se po fillon ndërtimi i pikës kufitare Markova Noga-Lemos në Prespë, e mbyllur prej 57 vitesh
Zyra e Avokatit të Popullit në Tetovë sot do të jetë e hapur
Nesër në Maqedoni do të shpallet gjendje krize në energjetikë, nga 1 shtatori hyjnë në fuqi masat për kursim
Kovaçevski paralajmëroi drejtor të ri të Drejtorisë për Zbatimin e Sanksioneve
-
Lajme nga vendi2 years ago
Zyra e Avokatit të Popullit në Tetovë sot do të jetë e hapur
-
Lajme nga vendi2 years ago
Nesër në Maqedoni do të shpallet gjendje krize në energjetikë, nga 1 shtatori hyjnë në fuqi masat për kursim
-
Lajme nga vendi2 years ago
Kovaçevski paralajmëroi drejtor të ri të Drejtorisë për Zbatimin e Sanksioneve