Connect with us

Lajme nga vendi

Miniera ngjall frikë për katastrofë ekologjike në rajonin e Strumicës

Published

on

Vendimi i Qeverisë së Maqedonisë së Veriut për bashkimin e koncesioneve për kompleksin e minierave “Ilovicë-Shtukë” në rajonin e Strumicës që i hap rrugë synimit të kompanisë kanadeze “Euromax Resources” – që para 11 vjetëve ka fituar të drejtën e koncesionit për nxjerrjen e arit dhe bakrit – ka shkaktuar reagim të ashpër të organizatave joqeveritare që në fokus kanë mbrojtjen e ambientit jetësor.

Kompania “Euromax Resources” kishte fituar dy koncesione për eksploatimin e bakrit dhe arit dhe më pas kërkoi bashkimin e tyre.

…me funksionimin e minierës do të hapet një gropë me thellësi prej 600 metrash dhe do të krijohet një liqen me mbeturina nga minierat me mbi 210 milionë metër kub toksina”…

Qeveria e Maqedonisë së Veriut më 27 qershor votoi për bashkimin e dy koncesioneve. Njëri koncesion ka të bëjë me shfrytëzimin e bakrit dhe arit në lokalitetin “Fshati Ilovicë”, që është pjesë e Komunës së Bosilovës dhe tjetri po ashtu në lokalitetin “Ilovicë”, që përfshin dhe një pjesë të komunës së Novo Sellës.

Ky vendim ka nxitur reagimin e ambientalistëve.

Advertisement

Gjorgji Tanushev, aktivist për mbrojtjen e ambientit jetësor dhe këshilltar në Komunën e Bosillovës, që përfshin hapësirat e minierave të arit dhe bakrit për Radion Evropa e Lirë, thekson se është e pamundur të lejohet funksionimi i minierave pasi kjo do të shkaktojë katastrofë ekologjike.

“E para do theksuar se që në vitin 2012 nga ne fshiheshin studimet që ishin bërë për sa i përket ndikimit që do të ketë në ambientin jetësor funksionimi i minierës. Ndërkohë, tash dihet se me funksionimin e minierës do të hapet një gropë me thellësi prej 600 metrash dhe do të krijohet një liqen me mbeturina nga minierat me mbi 210 milionë metër kub toksina në kodrën mbi Illovicë-Shtukë”.

“Në bazë të një studimi që ka realizuar Agjencia Ekologjike Amerikane EPA, dëmet që do të shkaktojë ndotja e ambientit nga funksionimi i minierës do të jenë të pranishme në këtë zonë gjatë 200 vjetëve të ardhshëm”, thotë Tanushev.

Era do t’i mbulojë me pluhur toksik të mbjellat në rajonin e Strumicës

Tanushev thotë se rajoni i Strumicës ku furnizohen me perime, kryesisht speca, domate, tranguj etj., jo vetëm banorët e Maqedonisë së Veriut po edhe Kosova dhe vendet e tjera të rajonit, do të mbulohet me pluhur toksik.

Advertisement

Po ashtu, do të ndoten dhe ujërat nëntokësorë dhe këtu nuk mund të flasim më për sanim të problemit”.

“E gjithë bujqësia do të shkatërrohej pasi era do ta shpërndajë pluhurin toksik, në fushën e Strumicës dhe askush nuk do të dëshirojë të blejë produkte bujqësore të mbuluara me pluhur që do të shkaktohet nga dridhjet e vazhdueshme nga shpërthimet… nga vetë shkëmbinjtë do të krijohet acid sulfurik natyror.
Po ashtu, do të ndoten dhe ujërat nëntokësorë dhe këtu nuk mund të flasim më për sanim të problemit, shërim të tokës”, thekson Tanushev, aktivist për mbrojtjen e ambientit jetësor.

Kompania që fitoi koncesionin “Euromax Resources”, thotë se nëse shkëputet kontrata, shteti do të paguajë dëm prej një miliard eurosh.

Nëpërmjet një deklarate me shkrim për mediat, nga kompania kanë theksuar se në kompleksin e minierave Ilovicë-Shtukë, do të zbatohen metodat më të sigurta dhe më moderne për shfrytëzimin e burimeve minerare, duke mos lënë hapësirë për rrezikimin e shëndetit të qytetarëve dhe ndotjen e tokave në këtë rajon.

“Dëmi i mundshëm nga një qasje e tillë e papërgjegjshme do të ishte arbitrazhi ndërkombëtar me të paktën 1 miliard euro të paguara nga buxheti i shtetit, ose nga xhepi i shtetasve të këtij vendi”, thuhet ndër terash në reagimin me shkrim të kompanisë “Euromax Resources”.

Advertisement

“…nëse atë nuk e duan qytetarët në rajonin ku është dhënë ai koncesion, gjegjësisht dy koncesione, nuk do të ketë minierë”.

Por, kryeministri i Maqedonisë së Veriut, Dimitar Kovaçevski, pas reagimeve të shumta, ka thënë se “nuk do të ketë minierë nëse atë nuk e duan qytetarët e rajonit ku është dhënë koncesioni”.

“Qëndrimi i Ministrisë së Ekonomisë dhe Ministrisë së Mjedisit Jetësor, është i qartë, nëse atë nuk e duan qytetarët në rajonin ku është dhënë ai koncesion, gjegjësisht dy koncesione, nuk do të ketë minierë. Koncesionet janë dhënë nga VMRO –DPMNE-ja, ndërkaq minierat nuk janë hapur falë qeverisë së LSDM-së e cila udhëheqë procedurë për të mos u hapur miniera”, ka deklaruar Kovaçevski.

Mirëpo, partia maqedonase në opozitë, VMRO-DPMNE, ka akuzuar kryeministrin Kovaçevski se me urdhër të partnerit shqiptar të Qeverisë, Bashkimit Demokratik për Integrim (BDI), në dëm të interesave të qytetarëve ka marrë vendim për bashkimin e koncesioneve për minierat për shfrytëzimin e bakrit dhe arit në mënyrë që miniera të vihet në funksion.

“Simptomatike është se vetëm 15 ditë pasi Nazif Destani që është i afërt me BDI-në, bleu aksionet në ‘Euromax Resources’, Gjykata e Lartë Administrative vendosi të respektojë ankesën e kompanisë kanadeze, e cila ishte ankuar në institucionet maqedonase për vendimin e qeverisë për ta ndërprerë për një kohë të gjatë kontratën për shfrytëzimin e bakrit dhe arit në këtë rajon ”, theksohet në reagimin e VMRO-DPMNE.

Advertisement

Kompania kanadeze “Euromax Resources”, në vitin 2012 e mori me koncesion lokalitetin e Illovicë – Shtukë për eksploatim të lëndës së parë të mineraleve – xehen e bakrit dhe arit.

Atë kohë drejtori i kësaj kompanie, Stiv Sharp, tha se prodhimi i bakrit dhe arit do të fillojë në mesin e vitit 2017 duke investuar 500 milionë euro dhe hapjen e 500 vendeve të reja të punës.

Pas kësaj, banorët e komunës së Novo Sellos dhe Bosillovës komuna këto që kufizohen me Strumicën në vitin 2017 organizuan referendum, kundër funksionimit të kompleksit të minierave, por referendum doli i pasuksesshëm pasi në të dolën më pak se 40 për qind e popullatës së asaj zone.

Në dhjetor të vitit 2019, Qeveria e Maqedonisë mori vendim për shfuqizimin e njëanshëm të Marrëveshjes për koncesion për eksploatim të minierës për bakër dhe ari në lokalitetin Illovicë. Më pas, kompania “Euromax” ka parashtruar ankesë në gjykatat e vendit kundër këtij vendimi të Qeverisë.

Gjatë fundjavës (më 15 korrik) nën organizimin e rreth 45 organizatave që në fokus kanë mbrojtje e mjedisit u mbajt një protestë për të kundërshtuar vendimin e qeverisë për bashkimin e koncesioneve për kompleksin e minierave “Ilovicë-Shtukë”.

Advertisement

Ministria e Ekonomisë vendimin e Qeverisë së Maqedonisë së Veriut për bashkimin e koncesioneve e ka arsyetuar me vendimin e Gjykatës Administrative të datës 30.03.2023 në favor të kompanisë “Euromax Resources”.

Advertisement

Lajme nga vendi

Ndarja e mjeteve/ Kumanova mori 4 milionë euro – Mbi 2.5 milionë marrin Çairi e Gostivari

Published

on

Më së shumti para do të fitojë Komuna e Kumanovës, e cila në thirrje kishte aplikuar me 3 projekte dhe Qeveria i ka miratuar të gjitha dhe ka ndarë rreth 4 milionë euro. Siç njoftuan nga Qeveria, Komunës Qendër i është miratuar vetëm një projekt, gjegjësisht rinovimin e Sallës Sportive “Rabotniçki” në vlerë prej rreth 1.5 milionë euro, shkruan Alsat.

Nga ana tjetër prej komunave me shumicë shqiptare, më së shumti para do të fitojë Komuna e Çairit, rreth 2.7 milionë euro, e cila në thirrje kishte aplikuar me 7 projekte.  Vijon më tej Gostivari me mbi 2.6 milionë euro, Struga mbi 2.2 dhe Tetova me mbi 1.3 milion euro.

Kërçova, Vrapçishti dhe Likova do të marrin nga 900 mijë euro, ndërkaq, Zhelina mbi 800 mijë euro. Për projektet, Dibrës i janë ndarë afër 700 mijë euro, ndërkaq Haraçinës, Bërvenicës dhe Dollnenit nga 600 mijë euro.

Komunat me shumicë shqiptare

Komuna e Çairit 2.7 milionë euro
Komuna e Gostivarit 2.6 milionë euro
Komuna e Strugës 2.2 milionë euro
Komuna e Tetovës 1.3 milionë euro
Komuna e Kërçovës 900 mijë euro
Komuna e Vrapçishtit 900 mijë euro
Komuna e Likovës 900 mijë euro
Komuna e Zhelinës 800 mijë euro
Komuna e Dibrës 700 mijë euro
Komuna e Haraçinës 600 mijë euro
Komuna e Bërvenicës 600 mijë euro
Komuna e Dollnenit 600 mijë euro

 

Advertisement

Paratë hungareze, pritet që këto ditë të transferohen në vend, ndërkaq prej javës së ardhshme të nënshkruhen marrëveshjet me komunat dhe të fillojë realizimi i projekteve. Komunat do t’i marrin paratë në periudhën e ardhshme në llogari të veçanta, varësisht prej procesit të realizimit të punimeve. Procedurën do ta ndjekë një trup koordinues i përbërë nga gjashtë ministritë nëpërmjet të cilave do të financohen projektet. Për nga karakteri, shumica e projekteve janë për rrugë, kanalizim dhe ujësjellës./ Alsat.mk

Continue Reading

Lajme nga vendi

Rreth 32.8% e fëmijëve në Maqedoninë e Veriut jetojnë në varfëri

Published

on

Mbi 120,000 fëmijë në Maqedoni ose 32.8 për qind e të gjithë fëmijëve jetojnë nën kufirin e varfërisë. Të dhënat e Entit Shtetëror të Statistikave tregojnë se shkalla e varfërisë tek fëmijët është 50 për qind më e lartë se tek popullsia e rritur.

Shkalla e varfërisë tek fëmijët është rritur me 28 për qind në vitin 2015, në 32.8 për qind në vitin 2021, duke treguar se fëmijët po lihen jashtë zhvillimit ekonomik të vendit, bëjnë thirrje UNICEF.

Me rastin e 17 Tetorit – Ditës Ndërkombëtare kushtuar zhdukjes së varfërisë, UNICEF shprehet i shqetësuar për këtë situatë në vend, duke konsideruar se fëmijët janë më të cenueshëm ndaj efekteve të varfërisë.

“Varfëria e fëmijëve prek të gjitha aspektet e jetës dhe mund të ketë pasoja gjatë gjithë jetës në zhvillimin fizik, njohës dhe social të fëmijëve dhe ka një kosto të lartë për kapitalin njerëzor dhe prosperitetin. Duke marrë parasysh këtë, me miratimin e Objektivave të Zhvillimit të Qëndrueshëm në vitin 2015, vendi u angazhua fort për të reduktuar me të paktën gjysmën e përqindjes së fëmijëve që jetojnë nën kufirin e varfërisë deri në vitin 2030”, thuhet në deklaratë e UNICEF.

UNICEF beson se investimet e pamjaftueshme në mbrojtjen sociale kanë kontribuar në mbulimin e pamjaftueshëm të vazhdueshëm të fëmijëve në Maqedoninë e Veriut.

Advertisement
Continue Reading

Lajme nga vendi

Kujdes me platformat që ofrojnë fitime të shpejta dhe investime në kripto, apelojnë autoritetet në Maqedoni

Published

on

Në një periudhë të rritjes së aktiviteteve reklamuese në rrjetet sociale që lidhen me të ashtuquajturat “platformat për të fituar para të shpejta online”, Autoriteti i Inteligjencës Financiare si institucion kompetent i krijuar me qëllim të mbledhjes dhe analizimit të raporteve për transaksione të dyshimta dhe informacione të tjera me rëndësi për parandalimin dhe zbulimin e pastrimit të parave dhe financimit të terrorizmit, i bashkohet apelit për nga ana e autoriteteve të tjera kompetente dhe paralajmëron qytetarët që të kenë kujdes me paratë e tyre dhe të njohin menjëherë platformat e investimeve mashtruese fiktive, pra të mos investojnë në platforma dhe aplikacione të tilla.

Nga ana tjetër, duke pasur parasysh se një numër i madh qytetarësh kanë përvetësuar kripto-asete nëpërmjet ofruesve të shërbimeve që lidhen me asetet virtuale në vendin tonë (kryesisht këmbimoret lokale në vend që janë ngarkuar me zbatimin e masave dhe veprimeve për parandalimin e pastrimit të parave dhe terroristëve. financimi ), u kërkohet të mos inkurajojnë dhe të mos ndihmojnë qytetarët në kryerjen e transaksioneve, pra depozitimin e fondeve kripto në aplikacione të tilla potencialisht mashtruese.

“Ftojmë qytetarët që të njihen me të ashtuquajturat “Task-scam Apps” ose Task-scam Apps, të cilat paraqesin një lloj mashtrimi ku mashtruesit joshin viktimat me premtime për fitime të lehta dhe të shpejta përmes detyrave të thjeshta, ku ata fitojnë me fitimet në formën e kripto-aseteve. Mashtrimet konsistojnë në faktin se fillimisht viktimat e mashtrimeve kontaktohen nga të ashtuquajturit rekrutues ose përfaqësues të aplikacionit ose miq, dhe fitimet sigurohen me detyra të vogla që janë të lehta për t’u kryer dhe ofrojnë pagesa të menjëhershme e të vogla. Si fillim, zakonisht kërkohet një depozitë fillestare në formën e kripto-aseteve”, apelon administrata.

Aplikacioni ose platforma funksionon për një kohë të caktuar që synon të krijojë besim dhe të tregojë se mundësia e fitimit është e ligjshme. Këto aplikacione nuk kanë një produkt apo shërbim real dhe përfaqësojnë një ekran prapa të ashtuquajturave skema piramidale, pra financohen nga investimi i anëtarëve të rinj. Pas një kohe të caktuar, organizatorët mbyllin platformën dhe fondet e personave që i kanë depozituar në platforma të tilla nuk do të kenë kurrë mundësi t’i rikuperojnë. Mashtrimi zakonisht nuk përfundon këtu, por vazhdon në fazën e dytë, pra mashtrimi për të ashtuquajturat. “rikuperimi i fondeve”, ku organizatorët e një platforme të tillë përfitojnë edhe njëherë nga viktimat dhe i drejtojnë njerëzit që duke depozituar fonde të reja mund të rikuperojnë fondet e humbura më parë. Në këtë mënyrë, viktimat e mashtrimit mashtrohen për herë të dytë dhe fondet me siguri nuk do t’u kthehen.

Kombet e Bashkuara (OKB) në raportet e tyre lidhur me krimin në periudhën pas Covid19, si dhe organizata të tjera ndërkombëtare, theksuan një formë të re të krimit të organizuar, përgjithësisht nga rajoni aziatik, ku përfshihet trafikimi i qenieve njerëzore, ku mijëra njerëz të cilët janë viktima të krimit të dhunshëm detyrohen të kryejnë mashtrime në lidhje me investimet në asete virtuale ose kripto dhe të kërkojnë viktima në të gjithë botën.

Advertisement

Si të njohim një platformë potencialisht mashtruese për të fituar para të shpejta?

1. Nuk i nënshtrohet rregullimit dhe mbikëqyrjes gjithëpërfshirëse nga një institucion kompetent në shtetin ose vendin e Bashkimit Evropian.
2. Nuk ekziston i ashtuquajturi program investitor ose eng. (letër e bardhë) për vetë projektin në formën e aseteve kripto të miratuara nga një autoritet ose organ kompetent.
3. Nuk është e mundur të gjenden të dhëna për emrin e shoqërisë, personat nga menaxhmenti, përkatësisht personat përgjegjës në personin juridik dhe ndonjëherë nuk ka fare subjekt të regjistruar.
4. Nuk gjendet asnjë e dhënë se personi juridik është i licencuar për veprimtarinë që ushtron, pra tregon “certifikata” fiktive për regjistrim pranë një autoriteti apo organi kompetent të një shteti të huaj.
5. Fushata intensive e marketingut përmes rrjeteve sociale dhe kryesisht për të njëjtën platformë apo aplikacion, përmes llogarive apo profileve të ndryshme në rrjetet sociale.
6. Komunikimi me personat që pretendojnë se janë kompetentë ose administratorë/rekrutues bëhet ekskluzivisht përmes rrjeteve sociale si Telegram, Whatsapp, pra aplikacione të ngjashme për komunikim, ndërkohë që anëtarësimi bëhet ekskluzivisht në një rreth të mbyllur, pra nëpërmjet një ftese të një miku ose një personi i cili është anëtar i grupit gjegjësisht administratori.
7. Aplikacionet që ofrojnë “fitime të shpejta” nuk disponohen në “PlayStore” ose “AppleAppStore” dhe mund t’i instaloni në pajisjen tuaj elektronike vetëm me një ftesë paraprake nga një mik.
8. Nuk mund të gjesh të dhëna të mbështetjes teknike për vetë platformën, domethënë nuk ka numra telefoni ose kuti elektronike kontakti.
9. Mjetet që depozitoni nuk mund t’i dispononi lirisht, pra nuk mund t’i tërhiqni kur të doni ose nëse ka mundësi të tilla, e njëjta gjë bëhet për një komision të caktuar, i cili ndonjëherë mund të jetë më i madh se vetë “investimi”.
10. Platforma reklamon shumë se bashkëpunon me kompani me reputacion për të treguar se ka legjitimitet.
11. Fitimet nga platforma lidhen me kryerjen e detyrave të caktuara, futjen e anëtarëve të rinj si dhe investimin për të avancuar në hierarkinë e aplikacionit që mundëson fitime shtesë.

Gjithashtu, Autoriteti i Inteligjencës Financiare u bën thirrje shkëmbimeve të kripto-aseteve që të respektojnë plotësisht Ligjin për Parandalimin e Pastrimit të Parave dhe Financimit të Terrorizmit, pra të zbatojnë masat dhe veprimet për të parandaluar pastrimin e parave dhe financimin e terrorizmit, të cilat përfshijnë përgatitjen e një rreziku. vlerësimi nga pastrimi i parave dhe financimi i terrorizmit dhe përditësimi i rregullt i tij, prezantimi dhe aplikimi i programeve për reduktimin dhe menaxhimin efikas të rrezikut të identifikuar të pastrimit të parave dhe financimit të terrorizmit, analiza e klientëve, d.m.th identifikimi i çdo transaksioni pavarësisht nga shuma, raportimi dhe dorëzimi i të dhënave, informacioneve dhe dokumentacionit në administratë, ruajtja, mbrojtja dhe mbajtja e shënimeve të të dhënave, emërimi i një personi të autorizuar dhe zëvendësi i tij dhe/ose krijimi i një departamenti për parandalimin e pastrimit të parave dhe financimit të terrorizmit.

Qytetarët që janë viktima të mashtrimeve të tilla duhet t’i denoncojnë tek organet kompetente.

Advertisement
Continue Reading

Më të lexuarat