Maqedonia e Veriut është ndër 10 vendet e para në botë sipas përqindjes sa i përket pirjes së duhanit dhe numrit të përgjithshëm të cigareve të pira në ditë për duhanpirës.
Të dhënat e analitikës tregojnë se përqindja e pirjes së duhanit në vend është 48.4%. Për krahasim në vendet evropiane, përqindja e pirjes së duhanit është shumë më e ulët – mesatarja e BE-së është 29%. Në Suedi është 8.7%, në Greqi dhe Bullgari 27%.
Analytica think tank së bashku me Universitetin e Illinois në Çikago në vitin 2020 kryen një anketë të madhe rajonale mbi konsumin e duhanit në vend dhe rajon. Ky është një nga studimet e para në Maqedoninë e Veriut që ofron informacion gjithëpërfshirës për përdorimin e duhanit, gjegjësisht cigareve.
“Analizat tregojnë se pothuajse gjysma e të rriturve në Republikën e Maqedonisë së Veriut (48,4 për qind) aktualisht pijnë duhan. Përqindja e pirjes së duhanit është 57.9 për qind te meshkujt dhe 39.0 për qind te femrat”, shpjegon Tamara Mijović Spasova nga Analytica.
Advertisement
Ajo shtoi se RMV është lider në rajon për sa i përket konsumit të cigareve me çmimin më të ulët dhe shumë pak po bëhet për tejkalimin e problemit të duhanit, qoftë zgjidhje ligjore, rritje të akcizës apo fushata për ndërgjegjësimin e publikut.
Të dhënat tregojnë se çmimi mesatar i një pakete cigare në Maqedoninë e Veriut është 1.7 euro, në rajonin e Evropës Juglindore është rreth 2.1 euro, ndërsa niveli evropian është 4.9 euro, që konfirmon faktin se është vendi me çmimet më të ulta në rajon.
Taksimi i duhanit është një nga mjetet më efektive për reduktimin e konsumit të duhanit (rritja e akcizës rezulton në një ulje të konsumit të duhanit në të gjitha vendet e EJL) dhe do të rezultojë në një rritje të fortë të të ardhurave publike në buxhet.
Bojana Hristovska nga Analytika shpjegon se vetëm 11,9% e duhanpirësve kanë deklaruar se pirja e duhanit është e ndaluar në shtëpi (nuk pinë duhan në shtëpi), ndërsa 42,9% e jo duhanpirësve nuk pinë duhan në shtëpi. Shkalla më e lartë e ekspozimit ndaj pirjes pasive të duhanit gjendet në bare, klube nate (73.6%) dhe restorante (44.2%). (INA)
Ministria e Punëve të Brendshme sot (22.03.2023) në Prokurorinë Themelore Publike për krim të organizuar dhe korrupsion ka dorëzuar kallëzim penal kundër një 15-vjeçari nga Shkupi, për veprën penale “terrorizëm”.
Merrni lajme në Viber
“Më datë 24.02.2023, i mituri i denoncuar ka krijuar një adresë emaili duke përdorur celularin e tij dhe në të njëjtën ditë duke përdorur kompjuterin laptop nga shtëpia e tij ka dërguar një mesazh me përmbajtje kërcënuese në adresën zyrtare të emailit të një shkolle të mesme në. Shkupi, i cili ka kryer kontrolle, është konstatuar se është fals. Në të njëjtën kohë, për të fshehur aktivitetet e tij gjatë dërgimit të mesazhit, i mituri ka përdorur një aplikacion VPN.
Pas masave dhe aktiviteteve të ndërmarra nga Sektori për krime kompjuterike dhe kriminalistikë digjitale, është konstatuar IP adresa e përdorur, pronar i së cilës është babai i të miturës, dhe në bazë të urdhëresës për bastisje në shtëpi të lëshuar nga Gjykata Themelore Penale Shkup, është bërë bastisje. është kryer në shtëpinë e prindit të të miturës, nga ku është konfiskuar përkohësisht telefoni celular, karta SIM dhe kompjuteri laptop në përdorim të të miturës.
Nga ekspertiza e kryer është konstatuar se e njëjta adresë elektronike është përdorur për dërgimin e mesazheve me përmbajtje kërcënuese në disa shkolla në territorin e qytetit të Shkupit nga celulari dhe nga kompjuteri laptop në disa raste”, tha Ministria e Brendshme.
Advertisement
Më datë 03.03.2023, në prani të prindit të tij, inspektor për të mitur dhe dhunë në familje nga RSV Shkup dhe avokat, me të miturin është bërë intervistë zyrtare në stacionin policor, me ç’rast i njëjti ka sqaruar mënyrën e kryerjes së veprës penale.
Me iniciativë të ambasadorit të Shqipërisë në Kosovë Qemal Minxhozi, disa kryetarë të komunave nga Shqipëria dhe Kosova, kanë vizituar komunën e Tetovës.Ky takim, ka për qëllim thellimin e bashkëpunimit mes komunave në sferën e turizmit, ndërsa komuna e Tetovës ka një bashkëpunim me disa prej komunave në shumë sfera, sidomos në sferën e kulturës, turizmit dhe sportit, tha nikoqiri i këtij takimi Bilall Kasami, kryetar i komunës së Tetovës.
“Janë disa projekte të përbashkëta si me komunën e Pejës, me Durrësin, me Bujanocin dhe Ulqinin tani më kemi bashkëpunim, në kuadër të aktiviteteve sportive , me komunën e Prizrenit këtë vit veçmë fillon bashkëpunimi për promovimin e Turizmit, ku rruga e Butiqeve në Tetovë do të fillojë së shpejti të rikonstruohet dhe do të ketë pamje moderne, poashtu bashkëpunim kemi me komunën e Gjilanit ku kemi konkuruar në fonde ndërkombëtare, prandaj kemi bashkëpunim me një pjesë të madhe të komunave “, tha kryetari i komunës së Tetovës Bilall Kasami.
Për ambasadorin e Shqipërisë në Kosovë Qemal Minxhozi, ky bashkëpunim duhet të thellohet edhe më shumë në të ardhmen që edhe qytetarët e Shqipërisë dhe Kosovës të njihen me rajonet shqiptare.
“Ne dëshirojmë që të kemi një program të përbashkët turistik, si Kossva, si Shipëria, si Maqedonia e veriut.Ka patur mbledhje të përbashkëta të qeverive mes këtyre shteteve dhe ne dëshirojmë që të integrohemi bashkërisht, edhe në sferën e turizmit.Prandaj, pushteti lokal ka edhe obligim që të vazhdojë implementimin e vendimeve të qeverive”, tha ambasadori i Shqipërisë në Kosovë Qemal Minxhozi.
Advertisement
Lidhjet mes komunave shqiptare nuk kanë munguar në të kaluarën dhe këta lidhje duhet edhe më shumë të zhvillohen, tha kryetari i komunës së Gjakovës Ardian Gjini.
“Ne dëshirojmë që me pas sa më shumë bashkëpunim më të afërt, e dijmë se afërisa jonë me Tetovën dhe komunat me shumicë shqiptare në Maqedoninë e veriut, i ndihmojnë edhe Kosovës edhe Shqipërisë duke pasur marrëdhënie më të afrëta njëherë me vet shtetin e Maqedonisë së Veriut, por edhe neve në mes veti me rritur këtë bashkëpunim në të gjitha sferat edhe në arsim, turizëm edhe në kulturë edhe në sfera tjera.Lidhjet nuk kanë munguar dhe këta lidhje duhet edhe më shumë me i zhvilluar” tha kryetari i komunës së Gjakovës Ardian Gjini.
pas qëndrimit në tetovë ku është vizituar edhe xhamia e pashës, kryetarët e komunave shqiptare nga Shqipëria, Kosova, Maqedonia e veriut dhe Lugina e Preshevës, janë nisur për në Pogradec të Shqipërisë.
Ministri i Punëve të Brendshme, Oliver Spasovski, sot ka mbajtur takim pune me grupin punues të Shoqatës së Gazetarëve të Maqedonisë, të udhëhequr nga kryetari i SHGM-së Mlladen Çadikovski, në të cilin u promovua Protokolli i përgatitur për sigurinë e gazetarëve në internet, me fokus për gazetaret.
Si rezultat i zhvillimit të këtij protokolli, ndër të tjera, në Ministrinë e Punëve të Brendshme është caktuar një person-pikë kontakti për kërcënimet në internet ndaj gazetarëve dhe në përgjithësi punonjësve të medias. Protokolli ofron hapa praktike që gazetarët të veprojnë kur janë subjekt i një kërcënimi përmes rrjeteve sociale dhe në përgjithësi në internet, përmes përfshirjes proaktive të Ministrisë së Punëve të Brendshme në mbrojtjen e punonjësve të medias. Ky është një nga aktiviteteve të rradhës të zhvilluara bashkërisht nga MPB-ja she SHGM-ja për përmirësimin e sigurisë së gazetarëve, që nga viti 2017, kur u nënshkrua një Memorandum Bashkëpunimi.
Në takim u diskutua edhe për aspekte të tjera të sigurisë së gazetarëve dhe punonjësve të medias gjatë kryerjes së aktiviteteve të tyre, kërcënimet që janë të pranishme në hapësirën e internetit, nevojën për raportim të lirë dhe të papenguar të ngjarjeve në terren, efikasitetin në mbrojtjen e gazetarëve me zbatim të plotë të instrumenteve ligjore që kanë institucionet dhe u theksua bashkëpunimi i shkëlqyer mes MPB-së dhe SHGM-së.
“Është e qartë se impenjimi ynë si ministri është që gazetarëve t’u ofrojmë të gjitha kushtet që ata ta bëjnë punën e tyre pa probleme dhe këtë e kemi treguar që nga viti 2017 e deri më tani. Nuk duhet të ketë asnjë dyshim për këtë, sepse liria e mediave është një nga shtyllat bazë mbi të cilën mbështetet demokracia. Dhe ky protokoll, në përpilimin e të cilit kanë marrë pjesë përfaqësues të MPB-së, SHGM-së dhe ekspertë të komunitetit akademik, ofron zgjidhje që do të kontribuojnë që çdo gazetar, veçanërisht femrat gazetare, të ndihen të sigurtë, por edhe të dijnë të veprojnë në rastet e kërcënimeve online. Për ne liria e gazetarëve është prioritet dhe në atë drejtim vazhdojmë me aktivitete të rradhës në bashkëpunim me SHGM-në. Në periudhën paraprake kemi kryer trajnime të shumta, së bashku me SHGM-në dhe Misionin e OSBE-së në Shkup, kemi zhvilluar Doracakun për sigurinë e gazetarëve gjatë ngjarjeve me rrezikshmëri të lartë dhe sot mund të konstatojmë se është përgatitur edhe Protokolli për sigurinë e gazetarëve në internet”, theksoi ministri Spasovski.
Kryetari i SHGM-së Mlladen Çadikovski tha se ky Protokoll është një hap plus në ndërtimin e një atmosfere të sigurt për të punuar gazetarët.
“Besojmë se ky është një hap pozitiv në kuadër të rritjes së sigurisë së kolegëve gazetarë. Sot ne jo vetëm përballemi me kërcënime për sigurinë tonë, por përballemi edhe me rrezikun e kërcënimeve online, ku fatkeqësisht, viktimat kryesore janë gazetaret. Në këtë mënyrë presim që të zvogëlohen sulmet dhe rreziku prej tyre dhe të zhduket mosndëshkimi i autorit. Shpresojmë që rekomandimet që gjenden në këtë Protokoll do ta gjejnë vendin e tyre në krijimin e një atmosfere të sigurt për punën e gazetarëve”, tha Çadikovski.
Advertisement
Në procesin e përgatitjes së këtij Protokolli janë bërë analiza të gjëra, është përdorur literatura aktuale ligjore për këtë temë, si dhe praktika të shumta institucionale, për të gjetur qasjen më të mirë për mbrojtje dhe siguri më të madhe të gazetarëve në internet. Në këtë mënyrë do të zvogëlohet mundësia e autocensurës për shkak të frikës ekzistuese të sulmit dhe do të rritet liria e shprehjes dhe standardet profesionale gazetareske. Anëtarë të grupit punues të përbërë për përgatitjen e këtij protokolli nga SHGM-ja ishin Mlladen Çadikovski dhe Dragan Sekullovski, Nikolla Dujovski, profesor në Fakultetin e Sigurisë Shkup në USHKO Manastir, Jasna Baçovska Nediq, profesoreshë në Fakultetin Juridik “Justiniani i Parë” Shkup, Toni Angellovski, ndihmës i ministrit për Marrëdhënie me Publikun dhe Planifikim Strategjik në MPB, ndërsa nga femrat gazetare në grupin punues ishin Sashka Cvetkovska, Evi Shkopi dhe Kristina Atovska.