Një bllokadë aktive në Kuvend nga disa prej deputetëve të opozitës shënoi vitin e kaluar 2022. VMRO-DPMNE e filloi bllokadën në maj, e cila, siç paralajmëroi në atë kohë, do të zgjasë deri në arritjen e marrëveshjes për datën e zgjedhjeve të parakohshme parlamentare. Bllokada, sipas partisë, nënkuptonte edhe “pengim të ligjeve dhe politikave të dëmshme”. Për qeverinë, pavarësisht bojkotit dhe bllokadave, Kuvendi funksiononte, transmeton Zhurnal.
Partitë politike për MIA-n kanë folur rreth mundësisë për zgjedhje të parakohshme.
Qeveria dhe opozita nuk devijojnë nga qëndrimet e tyre. Sipas LSDM-së, zgjedhje të parakohshme parlamentare nuk do të ketë dhe ato do të mbahen në mandatin e rregullt në vitin 2024, ndërsa VMRO-DPMNE propozon që ato të mbahen në pranverë, më 14 apo 21 maj 2023.
Aktivitetet e shtuara në terren për LSDM-në nuk nënkuptojnë përgatitje për zgjedhje të parakohshme, por, siç bëjnë me dije nga partia, cikli i kaluar i tribunave është vetëm vazhdimësi e aktiviteteve intensive të partisë me qëllim që qytetarët të familjarizohen me politikat e LSDM-së, por edhe për të dëgjuar mendimet, idetë dhe sugjerimet e tyre.
Fushata që nënkupton kontakt me qytetarët vetëm para zgjedhjeve, sipas kësaj partie, është veçori e VMRO-DPMNE-së.
– Zgjedhjet do të mbahen në vitin 2024 dhe kjo çështje është zgjidhur. LSDM është parti e hapur, e afërt me qytetarët dhe përmes formave të ndryshme, takimeve me organizatat komunale, formatit më të gjerë të tribunave, LSDM-ja ka dëshmuar se është parti e përgjegjshme dhe si e tillë është vazhdimisht me popullin, theksuan nga partia.
Kryetari i LSDM-së dhe kryeministër Dimitar Kovaçevski thotë se do të ketë zgjedhje parlamentare së bashku me zgjedhjet presidenciale në vitin 2024 dhe nuk ka plane për rikonstruim të Qeverisë.
Unë jam një person që i qëndroj qëndrimeve të mia dhe nuk i ndryshoj pikëpamjet si politikanët e tjerë dhe do të ketë zgjedhje në vitin 2024, fillimisht zgjedhje presidenciale dhe më pas parlamentare, tha kryeministri i cili është i bindur se në vitin 2024 do të ketë Qeveri e cila përsëri do të udhëhiqet nga LSDM dhe partnerët e koalicionit të cilët janë për vazhdimin e rrugës evropiane të vendit dhe anëtarësimin në BE deri në vitin 2030.
Sipas partisë më të madhe opozitare VMRO-DPMNE, kaosi në qeveri, gjendja në vend dhe sondazhet e opinionit publik tregojnë se zgjedhjet e pranverës janë një domosdoshmëri.
Nga VMRO-DPMNE thonë se situata aktuale politike në vend është e patolerueshme, si mes partive, ashtu edhe brenda disa partive, pra në LSDM, BDI dhe Alternativa. Partia njofton përdorimin e të gjitha mekanizmave për të arritur qëllimin dhe kreativitetin e saj në gjetjen e rrugëve për mbajtjen e atyre zgjedhjeve, transmeton Zhurnal.
Meqenëse partia propozon zgjedhje të parakohshme në maj, sipas tyre, fushata zgjedhore do të nisë më 25 prill. Qëllimi i këtyre zgjedhjeve, siç informoi partia, është rivendosja e sistemit dhe vendosja e një stabiliteti më të madh.
VMRO-DPMNE dëshiron t’i shohë partitë opozitare shqiptare si partnere në qeverinë e ardhshme, të cilat edhe pse pajtohen se nuk e kanë fuqinë që ka aktualisht BDI-ja, megjithatë besojnë se ka pakënaqësi të madhe në radhët e organeve votuese etnike shqiptare të cilët besojnë se kjo do të nxiste disa ndryshime në atë drejtim.
Për BDI-në zgjedhje të parakohshme parlamentare nuk do të ketë dhe nuk duhet të ketë.
Zgjedhje të parakohshme parlamentare nuk duhet të ketë dhe nuk do të ketë, sepse ne jemi maksimalisht të interesuar për realizimin e objektivave programore, që janë para nesh dhe për të cilat qytetarët na kanë dhënë mandat. Zgjedhjet nuk janë zgjidhje, por zgjidhja është adresimi i të gjitha nevojave dhe problemeve të qytetarëve, theksojnë nga BDI.
Aleanca për Shqiptarët pretendon se është e gatshme për zgjedhje, kurdo që të mbahen. Në një deklaratë për MIA-n, ata thonë se vlerësojnë që vendi ka nevojë për një shumicë të re, një Qeveri të re, më stabile, më të pastër dhe që do të luftojë korrupsionin.
Sipas partisë, prioriteti numër një pas Vitit të Ri duhet të jetë miratimi i amendamenteve kushtetuese, fillimi i negociatave me BE-në, si dhe miratimi i ligjeve dhe mekanizmave për të luftuar krimin dhe korrupsionin.
Alternativa për MIA-n theksoi se nuk shohin arsye të veçantë për zgjedhje të parakohshme parlamentare, por, siç thonë ata, nëse ato ndodhin, partia është e gatshme të marrë pjesë me kapitalin e saj politik dhe performancën në Qeveri, si dhe të konkurrojë me programin e saj politik. Sipas tyre, nuk presin zgjedhje deri në vitin 2024 dhe tani, shtojnë ata, është koha për punë.
Kryetarja e PLD-së, Monika Zajkova, në një deklaratë me shkrim për MIA-n, thekson se qëndrimi i saj personal është që të mos ketë zgjedhje të parakohshme në këtë moment të pafavorshëm të krizës ekonomike dhe energjetike të pasuara nga një luftë që po ndodh në kontinentin evropian.
-Shumica parlamentare është e qëndrueshme, që është parakusht themelor për funksionimin normal të shtetit, problemet menaxhohen dhe nuk ka përshkallëzim të krizës politike, domethënë nuk ka arsye të mirë për të shpenzuar kohë dhe fonde shtesë për para kohe për zgjedhjet parlamentare që do ta ngecnin shtetin në situatën tashmë komplekse në nivel makro. Duhet të mësojmë se çfarë ka paraparë ligjvënësi si përjashtim, e jo ta vendosim si rregull bazë, që ka qenë praktikë e shpeshtë në të kaluarën, thekson Zajkova.
Çdo zgjedhje, siç shtoi ajo, ngadalëson zhvillimin e shtetit, sërish hasim institucione të bllokuara në fushën e kompetencave, por ato janë edhe barrë për buxhetin e dedikuar për qytetarët. Megjithatë, theksoi ajo, përvoja na tregon se gjithçka është e mundur në politikë, prandaj nuk do ta përjashtonte as atë shans të vogël, i cili nëse realizohet, shpreson të bazohet në interesin suprem shtetëror dhe strategjik, në vend të atij të ngushtë për interesa partiake apo personale të pakkujt do ta minojnë atë.
Nga Lëvizja BESA morëm një përgjigje se besojnë se Qeveria nuk ka kapacitet dhe legjitimitet politik për të përfaqësuar qytetarët dhe për këtë arsye sipas tyre zgjedhjet janë të nevojshme. Nga aty, ata besojnë se duhet të ketë zgjedhje të parakohshme parlamentare në vitin 2023.
E Majta beson se zgjedhjet e parakohshme parlamentare do të nënkuptojnë “një shans për të rivendosur pozitat kombëtare maqedonase, për të ndalur procesin e shpërbërjes së elementeve kombëtare dhe një hap monumental drejt fitores përfundimtare të shumicës ndaj vullnetit të pakicave”.
Prezenca më e madhe e së Majtës në legjislativ do t’i pengojë fatkeqësisë sociale dhe shtetërore që pason nëse nuk i jepet goditja përfundimtare strukturave kriminale të LSDM-së dhe BDI-së dhe për këtë arsye jemi duke monitoruar me vigjilencë situatën që thekson zgjedhje të parakohshme. Por përveç fushatave të dukshme të partive të mëdha, më të frikshme janë përgatitjet e tjera që theksojnë zgjedhjet e parakohshme. LSDM-ja dhe BDI-ja përmes institucioneve të pushtetit qendror dhe VMRO-DPMNE përmes vetëqeverisjes lokale, po zbrazin arkat e qytetarëve për të forcuar strukturën e tyre për zgjedhjet e ardhshme, thekson e majta për MIA, transmeton Zhurnal.
Partia beson se e Majta do të ketë një numër dyshifror deputetësh në përbërjen e ardhshme parlamentare.
Partitë nuk janë dakord për stabilitetin e shumicës parlamentare në Kuvend
Për LSDM-në, shumica parlamentare është stabile dhe vazhdimisht në rritje, ndërsa VMRO-DPMNE vlerëson se Kuvendi është jofunksional për miratimin e ligjeve edhe me shumicë të thjeshtë, e jo për zgjidhje sistemike juridike me dy të tretat.
Partitë progresive, demokratike dhe me orientim evropian njohin mundësinë për të përfunduar procesin e anëtarësimit të plotë në Bashkimin Evropian. Çështja e dy të tretave të ligjeve është një çështje serioze dhe shtetërore. Është çështje parimore, nëse pjesa tjetër e deputetëve e përkrah rrugën evropiane apo jo, thonë nga LSDM.
LSDM, shtoi partia, bën thirrje për bashkim social dhe politik për rrugën evropiane të vendit.
VMRO-DPMNE thekson se me bllokadë aktive disa zgjidhje të dëmshme arritën t’i parandalojnë e disa t’i ngadalësojnë.
Parlamenti është jofunksional, as për ligjet me shumicë të thjeshtë dhe as për dy të tretat e zgjidhjeve ligjore sistematike. Kaos mbretëron në koalicionin qeverisës. Krimi dhe korrupsioni dhe përçarja në kampet qeveritare reflektohet edhe në Kuvend. Me bllokadë aktive kemi arritur që disa zgjidhje të dëmshme t’i parandalojmë, disa t’i ngadalësojmë dhe kështu do të jetë deri në zgjedhje, përgjigjen nga VMRO-DPMNE.
Shumica parlamentare, sipas BDI-së, është stabile dhe prandaj besojnë se nuk janë përballur me ndonjë krizë brenda shumicës parlamentare.
Jemi të fokusuar maksimalisht në realizimin e përcaktimeve për të cilat kemi avokuar para qytetarëve dhe për të cilat kemi fituar besim dhe që janë përkthyer në përcaktime të qeverisë për cilin program kemi votuar të gjithë. Prandaj jemi të fokusuar maksimalisht që këtë mandat ta çojmë deri në fund, duke i realizuar plotësisht të gjitha ato kërkesa të qytetarëve, që të mos ketë krizë, jemi maksimalisht të interesuar që të ofrojmë një front të gjerë pro-evropian me të gjitha partitë politike. Organizatat joqeveritare, të gjitha palët e interesuara, duke filluar nga partitë politike për realizimin e qëllimit tonë strategjik, që është anëtarësimi sa më i shpejtë në BE, thotë BDI.
Aleanca për Shqiptarët thotë se jo vetëm për dy të tretat, por në shumë raste Kuvendi nuk kishte as një shumicë të thjeshtë.
– Të kujtojmë vetëm një moment të rëndësishëm, votimin e konkluzioneve për propozimin francez që i hap rrugën BE-së. Mazhoranca nuk kishte deputetë të mjaftueshëm për kuorum dhe Aleanca për Shqiptarët e shpëtoi procesin me deputetët e saj, thanë nga partia për MIA.
Sipas Zajkovës nga PLD-ja, transmeton Zhurnal., shumica parlamentare në thelb është stabile dhe unike kur bëhet fjalë për zgjidhje ligjore të interesit shtetëror dhe civil.
Jam e bindur se kështu do të mbetet për sa kohë të ekzistojmë në rrugën e duhur drejt familjes evropiane, duke mundësuar masa konkrete. Do të ishte e pasaktë nëse nuk do të përmendja se në disa nga masat që miratohen mund të vërehet kontributi i opozitës, i cili është i respektueshëm. Ligjet me dy të tretat nuk kushtëzohen nga stabiliteti i shumicës parlamentare, por nga vullneti i opozitës për të marrë pjesë në proceset shtetërore për të cilat është e nevojshme e njëjta gjë. Në këtë drejtim, duke dëgjuar deklaratat e opozitës, nuk kam shpresa të mëdha, që është në dëm të interesit të shtetit, por nuk do të përjashtoja një ndryshim të mundshëm të qëndrimit të tyre në të ardhmen, sepse të gjitha argumentet kërkojnë atë, thotë Zajkova.
Në fund të fundit, sipas saj, vendimet parlamentare bazohen në vullnetin e lirë të çdo deputeti të udhëhequr nga bindja e tij për të ardhmen e shtetit në përputhje me synimet e përcaktuara strategjike dhe përballë sfidës për të kontribuar në zhvillimin e tij, edhe nëse kushton vlerësime personale apo partiake.
Sipas Alternativës, nuk mund të mburremi kur bëhet fjalë për mazhorancën me dy të tretat, sepse kërkon një konsensus më të gjerë. Kjo, siç theksojnë ata, lidhet drejtpërdrejt me marrëdhëniet e përgjithshme politike ndërmjet subjekteve politike.
“Por nga ana jonë mund të pohojmë me shumë përgjegjësi se kemi qenë dhe jemi të gatshëm të japim kontributin tonë në formimin e një mazhorance të tillë dy të tretash, varësisht nga tema për të cilën nevojitet”, thekson Alternativa.
Vlerësimet e partive për funksionalitetin e Kuvendit në vitin e kaluar
Për partitë në pushtet, pavarësisht bllokadave nga opozita, në Kuvend u miratuan një sërë ligjesh dhe aktesh në shërbim të përgjithshëm të qytetarëve, ndërsa për partitë parlamentare opozitare, legjislatura ishte jofunksionale.
Në vitin 2022 jemi dëshmitarë të një bllokimi të përhershëm të Kuvendit nga opozita, duke përfshirë ligje që nënkuptojnë mbështetje për qytetarët në kohë krize. Cirkun, teatrin dhe sjelljet e pahijshme për qytetarët ua kanë rregulluar deputetët e VMRO-DPMNE-së të cilët shpeshherë harrojnë se janë të zgjedhur të popullit dhe se në radhë të parë duhet të jenë interesat e qytetarëve. Por, me gjithë pengesat e opozitës, në Kuvend u votua propozimi europian, i cili nisi negociatat me BE-në, si dhe një paketë masash ekonomike me vlerë 760 milionë euro, për të mbështetur qytetarët dhe ekonominë në kohërat krizës ekonomike dhe energjetike, theksuan nga LSDM.
Për VMRO-DPMNE-në opozitare, një Kuvend që “nuk merr vendim për të siguruar ushqim për studentët dhe ikën nga çështje të tilla si skandali i Onishchenkos, është jo vetëm jofunksional, por edhe i shkatërruar”.
– Ky është vetëm një përshkrim i vogël i situatës dhe vetëm nga periudha e fundit. “Ra” edhe sistemi i sigurisë, ndaj në YouTube doli një seancë e mbyllur komisioni. Në vend të zgjidhjeve ligjore për popullin, parlamenti, sado jofunksional, e përkeqëson më tej situatën. Kaos në qeveri, si në koalicion ashtu edhe në partitë në pushtet. Prandaj duhen zgjedhje me shumicë të qëndrueshme për zgjidhje reale për shtetin, theksoi partia.
BDI, nga ana tjetër, me apel për të gjitha partitë politike parlamentare që të reflektojnë në atë që është interesi i qytetarëve.
U përballëm me një bllokadë aktive me një qasje destruktive nga opozita dhe kjo ndikoi në dinamikën dhe efektivitetin e punës së Kuvendit. Por pavarësisht kësaj, mendoj se Kuvendi në tërësi e ka arritur efektin e tij, edhe pse mund të ishte bërë më efektivisht. Bllokada aktive sigurisht që prek interesat e qytetarëve, sepse pa asnjë arsye kemi zgjidhje të shumta ligjore të ngecura, në ngërç, prej muajsh pa asnjë shpjegim. Më pas, disa prej tyre, pasi kanë kaluar muaj e disa vite, miratohen nga Kuvendi. Pra, çdo parti politike realisht duhet të reflektojë në atë drejtim që është interesi i qytetarëve, theksoi BDI.
Aleanca për Shqiptarët vlerësoi se Kuvendi në vitin 2022 nuk ishte në krye të detyrës.
Synimi parësor i saj është kontrolli mbi pushtetin ekzekutiv, por ai luajti një rol krejtësisht të kundërt, shumica ishte nën diktatin e qeverisë. Gjithashtu, ka pasur disa incidente, veprime të paligjshme, shpërfillje të zërit të opozitës dhe ngjarje të padëshiruara. Edhe shumica nuk ka qenë stabile dhe kemi pasur shumë zvarritje dhe vonesa, dhe nga ana tjetër shumë iniciativa tona janë injoruar, thekson partia, transmeton Zhurnal.
PLD-ja e vlerëson punën parlamentare me notën tre.
Kjo do të thotë se Kuvendi funksionon dhe siguron bazën për ecurinë normale të shtetit, veçanërisht kur përballemi me krizën aktuale, por jo të mjaftueshme dhe me efikasitetin që qytetarët presin dhe duhet të ndjejnë në jetën reale. Kjo sidomos për shkak të diskutimeve tona të kota parlamentare, akuzave ndërpartiake dhe bllokadave aktive që nuk sjellin asnjë përfitim në kohë për qytetarët dhe shtetin. Ata duan të shohin rezultate konkrete, jo retorikë boshe. Bllokada opozitare e zgjidhjeve ligjore të përcjella me predikime të gjata komisioni mund të krijojë imazhin se dikush po bën diçka, por në thelb është një çështje barazia e së cilës është zero e pastër, thotë Zajkova.
Vërejtja më e madhe në raportin e fundit për gatishmërinë e shtetit për anëtarësim në BE i drejtohet Kuvendit, me kritika për zbatimin e pamjaftueshëm të ligjeve dhe përdorimin shumë të vogël të pyetjeve parlamentare, e të gjitha, sipas Zajkovës, për shkak të polarizimit politik të dy blloqet në parlament.
Kemi ende një sërë zgjidhjesh ligjore që duhet të mundësojnë progres, por ato kanë ngecur në punën e regjistrit, që është jashtëzakonisht e papërgjegjshme. Por shpreson se ky vit 2023, në vend të irracionalitetit politik, do të na ndjekë pragmatizmi dhe pjekuria politike, që i ka hije një vendi të gatshëm për të filluar negociatat me BE-në, thekson Zajkova.
Alternativa beson se Kuvendi ka punuar me kapacitet të plotë gjatë këtij viti dhe shumica ka qenë stabile.
Edhe pse në një sërë rastesh kemi pasur probleme me bllokadat e vendosura nga opozita, kryesisht puna ka qenë solide dhe ne, si pjesë e mazhorancës qeverisëse, kemi arritur të miratojmë një sërë ligjesh dhe aktesh, të cilat do të jenë në shërbim të qytetarëve. Sigurisht që gjithmonë mund të jetë më mirë, por nëse bëjmë një pyetje nëse kemi pasur një kuvend funksional gjatë vitit 2022, përgjigja do të jetë pashmangshme PO, thekson partia.
Për Lëvizjen Besa, Kuvendi përdoret nga mazhoranca vetëm si mekanizëm për të votuar vullnetin e partive të shumicës në pushtet.
Zëri i opozitës nuk dëgjohet dhe në shumë raste nuk lihet hapësirë për debate konstruktive. Kjo mazhorancë e ka të vështirë të miratojë ligje me shumicë të thjeshtë për shkak të mungesës së kapaciteteve për të marrë vendime me konsensus më të gjerë, e lëre më dy të tretat e ligjeve, shtoi BESA.
Sipas të Majtës, institucionet kombëtare nuk kanë qenë kurrë më larg nga njerëzit.
LSDM-ja dhe BDI-ja janë angazhuar hapur në keqpërdorimin e mekanizmave demokratike, duke siguruar kështu mbijetesën e regjimit autoritar. Kujtesa institucionale për këtë kohë do të shënojë luftën që e majta po drejton kundër abuzimeve të legjislativit të kryera nga pushteti nëpërmjet kryeparlamentarit, në çdo mënyrë dhe me të gjitha mekanizmat, nga foltorja e parlamentit dhe përmes kallëzimeve penale për të gjitha abuzimet të regullores dhe shkeljeve të Kushtetutës, të cilat kurrë nuk kanë qenë në numër më të madh në histori se në kohën e Talat Xhaferit. Shembulli më i fundit, kur folësi pengoi një iniciativë që qytetarët të votojnë në referendum, u pasua me një kallëzim penal nga e Majta, në një sërë shembujsh që i shtohen kallëzimeve penale për shpërdorim të pozitës zyrtare, si dhe interpelanca e Talat Xhaferit për shkelje të vetëdijshme të Kushtetutës dhe ligjeve. Sektori juridik i së Majtës ka paraqitur në Komisionin Shtetëror të Parandalimit të Korrupsionit një peticion për konstatimin e konfliktit të interesit për shkak të papajtueshmërisë së funksioneve, bën me dije e Majta.
Nga aty thonë se pushteti ekzekutiv është “dorëzuar tërësisht në duart e tradhtarëve”, ndërsa në Kuvend “shtypja e veprimtarisë së opozitës autentike” bëhet me të gjitha mjetet në dispozicion./Zhurnal.mk